MEDEWERKSTER MONSTERKAMER
'Ik componeer veel op de fiets'
Micha Hamel schrijft muziekstuk voor Ahold
AHOLD FLITSEN MEI 1997
Ze zet bijna elk
uur koffie. Op de
schippersmanier.
Dan legt ze op de
bureaus van de
inkopers een bordje
'proeven'.
Bora Mandjes'
domein is de
monsterkamer bij
Marvelo, waar koffie,
thee en pinda's
worden gekeurd voor
ze het pand verlaten.
KOFFIE ZETTEN OP DE
SCHIPPERSMANIER, HOE DOE
JE DAT?
'Ken je dat niet? Koffie op de
bodem, heet water erop. Nooit
kokend water hè. Koffiewater
mag nooit koken. Theewater
wel. Dat moet zelfs koken. Je
zou theewater drie minuten
moeten laten doorkoken om te
ontharden. Maar de mensen
thuis doen dat ook niet, dus zet
ik hier thee zoals men thuis ge
wend is.'
EN DAN?
'Dan komen de inkopers proe-
ven. Ik zet de kannetjes klaar
en schenk de kopjes vol. Ze
proeven met een lepel, blind. Of
eigenlijk, ze slurpen het van
een lepel en spugen het in een
bak. Net als met wijn. Nee, dat
geslurp hoor je op een gegeven
moment niet meer. Is de smaak
goed dan geven we dat door aan
de fabriek. Zelf proef ik ook
weieens mee. Niet vaak hoor,
maar ja, de nieuwe Gourmet-
koffie heb ik natuurlijk ook
even geproefd. Dat is wel een
leuk idee, datje een van de eer
ste Nederlanders bent die die
koffie heeft gedronken.'
PROEF JE DAN OOK ECHT
VERSCHILLEN?
'Niet zoals de inkopers dat kun
nen, maar ik proef wel verschil
len tussen de Perla-koffie en de
goedkope Bonus-koffie. Dat kun
je zelfs ruiken. Perla is veel vol
ler. Ik geloof ook dat het een
kwestie van veel doen is. Je
kunt het leren.'
EN DE HAMVRAAG.
GAAT ER WELEENS WAT MIS?
'Soms. We hebben weieens ge
had dat de kersenthee in een
verkeerde verpakking zat.
Maar dat is in de laatste fase.
Het keuren begint al veel vroe
ger. Voor de partij wordt ver
scheept van het land van her
komst naar Nederland krijgen
we hier al een monster. Ik
brand de ruwe bonen in een
kleine brander en meet het
vochtgehalte. Als het monster
goed is. gaat er een telefoontje
naar de andere kant van de we
reld: laat maar komen. De vol
gende keuring is aan de achter
deur. Voor-ie in productie gaat,
nemen we weer een schepje,
wordt ook weer gebrand. Dan
wordt er nog gekeurd als de
koffie is gebrand en als hij is
verpakt. Elke ochtend ga ik de
fabriek in om monsters van de
productie van de dag ervoor op
te halen. Van elke lijn haal ik
een pak. Die koffie en thee zet
ik hier. De pakken hebben
nummers. Is er iets fout dan
kunnen we zo de hele partij
achterhalen.'
DEZE RUIMTE HEEFT OOK IETS
VAN EEN LABORATORIUM?
"Nou ja, je mag hier niet roken.
Dat is slecht voor de smaak. En
de smaak, daar gaat het na
tuurlijk om. De kannetjes wor
den ook niet met zeep afgewas
sen, alleen maar omgespoeld.
En verder bewaar ik hier mon
sters van alle bonen die in pro
ductie zijn. Kijk, dit is een hele
mooie soort. Mooi egaal.'
HEB JE ZE WELEENS AAN
DE STRUIK GEZIEN?
'In het land zelf? Nee. Maar dat
gaat veranderen. Als deze Flit
sen uitkomt, ben ik in Indone
sië. Mijn zoon gaat trouwen
met een Indonesische. Dat
wordt een groot, traditioneel
feest. En als we er toch zijn,
gaan we ook wat eilanden bekij
ken. Dus ook de koffie en de
thee.'
Utrecht, zondag 25 april. Om 15.00 uur wandelt di
rigent Roland Kieft naar zijn plek voor het Neder
lands Jeugd Strijk Orkest (NJSO), dat in concertzaal
Vredenburg gereed zit voor een uniek concert. De
zaal, waarin duizend Ahold-medewerkers met hun
familieleden - en Albert Heijn-klanten uit de regio
Utrecht - hebben plaatsgenomen, wordt muisstil,
ledereen wacht... op het Ahold-stuk.
Via het februari- en maartnum
mer van Flitsen kon je gratis
kaarten krijgen voor deze uit
voering. Zou je de doperwten
door de zaal zien vliegen, bij
een stuk dat is gecomponeerd
voor Ahold? Wie die zondag in
de zaal zat, kon het zelf zien en
horen.
Het Ahold-stuk is gecompo
neerd door de 27-jarige Micha
Hamel, die zich bij dit concert
in goed gezelschap bevond.
Vóór dirigent Roland Kieft hem
het podium optrok, had het
NJSO al werk van onder meer
Mozart en Pieter Hellendael ge
speeld. De dirigent legde bij elk
muziekstuk uit waar het over
ging. Bij het Ahold-stuk liet hij
dat aan de componist zelf over.
TCun je aan het publiek uitleg
gen hoe je een stuk muziek be
denkt?' was zijn vraag aan Mi
cha. De componist krabde zich
eens achter de oren. *Een moei
lijke vraag"', vindt hij. 'Het be
gint gewoon met een idee. Ik
componeer veel op de fiets. Ik
wil graag 'denkbare' muziek
maken. Als ik zelf de muziek al
niet kan onthouden, dan kan
een luisteraar dat waarschijn
lijk ook niet. In het stuk dat ik
speciaal voor Ahold heb ge
schreven, zitten veel stiltes.
Want', legt het genie uit, 'ook
een stilte is muziek. Het is mu
ziek uit de twintigste eeuw.' De
zaal wordt er stil van. Maar dat
moet ook, want de violisten en
cellisten nemen hun instru
ment al ter hand. De dirigent
geeft het teken en heel zachtjes
begint het stuk, om dan lang
zaam aan te zwellen en plotse
ling in een volledige stilte te
vervallen. Het stuk maakt bij
zonder veel indruk. Met een
staande ovatie worden het or
kest en de componist bedankt.
Als de gasten de concertzaal
verlaten, staat daar voor hen
nog een kleine attentie. Enkele
bijdehandte types hebben de
Zaanse huisjes gevuld met koek
al in de pauze ontdekt. De rest
van het gezelschap laat zich
verrassen bij de uitgang. Dirigent Roland Kieft (r): 'Micha, kun jij aan het publiek uitleggen hoe je muziek bedenkt'
