op gang. Gerrit Heijn had indertijd Gerrit de
Gruyter gevraagd hem daarbij te helpen; blijkbaar tevergeefs. Daarom waren die
filialen aangewezen op lokale grossiers, maar dat verliep allesbehalve ... kantoor van Gerrit Heijn binnen met de mededeling
dat alle voorraden van het bedrijf in beslag waren genomen. Wachtposten werden
uitgezet, en de volgende dag zou de Ober-Leutnant met Gerrit Heijn door de
Tegelijk werkte Gerrit Heijn aan de verwerving van produktiebedrijven die wel in
verbinding met het winkelbedrijf stonden. Op zeker ogenblik kreeg hij de biscuitfa
briek NV Patria in het vizier. Dit ... moest er veel geld bij, en daartoe
leken de huidige aandeelhouders niet bereid. Dit was het argument waarmee Gerrit
Heijn midden 1956 de president-commissaris van Patria, A. van Hoboken, liet
benaderen
Het zag er dus naar uit dat Gerrit Heijn, die nog steeds niet van opstappen
wilde weten, met deze vier mensen moest gaan samenwerken. Maar moesten zij
plaatsvervangende leden van de raad van bestuur
slechts zin had als deze meteen de ves
tigingen in Den Haag en Delft kon vervangen. De totale kosten van een dergelijk
project werden geschat op tien miljoen gulden. Ook Gerrit Heijn vroeg zich nu af
of het ... er echter meer aan de hand. Zij lieten in
de notulen opnemen dat naar hun indruk Sterovita een ongelukkige belegging was
geweest. Gerrit Heijn hield wijselijk zijn mond, maar neef Ab stelde onomwonden
In de herfst van 1956, tegelijk met de Patria-episode, had Gerrit Heijn al
eens met Gebr. Hoeve over samenwerking gesproken, maar het Zwanenburgse
bedrijf had toen een andere combinatie verkozen ... . Anderhalf jaar later werd die
combinatie weer verbroken en Gerrit Heijn, die geloofde dat merkbroodfabrieken
op den duur alle warme bakkers zouden verdringen, nam direct het initiatief. Een
nadere
Het kan niet worden gezegd dat Gerrit Heijn hiervan onder de indruk raakte; inte
gendeel. Hij liet intimi na de oorlog herhaaldelijk weten: ‘We gaan met z’n allen
een reuze schuif maken’.37
... Unilever zijn meer dan tweehonderd Unie- en
Albinozaken opdoekte, wat door de kleine kruideniers algemeen als een grote over
winning werd beschouwd. In dezelfde tijd kreeg Gerrit Heijn bezoek van enkele
bij. Albert Heijn was voordelig maar
behield tegelijk een hoge standaard. Gerrit Heijn had met het oog hierop al eens
voorgesteld de slogan: ‘Albert Heijn maakt u het leven goedkoper’ te vervangen
door ... de persconferentie sprak Gerrit Heijn de hoop uit dat andere kruideniers de koers
van zijn bedrijf zouden volgen.
onderdirectie was nu alleen nog Daamen
over, maar die kreeg het in 1953 met Gerrit Heijn aan de stok, over de hulp die hij
zonder ruggespraak met de hoofddirectie bij de Watersnoodramp had gegeven.8
Daamen stapte
voor, zo niet
Gerrit Heijn, die een nieuw argument naar voren bracht waarom hij het concern zo
in de breedte had uitgebouwd: risicospreiding. Toch zag Gerrit in dat hij met de
Vami juist het risico in ... geen bestellingen bij
het bedrijf te plaatsen. De aanbeveling van Raedt en Baet luidde dan ook dat Albert
Heijn Patria zou verkopen. Gerrit Heijn wierp weer in het midden dat er aan risi
cospreiding
In november 1929 echter werden alle chefs door Gerrit Heijn in restaurant
Formosa ontvangen voor een achtdaagse cursus in het vak verkoopkunde.24 Dit vak
was aan het eind van de vorige eeuw ontstaan ... Verkoopkunde was in sommige Nederlandse winkelbedrijven al doorge
drongen, maar Gerrit Heijn had speciale redenen om het vak te introduceren.
Enerzijds veroorzaakte de depressie dat steeds meer
gingen halen. Naar aanleiding hiervan
was inderdaad een kleine proef met Douwe Egberts en Van Nelle gehouden, maar
Gerrit Heijn had zich uitdrukkelijk verzet tegen meer dan dat.40
... Met de uitspraak van Lederman in de hand werd de kwestie opnieuw
actueel. Na veel vijven en zessen ging Gerrit Heijn akkoord, onder de voorwaarde
dat er tegelijk een grote actie rond de eigen koffie
foezelen, maar Gerrit Heijn hamerde voortdurend op kwaliteit. Hij verbood ‘gau-
wigheidjes’ (het ongezien inpakken van mindere waar) en waarschuwde dat de bui
tenwereld sterk lette op de winkels van
Maar dat vervolg was minder florissant dan was verwacht. Intern fungeerde de
oude Gerrit Heijn als onheilsbode. ‘Wat moeten we met al dat malle spul?’ vroeg
hij. ‘Wij zijn van de krenten en rozijnen
Tijdens een van de vele beraadslagingen tussen De Vries en Gerrit Heijn
had een van de jongere verkoopmensen, Cor Govers, toevallig binnenkomend, de
mening verkondigd dat de sleutel niet in de tien
Al deze activiteiten, hoewel nieuw, betroffen uiteindelijk het traditionele kruide-
nierspakket. In maart 1952, direct na de opening van de Schiedamse zelfbediening,
had Gerrit Heijn de wens
Amsterdam. Wel bracht Gerrit Heijn enige
esthetische correcties aan. Volgens Gerrit was Schiedam te ‘netjes’, althans niet
‘marktachtig’ genoeg. Er moest muziek ten gehore worden gebracht, er diende een
grondstoffen beschikte, waarvan, na enige administratieve manipulatie, ook de
filialen konden profiteren. Het bedrijf zat trouwens aanvankelijk vrij ruim in de
grondstoffen. Gerrit Heijn was samen met Gerrit de
In Europa was deze ontwikkeling voor de Tweede Wereldoorlog vrijwel onopge
merkt gebleven. Het grappige is dat Gerrit Heijn in 1936 een reis naar Amerika had
gemaakt, waarbij hij ook de eerste
filiaalbedrijf te zoeken. Simon de Wit
werd in dat verband genoemd, evenals de Edah, die zich twee jaar later zelfs voor
overname aanmeldde maar een te hoge prijs bedong.57 Op zeker ogenblik kreeg
Gerrit Heijn te
Sinds Gerrit Heijn de dagelijkse leiding van het kruideniersbedrijf uit handen had
gegeven, leek hij zich geleidelijk te ontwikkelen van een detaillist tot een indus
trieel. Tijdens discussies over
verlos spelen. En voor de ogen van de bedien
den leek zich een waar wonder te voltrekken: de artikelen vlogen van de schappen
zonder dat zij er iets voor hoefden te doen. Het schijnt dat Gerrit Heijn, dit
Nog steeds was public relations het onderwerp in kwestie. In 1952 had Gerrit Heijn
andermaal een reis door de Verenigde Staten gemaakt en hij had er gezien dat elk
grootwinkelbedrijf een
Gerrit Heijn had met zijn industriële expansie in de afgelopen jaren een zwaar
stempel op het concern gedrukt. Aan zijn actieve periode kwam nu vanwege zijn
leeftijd een eind. Niet dat hij graag met
Gerrit Heijn, die duidelijk met het
oog op de toekomst was benoemd. Gerrit, geboren op 22 november 1895, bevond
zich namelijk nog in militaire dienst en zou pas in 1917 ‘zakenverlof krijgen. Wel
had Gerrit
overige leden van de Kern waren zeer verbolgen en dreigden het
vertrouwen in hun voorzitter op te zeggen. Voordat het zo ver was, besloten Jan en
Gerrit Heijn op 31 maart de Kern te ontbinden, wegens
oorlog en moest in
1947 de gretige Gerrit Heijn benaderen.
1920 - 1962: de tweede generatie Heijn. Links Gerrit Heijn (1895 - 1984). Midden Jan Heijn (1897
- 1964). Rechts Johan Hille (1888 - 1948), getrouwd met Trijntje Heijn en directeur tot 1938.
’, luidde het commentaar van Gerrit Heijn.
Hoewel het voorstel van de Heijnen in eerste instantie van tafel verdween,
bleef men, zeker na Legerstees uiteenzetting, nauwgezet de ontwikkelingen op dit
vlak volgen. Gerrit Heijn stelde op een
andere manier, mogelijk via
Henry Fords autobiografie My Life and Work, kreeg Gerrit Heijn hier weet van. Hij
liet achterop een vrachtauto een stellage met zijn volledige assortiment plaatsen, en
op een
Gerrit Heijn te begeesteren. De commissarissen van Albert Heijn
waren niet tegen het idee gekant, maar achtten het politieke klimaat in Marokko,
dat toen nog een Frans protectoraat was en een duidelijk
, die een grondstof had ontdekt die
niet in de overvloedige literatuur over koffiesurrogaten werd genoemd en zelfs nog
volop te krijgen was: magere melkpoeder. Gerrit Heijn had voor deze vondst 750
Onder Hille, Gerrit Heijn en Jan Heijn waren dit soort reclametrucjes, die
bij winkeliers trouwens tamelijk algemeen waren, niet op slag verdwenen; toch
kwam er meer sophistication. Alles werd wat
; daarna zou dr. Jan de Vries van
Bredero de functie overnemen. Eerder, in 1967, had Gerrit Heijn vanwege zijn leef
tijd het commissarisschap voor een adviseurschap verwisseld, in welke hoedanig
heid hij nog
2 Voor een genealogie van de familie Heijn, zie: Groesbeek. De familie is getraceerd tot 1668,. toen ‘stam
vader’ Gerrit Heijn trouwde met een zekere Grietje Heere in Koog aan de Zaan. De vader van
overstap van Gerrit Heijn naar de raad zorgde wel voor een complicatie, in de zin dat het aantal insiders
even groot werd als het aantal outsiders, wat Verrijn Stuart onaanvaardbaar achtte. Daarom werd in
belangrijkste figuren bij
De Gruyter, Lodewijk, dr. Gerrit en mr Paul, uit 1900, 1902 en 1912. De dominante Gerrit Heijn was
misschien meer dan zijn tegenvoeter Lodewijk de Gruyter een echte winkelman, maar hij
3 Weerpad BV is ontstaan in augustus 1985, na de dood van de oude Gerrit Heijn het jaar daarvoor.
Aanvankelijk telde Weerpad negen deelnemers, later 14. In 1987 verviel de belangrijkste bestaansreden
7 Deze en andere anekdotes liet Gerrit Heijn over zichzelf verzamelen. Archief Albert Heijn.