DE GESCHIEDENIS VAN SNOEP
STAAT VOOR DE DEUR. Drukke tijden
'aar meer snoep wordt verorberd dan
sndste snoepverkoper van Nederland,
ik Bos en zag hoe men vanuit de snoep-
of d'andere hoek.
Meneer Jamin
Over de herkomst van snoep is maar weinig
met zekerheid te zeggen. Zo betwisten de Ita
lianen en de Spanjaarden elkaar nog steeds
de uitvinding van marsepein en ontkennen de
Fransen dat de Nederlander Stuvé de uitvinder van
noga is, en andersom. Dat het verschijnsel snoep ech
ter al eeuwenoud is, staat vast. Zo werd in het graf
van de Egyptische farao Toetanchamon (1358 v. Chr.)
zoethoutwortel gevonden, de basis voor drop.
En volgens de ontdekkingsreizi
ger Marco Polo (1000) moeten
de Chinezen al 3000 jaar voor
Christus ijs hebben gegeten.
Sneeuw uit de bergen werd ver
mengd met honing en kruiden,
in diepe kuilen geschept en af
gedekt met stro. 's Zomers had
men dan een verfrissend hapje.
Kauwgom lijkt ook al 3000 jaar
oud. De Maya-indianen in Cen-
traal-Amerika moeten op iets
gekauwd hebben dat zij maak
ten uit het vruch-
tesap van de sa-
podillaboom. De
Mexicaanse Azte- 0
ken brouwden uit
de cacaoboon een
opwekkende
drank, die, nadat g f 'v®
de Spanjaard yf'
Herman Cortes in
1521 Mexico ont
dekte, ook naar y
Europa overwaai
de. Want wie veel
reist, kan niet al
leen veel verha- 't Sp
ie n, maar ontdekt
ook nieuwe pro-
dukten. En wat je ver haalt is
lekker.
ningen aan de luchtwegen. De
Duitse schrijver Goethe smeek
te zijn Christiane hem chocola
de te sturen op één van zijn rei
zen. Hij schreef: 'Wie een kop
chocola heeft gedronken, houdt
een hele dag reizen gemakke
lijk vol.' In de 17de eeuw be
stonden er in Nederland 'Boer-
haavesche klontjes', later be
kend geworden als borstplaat.
Ze werden genoemd naar de
scheikundige Boerhaave, die
suiker, het
hoofdbestand
deel van borst
plaat, als medi-
cijn zag tegen
verkoudheid en
kriebelhoest.
I pr Maar er werd
lite .-dfe natuurlijk ook
t' Sbl gewoon ge-
snoept omdat
p* i het lekker is.
Baron Hendrik
f- Hop, die op last
van zi-H doktor
geen koffie meer
mocht drinken,
was er zo ver
slaafd aan dat hij een banket
bakker in Den Haag opdracht
gaf een snoepje te maken met
koffiesmaak. Dat lukte. Het
Haagsche Hopje was geboren.
markt tot de speciaalzaak. Al-
bert Heijn, Etos, De Tuinen,
Ter Huurne en Jamin: allemaal
verkopen ze snoep. En Jamin is
uiteraard de grootste specialist.
In 1883 begon de Rotterdamse
banketbakker Comelis Jamin
naast zijn bakkerij een suiker
werkfabriekje. In het begin van
deze eeuw telde Jamin al meer
dan 250 snoepwinkels. In de ja
ren '70 bereikte de groei zijn
hoogtepunt. Gesteund door de
televisiereclame van 'Meneer
Jamin' Ton van Duinhoven
groeide de keten tot meer dan
zeshonderd winkels. Maar
Chocolade munten
daarna keerde het tij door de
hevige concurrentie. In 1985
ging Jamin failliet. De eigen fa
briek in Oosterhout, die de win
kels voorzag van 85% van de
produkten, werd losgekoppeld
van de winkelketen en onder de
naam 'Actie Poederdoos' werd
een succesvolle reddingsopera
tie ingezet. Tegenwoordig is de
snoepwinkel omgebouwd tot een
speciaalzaak, waar, in de grote
re zaken, zo'n 2100 snoepsoor-
ten op zoetekauwen liggen te
wachten.
i het land. In deze dagen na-
lurlijk volgeladen met Sinter-
laassnoep. 'Jamin is de enige
inkel waar je het totale alfa-
st aan chocoladeletters kunt
3pen. Inger en Quinten kun-
3n bij ons terecht', meldt Bos
issen neus en lippen door.
verigens weet hij nog wat op-
erkelijke verschillen aan te
iven in de regionale consump-
e. In Friesland, waar hij zelf
ffldaan komt, krijg je een gro-
1 koek bij de koffie of thee.
ondo's, kokosmakronen. 'Dat
staat voor gastvrijheid', zegt
hij. 'Hoe groter de koek, hoe
gastvrijer de mensen. Dat geldt
in alle noordelijke provincies.
In het westen is men veel be
scheidener. Daar koopt men
kleine koekjes. En in Noord-Ne
derland eet men meer pure cho
colade. Hoewel melkchocolade
veruit het meest verkocht is.
Kinderen houden niet van pure
chocolade.'
In eerste instantie werd aan
veel produkten, die wij nu vat
ten onder de noemer 'snoep',
een geneeskrachtige werking
toegekend. In het Babylonisch-
Assyrische spijkerschrift (650 v.
Chr.) komt zoethoutwortel voor
als geneesmiddel tegen hoest en
infecties. Napoleon nam drop
mee op zijn veldtochten om
maagklachten te verlichten. Ja
cob van Maerlant (13de eeuw),
een voorganger van Klazien uut
Zalk, beveelt in 'De Natueren
Bloeme' zoethoutwortel aan als
middel tegen hoest en aandoe-
En zo werd 'snoep', of 'zoetwa
ren', zoals de industrie het
noemt, een steeds belangrijker
en ook omvangrijker produkt-
groep. Smaken verschillen, dus
er moet voor ieder wat wils zijn.
Vandaag de dag liggen er
15.000 varianten op 75.000 ver
schillende verkooppunten te
wachten op de Nederlandse
snoeper. Snoep is overal te
koop. Van tankstations tot
sportkantines, van de super-
De Oosterhoutse Zoetwaren-
fabriek: luilekkerland
Tien Europese landen voeren de wereldranglijst van
zoetwarenconsumptie uit 1991 aan. De Verenigde Staten komen
pas op de elfde plaats. Het vakblad 'Consude!' meldde in
september van dit jaar echter dat de consumptie van
zoetwaren in de V.S. in 1992 naar een recordniveau
is gestegen, maar nog steeds achterblijft bij de Europese
consumptie. Surprise Pops, snoepjes die de tanden een kleur
geven (welke kleur, dat is een verassing) zijn populair in de States.
