'IK KAN NIETS BEDENKEN WAAROVER
JE NIET MAG MEEPRATEN'
r
SYNERGIE: GELD IN HET LAATJE, MAAR
OOK VERLOREN ARBEIDSPLAATSEN
_R<3Sc
'Discussies worden nu
onderling gevoerd'
'In het DC snappen ze prima
waar participatie over gaat'
wail NIEUWS11
COR-voorzitter Ruud Beumer over participatie op de werkvloer:
ALS JE HET MIJ VRAAGT
ALS JE HET MIJ VRAAGT
AHOLD FLITSEN SEPTEMBER 1998-
ONDER VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE
CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD AHOLD
De verkiezingen in maart volgend jaar staan in het teken
van een totaal nieuwe vorm van medezeggenschap. De
OR-en richten zich meer op de 'strategische' bedrijfsvoe
ring en veel van hun vroegere taken liggen straks bij de
medewerker in de winkel, het DC en in het productiebedrijf. Mee
denken over personeel en beleid op de werkvloer heet participa
tie. Het lijkt op zelfsturing, maar is het niet. Flitsen vroeg COR-
voorzitter Ruud Beumer: 'Wat is nou eigenlijk de overeenkomst
en wat is het verschil tussen die twee zaken?'
'De overeenkomst'
Ruud Beumer hoeft er niet meer
over na te denken: 'Zowel bij zelf
sturing als bij participatie denken
mensen mee over hun werk en vra
gen ze een stukje eigen verant
woordelijkheid.'
En het verschil? Maak je bijvoor
beeld gebruik van hetzelfde over
leg?
'Nee, het zijn twee verschillende
overleggen', vindt de COR-voorzit
ter beslist. 'Zelfsturing, dat zit kort
op het werk: je bepaalt met je
directe collega's hoe je het werk
van die dag zult verdelen, hoe je
de snipperdag van Anna gaat
opvangen, welke bijzondere klus
sen er die week zijn. Als het nodig
is, stel je dat gedurende de dag bij.
Er hoeft nergens een leidinggeven
de aan te pas te komen. Het is
vaak 'al doende' regelen. Participa
tie, da's andere koek. Daar is altijd
een filiaalleider, een chef of een
supermarktmanager (SMM) bij
aanwezig. Je praat over het beleid
van de winkel: of het aantal uren
waarin je een karwei moet klaren
wel voldoende is, over een nieuwe
opleiding of over het in huis halen
van vakantiekrachten. Het even
wicht tussen de dagelijkse praktijk
en het belang van elke medewer
ker is het uitgangspunt.'
Is het erg als zelfsturing en partici
patie door elkaar lopen?
'Ach, dat zal best eens gebeuren.
Maar meepraten over beleid doe
je niet op je routine. Zelfsturing op
een gegeven moment wel. Kijk
naar de speciaalzaken, waar ze de
winkel runnen met twee, drie
mensen. Die hebben daar al jaren
ervaring mee. Maar een goed
gesprek over de inzet van het bud
get en de manier waarop de win
kel gebruik gaat maken van oplei
dingen: ja, daar moetje over het
algemeen toch écht even voor
gaan zitten.'
Hoe ziet de ideale, participerende,
SMM of chef er uit?
'Kwetsbaar', zegt Ruud Beumer
doodernstig. 'Hij geeft vertrou
wen, deelt informatie, deelt ver
antwoordelijkheid. Soms zullen
zijn mensen een probleem willen
tackelen op een manier die eigen-
Supermarktmanager AH-1277 Arnout Andeweg
lijk niet de zijne is. Hij moet uitleg
geven over: waarom doen we het
wel, of waarom doen we het niet.
Want hij blijft wél eindverant
woordelijk...'
En hoe ziet de ideale werknemer
eruit?
'Zoals je kunt verwachten van de
jonge garde: die zijn op school en
thuis al gewend om hun mond
open te doen. Als het goed is,
ergert zo'n jongen of meisje zich
nu dood als hij of zij niet mag
meepraten over het werk. Het
blijft natuurlijk wel eng, of je nou
net komt kijken of al een aantal
jaar meedraait: ineens worden je
voorstellen serieus genomen en je
wordt nog een stukje verantwoor
delijk ook!'
Is het nou niet raar om je mond
open te doen over zeg: opleidin
gen, roosters... Dan zit je toch
eigenlijk op de stoel van je baas?
Ruud Beumer: 'Ik kan niets beden
ken waar je niet over mee zou
mogen praten zolang het jouw
winkel, jouw werkplek betreft.
Niks is te gek.'
Hein Broers, OR-coördinator DC Tilburg
'Hier in het distributiecentrum Til
burg zijn we wel toe aan partici
patie. Inmiddels is zelfsturing - bij
na - gewoon. Er blijven altijd
dingen die beter kunnen, maar de
dertien afdelingen stellen zelf hun
werktijden vast, maken plannin
gen en nemen zelf uitzendkrach
ten aan. Omdat het kon, daalde
het aantal coaches met de helft.
Vroeger bemoeide de OR zich
nogal eens met lopende zaken;
dat doen we niet meer.
Als OR hebben we erover nage
dacht hoe we participatie zó kun
nen organiseren dat iedereen -
zo'n zeshonderd vaste krachten -
z'n ideeën erover kwijt kan. We
werken in het DC met een stermo
del: één punt van de ster staat
voor de mens, de andere vier voor
middelen, geld, kwaliteit en servi
ce. Elke afdeling heeft iemand
aangewezen voor elk onderwerp.
Zij zijn 'aanspreekpunt'. Die colle
ga's komen eens in de twee maan
den bij elkaar en maken een
afvaardiging voor gesprekken met
het managementteam (MT). Het
MT bestaat uit vijf leden die elk,
Vorig jaar nodigde de OR Sales
Services zes Albert Heijn-winkels
uit mee te doen aan een proef:
management en medewerkers
zouden knelpunten in de winkel
samen in projecten oplossen. Een
voorproefje op participatie in pro-
jectvorm.
'Aan onze winkel mocht wel wat
gesleuteld worden', zegt Arnout
Andeweg van AH-1277 in Capelle
a/d IJssel eerlijk. 'We hadden een
aantal doelen: vermindering van
werkdruk en stress, en een grotere
saamhorigheid en zelfstandigheid
van de teams. De werkgroepen
'werkdruk', 'opleidingen' en 'com
municatie', gingen in september
van start. Vlak voor de kerst
waren we klaar - en gaar. Daar
naast regelen alle vijf de teams
hun eigen planning, we hebben
afspraken gemaakt over de bege
leiding van nieuwe mensen en we
hebben een loonsomwerkgroep
opgericht. Discussies worden nu
Arnout Andeweg
veel meer onderling gevoerd dan
voorheen. Dat vind ik het grootste
pluspunt van deze proef: mede
werkers blijken veel meer in hun
mars te hebben dan ik ooit had
gedacht. Vroeger dróómde ik van
mensen die zelfstandig dingen
oppakten, nu zie ik het gebeuren.'
Hein Broers
samenwerken van verschillende organen
tot een gemeenschappelijk doel) kan bij
voorbeeld een lagere inkoopprijs opleve
ren door gezamenlijke inkoop. Of nieu
we ontwikkelkosten uitsparen door
gebruik te maken van eikaars kennis en
ervaring. Al met al zaken die op een een
voudige manier geld in het laatje bren
gen en daar hebben we allemaal baat bij.
Maar synergie staat ook voor afdelingen
samenvoegen. Meestal binnen kantoren,
zodat er regelmatig arbeidsplaatsen ver
loren gaan. Immers, soms zijn er door
synergiemaatregelen nog maar twee
mensen nodig waar er eerst drie werk
Ruud Beumer
ook wel een toverwoord.
Op de presen
tatie van de
halfjaarcijfers
ging het gerui
me tijd over de
mogelijkheden
en voordelen
van synergie.
Het lijkt haast
een tover
woord, zo vaak
hoor of lees je
erover. En mis
schien is het
Synergie (het
Voorzitter Centrale
Ondernemingsraad Ahold
l?Vvvm Svvaal ^8
zeg maar: gespecialiseerd zijn in
één punt van de ster. Een specia
list uit de afvaardiging spreekt in
principe met een MT-er die zich
richt op hetzelfde onderwerp. De
sitemanager is het zesde MT-lid:
hij houdt het overzicht.'
hadden. Wil dit
onderdeel van
synergie ook volledig geaccepteerd wor
den of blijven, dan zullen er voortdu
rend initiatieven moeten worden ont
plooid om 'uitvallers' een zinvol bestaan
qua werk en inkomen aan te blijven bie
den. Om dat streven te sturen en te
ondersteunen zie ik als een taak voor de
medezeggenschap van hoog tot laag.
