'Ik heb er altijd in geloofd'
'Praag was niet nummer
één op de lijst'
Euronova door de jaren heen
7
AHOLD IN TSJECHIË:
t
Euronova koos 'the other way around'
SCANNING
FEEST
Fritz Ahlqvist, lid Raad van Bestuur, verantwoordelijk voor o.a. Europa:
1970 het communistische
ente Wiskunde in Over-
werkweek naar haar ge
el en een Tsjechisch staats-
i dienst bij Ahold. Ze
ar Tsjechië van dichtbij
ardoor was het moeilijk 0111
praken te maken met leve-
iciers. We liepen ook tegen
il wantrouwen aan, nog een
enis van het communisme,
int wie weet wat je tegen ie-
;üd kunt zeggen. Misschien
e wel van de staatspolitie,
t kost jaren voor zo iets gesle-
1 is. Dan vind ik dat het in
iechië heel snel is gegaan,
id 1993 kwam de doorbraak,
lukkig. Euronova kon zestien
le staatswinkels kopen. Daar-
is het makkelijker geworden
winkels te venverven. Met
hoogtepunt natuurlijk onze
Be nieuwe winkels in Praag.'
Euronova:
Mana:
Sesam:
Mega:
Prima:
Distributiecentra:
Overige:
Omzet:
dochterbedrijf van Ahold
supermarkten
discount-formule
cash carry
kleine hypermarkt
hoofdkantoor in Brno
51 winkels.
14 winkels.
8 winkels.
2 winkel.
3, één in Jihlava, één in Uherske Hradiste, één in Pribram.
Straks ook één in Olomouc
36 (nog niet verbouwde winkels)
222 miljoen gulden in 1995. Een stijging van 99% t.o.v. 1994.
TSJECHISCHE SPREEKWOORDEN OVER ETEN EN WERK
'Zonder werken geen gebak'
'Met zoveel smaak als men aan het eten begint, moet men ook aan het werk beginnen'
DE TIEN MEEST VERKOCHTE PRODUKTEN IN TSJECHIË:
Toiletpapier, bier, chips, olie, koffie, sinaasappelsap, Rama margarine,
een soort lange vingers, hele kip en mineraalwater
Euronova opende op 16 mei de deuren van twee nieuwe
Mana-winkels in de Tsjechische hoofdstad Praag. Direc
teur Antonin Jizdny vindt het na vijf jaar een logische
stap, want zegt hij: 'Iedereen wilde starten in Praag.'
Euronova startte in Moravië,
een dichtbevolkt industriege
bied. Jizdny: 'Daar lagen de
grootste mogelijkheden. We had
den goede contacten in Moravië.
Het onroerend goed was er veel
goedkoper dan in de hoofdstad.
Bovendien, in Praag was en is
het moeilijker winkels te ver
werven, omdat er veel meer par
tijen op de markt zijn. Praag
stond niet nummer één op ons
lijstje. We hebben gekozen voor
'the other way around', eerst een
basis leggen in andere gedeelten
van het land. We zijn nu markt
leider, we zitten in alle delen
van Tsjechië met vier verschil
lende formules. Dan wordt het
tijd dat je ook in de hoofdstad
komt. Voor mij is Praag nu een
logische stap. We zijn in Praag
gekomen vlak voor de landelijke
verkiezing met als doel gekozen
te worden.'
De winkels in Praag liggen in de
wijken Ladvi en Visla, in sterk
verouderde, maar bekende win
kelcentra, vlakbij winkels van
de voornaamste concurrenten
Julius Meinl en Billa. De Mana-
winkels, gehuisvest in oude pot-
raviny (staats-levensmiddelen-
bedrijven). zijn de eerste winkels
in de centra die grondig zijn ge
moderniseerd en opgefrist. Ver
groot zijn de winkels ook, hoewel
ze met respectievelijk 600 m2 en
800 m2 niet tot de grootste su
permarkten van Euronova ho
ren. Antonin Jizdny: 'Maar we
bieden ook hier een mooi assor
timent aan. Vlees, ijs, natuurlijk
daar zijn de Tsjechen gek op.
Maar we doen het ook goed in
diepvriesmaaltijden. Bij ons
werken man en vrouw net als in
Nederland ook vaak allebei. Dan
is een diepvriesmaaltijd handig.
En wat in opkomst is, zijn deli
catessen. Ja, de Tsjech houdt
van lekker eten.' Hoe ziet hij de
toekomst? 'We gaan verder
groeien, natuurlijk. En wat ook
leuk is om te melden: we onder
zoeken de mogelijkheid om op
termijn te starten met scanning.
Verder: met de bouw van ons
nieuwe distributiecentrum in
Olomouc gaat het voorspoedig.
Ik denk dat we nog net voor het
eind van het jaar opengaan. Alle
winkels in Moravië worden dan
vanuit dit enorme pand bevoor
raad. 300.000 colli per week, 28
docks. Da's niet niks.'
Jizdny in gesprek met een
jonge klant
Jizdny vierde voor de opening
van de Praagse winkels op 11
mei het eerste grote personeels
feest van Euronova. Voor 500
medewerkers, waaronder alle
bedrijfsleiders en DC-managers,
werd in Brno, thuishaven van
Euronova, een gezellige avond
georganiseerd ter gelegenheid
van het vijfjarig bestaan. Alle
medewerkers van Euronova
(zo'n 3000) ontvingen cadeau
bonnen, die ze, net als in Neder
land, bij de winkels van Eurono
va kunnen besteden. En er wa
ren meer festiviteiten. Zo liepen
in de nacht van 15 op 16 mei
duurlopers in verschillende
teams 184 kilometer van Jihla
va (waar de eerste Mana in 1991
openging) naar Praag. De 'Ma-
nathon' werd extra imposant
doordat de lopers ieder een Ma-
na-winkelwagentje voor zich uit
duwden.
fflE
'Terugkijkend zou je over de vijf
jaar Tsjechië kunnen zeggen: de
aanhouder wint. We hebben de
nodige hobbels moeten nemen.
De veranderde wetgeving, waar
door het moeilijk was winkels te
huren of in eigendom te krijgen,
de overgang naar de vrije markt
economie en de opdeling van
Tsjechoslowakije, waardoor we
met ons hoofdkantoor in Brno
opeens helemaal niet centraal
zaten, maar ergens in de hoek
van het land. Dat de Tsjechen
ervoor kozen om het privatise
ren van staatsbedrijven allereerst
aan Tsjechen te gunnen, was
een begrijpelijke keuze, maar
niet de meest effectieve manier
om het land snel op te bouwen.
We dreigden in die tijd huurcon
tracten kwijt te raken. Daar heb
ben we voor moeten knokken. Ik
heb er, ondanks de tegenslagen,
altijd in geloofd. Tsjechië was
een hoog ontwikkeld land. En
als je er vandaag de dag komt,
merk je dat. Ze hebben het land
op de rit. Opleidingen zijn er
goed, de infrastructuur is verbe
terd, de levensstandaard stijgt,
dus de koopkracht. Kenmerkend
is ook dat het vijfde jaar, toch
betrekkelijk snel, het bedrijfsre
sultaat positief is. Dit jaar gaat
Euronova winst maken. Een be
langrijk moment, maar daar zijn
er meer van. De opening van de
eerste winkel in Jihlava was een
doorbraak. Het feit dat we 16
winkels konden kopen, twee jaar
later, was opnieuw een door
braak. En het moment dat we
het Tsjechische management
volledig konden installeren, was
voor mij ook een hoogtepunt. Ik
denk dat we de komende jaren
meer en makkelijker winkels
kunnen verwerven en verdere
groei kunnen realiseren.'
De redactie pakte er vijf jaargangen Flitsen bij en
stelde het volgende overzicht samen.
MEI 91:
Ahold richt in Brno het dochter
bedrijf Euronova op. Buitenlandse
bedrijven mogen in Tsjechië geen
winkels kopen en/of huren.
JUNI '91:
De eerste Mana ('Hemels Brood')
wordt geopend in Jihlava. Frisse
geel/blauwe kleuren en een assor
timent van niet vierhonderd,
maar tweeduizend artikelen moe
ten de Tsjech lokken. Na 40 jaar
dictatuur kunnen de Tjechen weer
sperziebonen, witlof en chips
kopen.
'Het is mooi dat de winkel in de
grauwe omgeving van een ge
middelde woonwijk in een provin
ciestadje staat, en niet in Praag,
waarvan alles gebeurt', zei Mag-
da Babeliowsky in het augustus
nummer 1991 van Flitsen.
En ook: 'Verantwoordelijkheid ne
men voor een zaak waar je samen
voor staat en initiatief nemen, dat
moeten ze nu leren.'
NOVEMBER '91:
Tweede winkel Zdacr nad Saza-
vou, derde open in jablonec.
EIND '91:
Drie distributiecentra, negen win
kels, waarvan vier Mana. 'Grotere
investeringen mogen pas ver
wacht worden als zich mogelijk-
heden voordoen om een aan
zienlijk aantal winkels te verwer
ven.'
MEI '92:
'Mana doet het goed en wil
uitbreiden', kopt Flitsen. Om uit
breiding te realiseren is overeen
stemming met de verschillende
overheden nodig. De langzame
onderhandelingen daarvoor verlo
pen niet gemakkelijk. 'In dit land
is niets helemaal zeker voor het
daadwerkelijk gebeurt.'
DECEMBER '92:
Sinds de komst van Ahold in
Tsjechië, nu ruim twee jaar gele
den, zijn er al talrijke verbeterin
gen in de voedseldistributie gere
aliseerd. Lokale fabrikanten zijn
nu beter in staat aan de vraag van
de markt te voldoen.
In het kader van de privatisering
krijgt Ahold diezelfde maand nog
16 winkels toegewezen. Die wor
den verbouwd en aan de Mana-
keten toegevoegd. Totaal op 28.
JANUARI 93:
Eén van de winkels uit het privati
seringsproject is de winkel die in
januari opengaat in Brno. Flitsen
gebruikt superlatieven als 'Parade
paardje' en 'Topwinkel'.
JANUARI
'94:
Mana Premie
Club: grote
zegelspaarac-
tie voor luxe
artikelen.
Krultang of
stofzuiger.
De Mana-consument zit op het
niveau van de AH-klant in de ja
ren '60. Albert Heijn startte toen
een soortgelijke spaaractie.
FEBRUARI '94:
Euronova koopt elf vroegere
staatwinkels. 'We hebben het
neusje van de zalm gekocht', be
weert Magda Babeliowsky.
Noord-Moravië is industrie, dus
werk, dus koopkracht. Produkten
worden voor 90% betrokken van
Tsjechische leveranciers.
MAART '94:
Winkel 29: Olomouc open. 'De
mooiste supermarkt van Tsjechië',
zegt Euronova-directeur Aad Els-
hof. De nieuwe Mana biedt de
klant 4000 produkten.
Ook in maart neemt Antonfn
Jizdny het roer van Elshof over.
OKTOBER '94:
Sesam, open u. Ahold test dis
count-formule in Tsjechië onder
de naam Sesam.
De slogan is: 'Betaal minder.'
DECEMBER '94:
Tsjechen lopen stage in Neder
land bij AH. 'Wat me opvalt is de
manier waarop jullie omgaan met
klanten en de manier waarop de
supermarktmanager omgaat met
zijn medewerkers, constant over
leg, koffiepraatjes.'
MEI '95:
Het eerste
exemplaar
van 'Menu'
rolt van de
persen
Menu is de
Tsjechische
A erHande
JULI '95:
Activiteiten en omzet worden ver
dubbeld door de aankoop van
winkels van Ceska General Food.
Praag
s 5|T-r-
0/oiHOUCp*k I
Bratisli
