'IEDEREEN HEEFT
BELANG BIJ DE OR'
Inhoud:
chterban
VAN LOON
SLAAF TOT
MEEDENKER
Qe
1
EENRICHTINGSVERKEER
DE ACHTERBAN
De groeiende invloed van de OR'en
Van 8 tot 8
Colofon
De eerste OR AH werd op 20 februari 1957 geïnstalleerd door
directeur Gerrit Heijn. Oud-medewerker Henk van Petten was
lid van de allereerste OR. 'De hele OR was een farce. Het was
voornamelijk eenrichtingsverkeer van de kant van baas
Gerrit.' Zie pag. 2
De invloed van de OR'en neemt nog steeds toe, maar de
belangstelling van de achterban laat te wensen over. 'Het
OR-werk wordt steeds abstracter. Het gaat over beleid en
strategie. De vertaalslag naar de achterban is moeilijk te
maken.' Zie pag. 4
Begin van deze eeuw.
Albert Heijn heeft een
stuk of tien filialen. Het
personeel werkt van acht
uur 's ochtends tot tien
uur 's avonds. Vakantie is
er niet bij. Alleen in zeer
gunstige gevallen krijg je
als winkelbediende een
vrije avond. De mensen
weten niet beter. Rond
1900 verdient een jongste
bediende veertig cent per
week. Een winkelchef
krijgt veertien gulden per
week, plus vrij wonen,
10% korting op de bood
schappen en vijf sigaren.
'Ik zie de OR als een soort interne vakbond. Als er proble
men zijn kun je ze bellen. Ik weet wel ongeveer wat een OR
doet. Ik lees de notulen. En voor ik hier kwam, werkte ik bij
een concurrent waar we een OR-lid in het filiaal hadden.
Daar hoorde ik veel van. Ik weet wat er voor komt kijken.
Daar neem ik mijn petje voor af. Het is belangrijk werk. De
OR is nu bijvoorbeeld bezig met de compensatie-uren. Dat is
voor iedereen van belang. Nee, ik heb niet gestemd vorig
jaar. Dat mocht niet, want daarvoor moet je een jaar in
dienst zijn. Dit filiaal is net anderhalfjaar open. De meesten
waren nieuw. Er waren er bij ons maar vier die mochten
stemmen.'
De tijd dat de OR alleen maar mocht meepraten over de maaltijdvergoeding ligt
ver achter ons. Het gaat tegenwoordig over de kwaliteit van de arbeid, overna
mes, automatisering, flexibilisering en economisch beleid. De OR'en van Albert
Heijn zijn volwaardige gesprekspartners van de directie geworden. Ze denken
mee, ze praten mee en ze beslissen mee. En de invloed van de OR'en groeit nog
steeds. 'De medezeggenschap is volwassen geworden.'
Annita Woudenberg, medewerkster Albert Heijn-jïliaal
Wien'ngerwerf
'Directeuren beseffen steeds be
ter dat je doelstellingen beter
kunt realiseren als je de steun
van de OR hebt', zegt Frans Pe
tra, hoofd Bureau Onderne
mingsraden, en als zodanig advi
seur van OR'en en directies. 'Ze
hebben er alle belang bij hun OR
vroegtijdig bij besluiten te be
trekken. Dat versnelt de invoe
ring, vergroot de draagkracht en
doet recht aan de ontwikkelin
gen in de samenleving.'
Het vroegtijdig betrekken van
OR'en is goed voor bedrijf èn me
dewerkers. Het gevolg is wel dat
de OR-invloed op het beleid
moeilijk nog exact is aan te ge
ven. Maar dat die invloed groot
is, staat voor de OR-voorzitters
van Albert Heijn als een paal bo
ven water. GOR-voorzitter Joop
van Essen: 'In de winkel maak je
de kassa op en je weet het resul
taat. Bij een OR is het succes
moeilijk te meten. Maar het be
gint al met de preventieve in
vloed. De directie houdt van te
voren al rekening met ons. Dat is
onze eerste verdienste, nog zon-
De vakbonden hebben in die tijd
nog nauwelijks invloed. Werkne-
mersoverleg of medezeggen
schap zijn onbekende begrippen
en dat zou nog lang zo blijven.
Pas in 1946 wordt in de AH-fa-
briek (het latere Marvelo) een
voorloper van de ondernemings
raad opgericht: de Kern. De
twaalf leden overleggen met de
directie over hygiëne, schafttij
den, bevorderingen, ontslag en
andere sociale kwesties. Van ech
te invloed op het bedrijfsbeleid
is echter geen sprake, want daar
voor 'ontbreekt iedere deskun
digheid'. Bovendien mag de di
rectie niet voor de voeten wor
den gelopen. Toch verloopt het
overleg 'hartelijk' en draagt de
Kern bij tot een goede atmosfeer
in het bedrijf.
In 1950 wordt de eerste Wet op
de Ondernemingsraden van
kracht (WOR). Zeven jaar later
wordt bij Albert Heijn de eerste
officiële OR geïnstalleerd. Daar
mee is AH een van de koplopers
in Nederland. De eerste OR verte
genwoordigt alleen de medewer
kers van het hoofdkantoor en de
AH-fabrieken. Het zou nog tot
1971 duren voordat ook de filia
len een eigen OR krijgen. In 1979
wordt een nieuwe WOR van
kracht die de OR'en meer be
voegdheden geeft. Sindsdien
hebben de OR'en veel meer in de
melk te brokkelen. Ze denken
mee, ze praten mee, ze nemen
zelf initiatieven en ze oefenen op
die manier daadwerkelijk in
vloed uit op het bedrijfsbeleid.
Sinds 1990 kent Albert Heijn een
OR-structuur die bestaat uit een
Groepsondernemingsraad (GOR)
en vier OR'en (Sales Services,
Vers Vlees Organisatie. Hoofd
kantoor en Logistiek Distribu
tie).
der dat we wat gedaan hebben.'
Ger Lammers (OR Sales Servi
ces): 'Onze invloed is veel groter
dan vaak wordt gedacht. Neem
de invulling van de nieuwe win
kelopeningstijden. De OR heeft
onderzocht hoe de filiaalmede
werkers daar over dachten. Dat
leverde een hele reeks van advie
zen op die door de directie zijn
overgenomen. Ze hebben goed
geluisterd naar wat er leeft in de
filialen. Anders zou de invoering
van "van 8 tot 8" nooit zo soepel
Vervolg op pagina 2
'Veertig jaar 0R bij Albert Heijn' is
een uitgave van de ondernemingsra
den en de groepsondernemingsraad
van Albert Heijn en het Bureau On
dernemingsraden van Ahold.
Redactie: Tekst en Bedrijf
Foto's: Studio Johan Weemhoff e.a.
Vormgeving: Studio Tigges
Druk: Koninklijke Smeets Offset b.v.
VEERTIG JAAR OR
BIJ ALBERT HEIJN
Vorige maand was het veertig jaar
geleden dat Albert Heijn zijn eer
ste ondernemingsraad kreeg. Voor
het eerst mochten medewerkers
meepraten. Over kapotte lampen
en over de kleur van de toiletpot
ten. De invloed van de onderne
mingsraden is in de loop der jaren
vele malen groter geworden. Te
genwoordig denken en praten de
OR'en mee over de strategie en
het beleid van het bedrijf. In de
ze speciale krant: het verleden, de
stand van zaken, de ontwikkelin
gen en de toekomst van de 0R bij
Albert Heijn. En natuurlijk ook:
wat vinden de medewerkers van
dg OR? V.l.n.r. de OR-voorzitters Koos Sleddens, Joop van Essen (achter), Ger Lammers, Nejdet Dönmez en BOR-hoofd Frans Petra
