'ACHTER DE KASSA
CHECK
WE SLAAN HEM OP ZIJN VINGERS!
'MIEN WICHT'
1
'De caissière is
een vrolijke
meid, die
gediciplineerd
kan werken!'
DE KLANT HEEFT
VEEL GEZICHTEN
ZWENGEL
SPAART UUH, IETS?
Wm
Wat heeft AH 1562 in de
zeg AH 1122
Antwoord: het vrouwe®
'Slechts 12% van de cai
kunne' meldt AH-arbeidsa
van het woord cai
Wie is 'de caissière'? Hoe
En bestaat ze i
ALBERT HEIJN'ER
De Albert Heijn-winkel
aan het Cornells
Troostplein in de over
volle Amsterdamse
wijk 'de Pijp' is onverwacht
ruim. Voor het oog van de klant
strekt zich een 5 winkel uit met
een hele rits kassa's. Ruim veer
tig caissières hebben er werk
aan. Jacqueline de Hosson is er
afdelingsmanager kassa. T)e
caissière?' zegt zij. 'Da's een vro
lijke jonge meid die goed kan
omgaan met haar collega's in
het team. Er zijn heel wat re
gels, dus ze moet gedisciplineerd
zijn. Op de hoogte zijn van alle
acties, vriendelijk blijven tegen
alle klanten, niet tussendoor
naar de wc...'
Waarom de kassa het domein
van vrouwen is weet eigenÜjk
niemand. 'Die enkele jongen die
je er aantreft is vaak student',
zegt Sjanneke van Goch pro
jectleider van de verkopersoplei
ding. 'Onder de vrouwelijke cais
sières vind je van alles.' Dat be
vestigt Jacqueline de Hosson.
'Gemiddelde opleiding? We heb
ben hier meisjes met LHNO,
maar er zitten ook studentes
tussen. Die het trouwens niet
per sé beter doen. Sommigen
willen eerst een complete analy
se van de kassa, vóór ze weten
hoe ze een foute aanslag kunnen
Er gaat heel wat geld door de
handen van de caissière. Voor
sommige "klanten' geeft de
aanblik van een volle kassa
aanleiding tot een snelle graai;
een 'kassagreep'. 'Een bijzon
der veivelende ervaring voor
de caissière' beaamt Leen Oos
terveen van winkeltechniek.
Veiligheid is bij AH altijd een
belangrijk punt van zorg ge
weest. In veel winkels scher
men we daarom de geldla af
met een metalen klep met 'zij
vleugels' Die klep maakt een
kassagreep minder aantrekke
lijk, omdat je immers niet kunt
zien hoeveel er in de kassa zit,
conigeren. Anderen onthouden
gewoon watje uitlegt.'
Kassa draaien is een vak apart.
Dat vonden ze al bij Albert
Heijn in de 'wilde' jaren '60. Als
caissière kon je meedingen naar
de titel 'Caissière van het Jaar'
door te bewijzen dat je snel en
efficiënt kon werken. Wild zijn
deed je maar in je vrije tijd. An
no 1995 wordt daar weinig an
ders over gedacht, maar verder
is er het nodige veranderd. We-
melina Beishuizen van AH 1122
uit Stadskanaal kan er over
■Elltt*
maar ook moeilijker uit te voe
ren. Bovendien zijn sommige
caissières zelf niet ongevaar
lijk: 'We slaan die klep op zijn
vingers' zegt Jacqueline de
Hosson stellig. Elke kassa be
schikt over een zogenaamde
afroombox, waar het grote geld
in verdwijnt. 'De afroombox
wordt nog steeds verbeterd'
zegt Leen Oosterveen van win
keltechniek. De nieuwste box
zit dusdanig verankerd in het
kassameubel, dat roof een
complete verbouwing van het
meubel vereist. En daar krijgt
een dief uiteraard geen gele
genheid voor.'
meepraten. Haar kassa-carrière
begon in 1970. Ze zegt 'Het gaat
nu veel gemoedelijker toe in de
winkel. Vroeger had je een chef,
daar zei je meneer tegen. Zelf
was ik 29 toen ik begon. Ik was
getrouwd, en dus 'mevrouw'.
Jongere meiden, die nog niet in
het huwelijksbootje waren ge
stapt, werden aangesproken met
'juffrouw'. Ondertussen hoorde
je bar weinig
over wat er om
ging in de win
kel. Hoe je had
gedraaid in een
drukke week: je
had geen idee. Je
deed je werk en
daarmee was de
kous af. Nu ben
ik Wemmie voor
jong en oud. Voor
collega's in een
jolige bui zelfs, in
goed Gronings:
'mien wicht'.
Maar er veranderde ook veel
toen Allerhande in de winkel
kwam en AH meer acties ging
voeren. Mede daardoor werd je
als medewerker veel meer be
trokken bij de winkel.
Het hele verhaal aan de kassa -
spaart u zus of spaart u zo - los
sen we voor een groot deel op
door te vragen: 'Spaart u iets'.
In de praktijk werkt dat prima.'
De klant van AH 1562 praat
trouwens niet uitsluitend Am
sterdams. Het aantal talen dat
je tussen de schappen kimt ho
ren is niet op de vingers van
twee handen te tellen. Ook bij
de caissières kom je veel varia
tie tegen in de nationaliteiten.
'Onderling, en in de kantine pra
ten we Nederlands' verklaart
Jacqueline. 'Die taal hebben we
gemeenschappelijk. Tegenover
de klant is het wat anders. We
vinden het een extra service dat
de klant iemand kan treffen die
zijn taal spreekt. Tenslotte zijn
we een buurtwinkel. En de klan
ten waarderen dat wel, al die
verschillende koppies achter de
kassa. Zelf vinden we: een cais
sière is een caissière. Een meer
waarde haal je
niet uit een andere
nationaliteit, maar
uit je wei*k goed
doen en, je raad
het al: gediscipli
neerd kunnen wer
ken.'
In dertig jaar is er veel in de winkel veranderd. Het nieuwste
kassameubel is door AH zelf ontworpen. Zowel het meubel als
de kassa zelf blijven in ontwikkeling
Het contact met de klant is ei
genlijk altijd wel hetzelfde ge
weest, zegt Wemelina. Vroeger
vonden mensen het leuk om
even een praatje te maken, nu
nog steeds. Achter de kassa ben
je het aanspreekpunt van de
winkel. Ook al ben ik altijd part
timer geweest, ik voel me op en
top Albert Heijn'er als ik er zit,
en gastvrouw.' De Amsterdamse
Jacqueline sluit zich daar hele
maal bij aan. 'Alhoewel 't praat
je er de laatste tijd wel meer bij
inschiet', zegt Jacqueline. 'De
caissières hebben het druk met
alle acties. Er zijn er niet alleen
véél, maar ze wisselen vrij regel
matig. Je moet er elke week
even voor gaan zitten om alle
veranderingen door te nemen.
Het
van de caissière
veranderde door de
jaren heen revolu
tionair. Wemmie
Beishuizen herinnert zich: 'Ik
heb met zo'n vijf, zes verschil
lende kassa's gewerkt. De mees
te moderniseringen zijn eigen
lijk van de laatste tien, twaalf
jaar. Mijn eerste tien jaar werk
te ik maar met één soort kassa.
Dat was een heel eenvoudige. Je
kon daar niet eens een statie
geldbon mee aftrekken.' "Klopt'
zegt Leen Oosterveen van win
keltechniek. In de tijd van me
vrouw Beishuizen was de me
chanische kassa al antiek. Die
kon alleen optellen en aftrekken
en moest worden aangezwen
geld. Een hele verbetering was
het electro-mechanische appa
raat. Die kon al wat meer. De
zwengel deed alleen nog dienst
als de stroom uitviel. Dat ge
beurde echter niet zo vaak en
meestal was dan de zwengel
zoek. Zo'n vijftien jaar geleden
kwam de ontwikkeling van de
kassa in een stroomversnelling.
Een heel populaire was de Swe-
da 350. Alle caissières die wat
langer meedraaien, hebben met
dit model gewerkt. Een voordeel
Jacqueline de Hosson, AMK
