Asko werd geleid door Helmuth Wagner, met als secondant Fred
Lachotzki, die vroeger bij ons had gezeten. Op beiden was ik niet
gesteld. Ik heb niets tegen Duitsers, maar Wagner is zo’n man van
wie je
zijn verzetswerk zelfs in 1941 door de Duitsers ter dood veroordeeld,
wat later was omgezet in ‘levenslange gevangenisstraf?8 Glazenburg zou zich voor
al om de produktiebedrijven bekommeren.
Hier maken de "v
Duitsers de lekker
ste witte wijnen
van de rieslingdruif,
variërend van rag
fijn en droog tot intens zoet.
De druiven groeien op de
steile hellingen van de rivier
de Moezel. Wij
persoon) doet de kip-fan zich-
zelf niets tekort
De negende plaats met 11
kilo per persoon nemen de
Fransen in. De Duitsers slui-
ten de rij met 7 kilo per per
soon per jaar. (Bron PPE)
Nederlandse kaas tegengekomen als in het buitenland. Volgens
mij was het juist met de gemiddelde kwaliteit van het Nederlandse
voedsel heel behoorlijk gesteld; kijk maar eens wat gewone Engel-
sen en Duitsers
Grote plakken, geurige rauwe ham.
De bekendste uit Italie is natuurlijk
parmaham. Maar Italianen hebben niet
het patent op rauwe ham. Zo hebben de Duitsers
hun gerookte Coburgerham, zijn de
steeds vele varianten. Russen eten altijd heel veel
aardappels. Die zijn ooit door de Duitsers naar
Rusland meegenomen, vandaar de Russische
naam, kartofel. Nederlanders eten maar twee a
drie
de hongerwinter dagelijks 1,25 miljoen warme maaltijden uitdeelden. Intussen hiel
den de Duitsers voortdurend razzia’s om aan arbeidskrachten te komen en verniel
den zij moedwillig haveninstallaties ... capitulatie van de Duitsers bekendgemaakt.
Dit waren subtiliteiten in vergelijking met wat er in het Westen gebeurde. Kort na
Dolle Dinsdag, die flits van hoop dat het hele land zou zijn verlost van de Duitsers,
kwam een Ober-Leutnant het ... Als vanzelf kwam het bedrijf op deze manier in de sluikhandel terecht. De
Duitsers deden ook elders invallen, en daaraan voorafgaand ontstond steeds een
druk verkeer in voorraden die direct moesten
In 1943, t°en de geallieerde legers eindelijk hun eerste successen boekten, keerde
het tij zowel ten goede als ten kwade. De Duitsers begonnen steeds driester op te
treden. Hoewel zij ooit een
Duitsers tevergeefs tegen een portret van koningin Wilhelmina in het ontspan-
ningslokaal. Een slepende kwestie betrof de inzamelingsacties voor behoeftigen
onder de naam Winterhulp, waarmee de ... jaren dertig enige belangstelling
voor de ideeën van de NSB getoond, maar hij was daar ruim voor de inval op terug
gekomen; en hij is zelfs nog drie maanden door de Duitsers in Vught als gijzelaar
Afgezien van ongewenste bezoekjes van Duitse soldaten ondervonden de winkels in
het land weinig directe hinder van de bezetter. In Zaandam lag dat anders. Direct
na de capitulatie kwamen Duitsers het ... , die
in entrepot lagen, werden geconfisqueerd.8 Voor het moment konden en wilden de
Duitsers niet meer doen. Ook Albert Heijn was namelijk - via de winkels èn via de
opslag van kaas en peulvruchten
Honderd jaar geleden liepen we wat ach
ter. We hadden een duidelijke mening
over onze buurlanden en de Belgen wer
den in grappen toen al als dom getypeerd,
maar Engelsen, Duitsers en Belgen had
den
zware hoornen bril. Maar als je lang naar hem keek had hij ook
iets ontwapenends, juist vanwege zijn lichtgeraaktheid. Hij had in
de oorlog in Joegoslavië met Tito tegen de Duitsers gevochten en
kende
diepvrieskasten, en hoewel de prijzen van de diepvriesartikelen zeer
hoog waren, was de afzet ervan uitstekend, totdat op een gegeven moment de
Duitsers alle diepvries voor zichzelf opeisten.3
Duitsers in de loop
der tijd duizenden werkpaarden op, terwijl brandstof en reserve-onderdelen voor
landbouwmachines direct schaars werden.
water per jaar, Duitsers bijna 90, Fransen en
De Belgen snijden er friet van, de Nederlanders prakken ze en de
Duitsers weten er wel raad mee. Rechttoe-rechtaan-recepten en
culinaire wondertjes met aardappel.
In onze onderneming zijn in totaal 700 buiten
landers werkzaam die gezamenlijk zo'n 45 nationali
teiten vertegenwoordigen. Onder hen bevinden zich
onder meer Turken, Marokkanen, Portugezen,
Duitsers
Dat Duitsers niet smokkelen als het
aankoml op kwaliteit en degelijk-
hcid, is zo ondcrhand bekend.
Produclen waar vakmanschap en
meesierschap van afstralen zijn
Duitse vleeswaren. Op worst-
gebied ... Naast worstmakers zijn Duitsers
00k bedreven hammakers. Hel
mooiste voorbeeld daarvan is
Schwarzwalder Schinken, de ham
van het Zwarte Woud. Dit is een
in een rechthoekige vorm gesneden,
onlbeende
zijn. Van alles: Koreanen, Duitsers, veel Grieken. Daaruit ontstaan ook
weer nieuwe dingen. Wij ondergaan ook de invloed van San
Francisco, waar geprobeerd wordt al die keukens met elkaar samen te
laten
slechte geweten dat de Duitsers het Westen tijdens de
Tweede Wereldoorlog hebben bezorgd, wat daarna nog eens ver
sterkt werd door ons eigen ongelukkige optreden tijdens de deko
lonisatie. Tegelijk, en
'In de oorlog lagen in de werkplaats van mijn vader zakken
druivensuiker van de Duitsers opgeslagen. Mijn moeder
maakte daargaten in en gaf het ons. We waren ergek op!
De Duitsers geloofden dat
OOK DUITSERS MAKEN
LEKKERE PASTA.
thuisland vonden. Ook Britten, Duitsers,
Nederlanders, Scandinaviers en, in gro-
ten getale, Italianen voelden zich aange-
trokken tot dit weidse land. Hier worden
ruimte, een verrukkelijk klimaat en zui
Om te beginnen brachten de
immigranten hun eigen wijn-
cultuur en wijnstokken mee.
Duitsers plantten de riesling,
Italianen hun sangiovese, Fran-
sen de cabernet sauvignon.
In de eeuwen die volgden waren
het vooral de Engelsen en de
Duitsers die zich er met de
wijnbouw bezighielden. Na de
afschaffing van de Apartheids-
politiek (1992) is de ontwikke-
ling van de
Naarmate de bezetting duurde, raakte ik er steeds sterker van
overtuigd dat de Duitsers het onderspit zouden delven. Ik begon
me af te vragen wat ik met mijn verdere leven moest. Hoe zeker ik
was dat
Grove, goed smeerbare boerenmet-
worst, zoals alleen de Duitsers die
kunnen maken. Lichtgerookt, puur
varkensvlees en heerlijk smeui'g.
Verrukkelijk op een vers broodje of
knapperigtoastje.
Grove, goed smeerbare
boerenmetworst, zoals
alleen de Duitsers die kunnen
maken. Wordtaan 'tstuk
verkocht.
Halverwege de jaren negentig begon een
nieuw tijdperk voor aardappelen,
groente en fruit bij Albert Heijn. Na proble-
men met het oer-Hollandse bintje en toma-
ten die door Duitsers als 'Wasserbomben
verwachtingsvolle gezichten
terugkomen, allerlei verschillende
nationahteiten die mijn lekkere
koeken weer willen proeven:
Nederlanders, Duitsers en
Engelsen. Ze zoeken me er echt
voor op!'
Nederlanders, Engelsen en Duitsers. We
voor zijn filiaal te interesseren.
Die reden dan langs zijn zaak en
al die Duitsers maar inladen: kof
fie, thee. chocolade. Dat staken
sommigen dan zelfs allemaal tus
sen hun kleren vanwege de doua
ne
Australie geen ge-
brek. Bovendien is het klimaat ge-
knipt voor de wijnbouw. Het gezel
schap wijnmakers telt Duitsers,
Italianen, maar ook Engelsen en
Russen die het vak in Frankrijk ge-
leerd hebben en
was begroot op 12.000 om
zet. Nou, dat pakte wel anders uit.
De zaak was nog niet open of hij
stond al vol Duitsers, die er voor
over de grens kwamen omdat het
bij hun allemaal veel duurder
was. Die
Typerend voor de Duitse keuken is
het 'zuurtje' in veel gerechten. De
Duitsers voegen azijn niet alleen
toe aan stoofvlees om het malser
te maken, maar ook omdat ze de
zure 'touch' ervan waarderen
mijn moeder niet met ze praten, anders kreeg hij ruzie. En
mijn moeder sprak geen Duits. Ik was zo'n beetje de verbin-
ding tussen de Duitsers en het gezin.'
... Albert: 'Oh, vast wel, de relatie kon ook heel plezierig zijn.
Ik herinner me dat die Duitsers gek waren op paling. Van de
deurknop tot de trapleuning, alles was vettig. Vooral met de
kerstdagen werd
mee. Niet alleen de Duitsers, de
Britten en de Italianen, maar ook de Neder-
ianders deden een culinaire duit in het zakje.
Namelijk: oliebollen! Ofwel: doughnuts,
zoals de Amerikanen ze pleegden te
grensgebied tussen Duitsland en,
F/ankrijk. Na de Kelten, Romeinen, Barba-'
ren en Franken hadden afwisselend de
Duitsers en de Fransen deze strategisch
gelegen streek in handen. Inmiddels is de
Elzas al lange
Er zijn nog veel mensen die
geen Nederlands paspoort heb
ben, de kerstdagen bij ons. Brit
ten en Italianen, Duitsers. Fran
sen, Portugezen en Japanners.
Laten we er nog één man u>t-
tillen en laten
werden zelfs levensmiddelenpak
ketten aan onderduikers verstrekt. In 1944 wil
den de Duitsers alle kaas in beslag nemen,
maar de directie kreeg het voor elkaar grote
partijen achter te houden. Hierdoor
„Voor een Duitser is kerst
mis zonder boom geen kerst
mis". zegt een van onze Oos
terburen. En als Duitsers een
gëemigreerd familielid hebben
of een zoon of vader die er
gens in het Miden Oosten „in
voor zijn filiaal te interesseren.
Die reden dan langs zijn zaak en
al die Duitsers maar inladen: kof-
lie, thee, chocolade. Dat staken
sommigen dan zelfs allemaal tus
sen hun kleren vanwege de doua
ne
Duitsers, Fransen en Engelsen stap
pen bij Albert Heijn in Katwijk da
gelijks binnen. „Vooral Duitsers",
zegt Dirk Bouman, 21 jaar en afde
lingschef in opleiding. „Die zijn
wel in de meerderheid. Het
aantrekkelijke trekpleis
ter vormde voor Duitsers op
doortocht. Hij richtte een
slaapkamertje in zijn boerde
rij als gelagkamer in waar de
bezoekers koffie, thee, melk
en andere versnaperingen
konden gebruiken ...
landelijke omgeving speelt
ook het prijsvoordeel een
niet onbelangrijke trekkers-
functie. Vooral de koffie, de
verse vleeswaren, de kaas, de
groenten, de bloemen en de
sigaretten zijn voor West
duitsers in
was begroot op J 12.000 om
zet. Nou, dat pakte wel anders uit.
De zaak was nog niet open of hij
stond al vol Duitsers, die er voor
over de grens kwamen omdat het
bij hun allemaal veel duurder
was. Die
. In mei werd Ne
derland bezet door de Duitsers. Eerst ge
leidelijk, maar later steeds driester werden
grondstoffen en produkten door de bezet
ter in beslag genomen. De surrogaten kwa
men weer op de ... In 1944 was het land zo goed als leeg. Alle
goederen werden door de Duitsers geblok
keerd. Niets mocht meer aan de filialen
afgeleverd worden voordat de voorraden
waren gecontroleerd. AH had op dat
weg naar huis of werk stoppen
om boodschappen te doen en niet te vergeten
de buitenlandse klanten - Belgen en Duitsers.
‘In de zomer hebben we het helemaal druk.