toegang
Opleiden AH-medewerkers levert geld op
YAN
T
Buitenlandse medewerkers leren Nederlands
SCHAP
VOLG ZEBRAPAD
Koffie met ventiel
Duizenden
guld
ens
Wijn-succes
Vragenlijsten
Huisregels
Vier soorten bonenkoffie die de
nieuwe Marvelo-fabriek verla
ten, zijn uitgerust met een ven
tiel. Het ventiel zorgt er voor
dat de houdbaarheid van de
koffie met vijf maanden (van
drie naar acht) wordt verlengd.
'In koffiebonen zit C02 (kool
zuurgas)', legt verpakkingsdes
kundige John Roos van Marve-
lo uit. 'Wanneer je koffie maalt
en ontgast, kun je het daarna
rustig vacuüm verpakken. Met
bonenkoffie kan dat niet. Er
komt dan zoveel gas vrij dat de
verpakking wordt opgeblazen.'
Maar de koffiebonen gewoon
verpakken is ook niet de oplos
sing. Roos: 'Dan zit er weer
veel zuurstof bij. En zuurstof
tast de smaak aan.' De werking
van het ventiel, een Italiaanse
uitvinding, is simpel. Het kool
zuurgas uit de bonen kan er
wel uit, zuurstof kan er niet in.
'Bij een overdruk van 0,2 bar
gaat het ventiel automatisch
open', zegt Roos.
Marjan
Schaap (I) en
Ariaan van
Sandick: oplei-
dingskosten na
twee jaar
terugverdiend
in vergelijking tot medewerkers
die geen opleiding hebben gehad.
De lijsten werden zowel vóór als
na de opleiding ingevuld door cur
sisten, collega's en supermarktma
nagers.
In het afgelopen jaar hebben Van
Sandick en Schaap alle gegevens
geanalyseerd. En wat bleek? De af
delingsmanagers zijn na hun oplei
ding aantoonbaar beter gaan func
tioneren. De gemaakte kosten voor
een afdelingsmanager in opleiding
zijn dan ook na twee jaar terugver
diend door het effect van de oplei
ding. Na vier jaar bedraagt het
rendement enige duizenden gul
dens per cursist. Kortom: de oplei
ding voor afdelingsmanagers levert
dus geld op.
'We hebben nu een model binnen
AH ontwikkeld waarmee we ook
het rendement kunnen berekenen
van onze andere opleidingen. Zo is
inmiddels het rendement bekend
van de opleiding voor supermarkt
manager. Ook die opleiding blijkt
rendabel. In de toekomst zullen we
ook de verkopersopleiding nader
onderzoeken.'
In oktober van het vorig jaar
begon Albert Heijn met de Wijn
van de Maand'. Elke maand
bieden de filialen een éénmali
ge partij wijn aan met een uit
zonderlijke prijs/kwaliteitsver
houding afkomstig van kleine
chateaus of domaines. De ac
tie blijkt een enorm succes.
Assortimentsmanager Jan
Kempenaar wijt het succes aan
het enthousiasme in de filialen
en de ondersteuning door Al-
lerHande. 'Mensen willen wel
wijn drinken, maar ze weten
vaak niet welke wijn ze moeten
kopen. Daarom geven we in Al-
lerHande informatie over 'de
wijn van de maand'.
Het zijn toch wijnen
met een verhaal,
met een bepaald
karakter. We vertel
len waar ze van
daan komen en ge
ven er menutips
bij.' Nederlanders
drinken per jaar
per hoofd van
de bevolking
16 liter wijn.
Dat lijkt
veel, maar
vergeleken
met de
Fransen, die
per persoon
70 liter con
sumeren, is
het niets.
Of, zoals
Kempenaar
het opvat:
'Er is nog
een lange
weg te
gaan.'
fabriek. Hetzelfde bericht heeft ze
ook op band opgenomen van het
NOS-joumaal. 'Ik maak het lesma
teriaal allemaal zelf. Maar vaak
dragen de cursisten zelf ook onder
werpen aan. Daar gaan we dan op
in.'
Mehmet Cimen kwam vijf jaar ge
leden uit Turkije naai- Nederland,
Maria Rocha da Cruz-Ramos
woont hier al 23 jaar. Ze hebben
hetzelfde niveau. 'Mehmet heeft in
Turkije een Mavo-opleiding ge
daan. Maria heeft geen onderwij s-
achtergrond. Bovendien is zij bo
ven de vijftig en Mehmet is pas 22.
Voor een ouder iemand is het veel
moeilijker om de draad op te pak
ken', legt Broekema uit. Maria
heeft veel aan het feit dat ze goed
Frans spreekt. 'Ik kom van de
Kaapverdische eilanden waar ze
Portugees spreken', zegt ze. "Maar
ik heb heel lang in Senegal ge
woond. Daar heb ik Frans geleerd.'
■Veel Nederlandse woorden stam
men uit het Frans', zegt Tineke
Broekema. "Preventie' bijvoorbeeld
komt van 'prevenir', wat Voorko
men' betekent.' Mehmet heeft dat
voordeel niet. 'Het enige Turkse
woord dat hij in het Nederlands tot
nu toe tegenkwam is 'pantalon'.
Toch zegt hij: 'Door de Nederland
se lessen vind ik mijn werk veel in
teressanter. Ik snap meer van wat
er allemaal gebeurt. En ik durf ook
sneller met problemen naar mijn
chef te stappen.'
AH steekt jaarlijks zo'n zeshon
derdduizend uren in het oplei
den en trainen van winkelme
dewerkers. In geld uitgedrukt:
21 miljoen gulden (1992). Een
enorm bedrag, maar uitste
kend besteed, zoals blijkt uit
een onderzoek van Ariaan van
Sandick en Marjan Schaap
naar het rendement van oplei
dingen. Beide medewerkers
van AH-opleidingen zullen bin
nenkort op het onderzoek pro
moveren aan de Rijksuniversi
teit Groningen.
Wekelijks krijgen buitenlandse
Ahold-medewerkers van AH-
Distributie, Marvelo en Albro
Nederlandse les. Het lespro
gramma gaat uit van Neder
lands, zoals dat op de werk
vloer wordt gesproken. Woor
den als 'brandpreventie' en
'chemische stoffen' komen aan
de orde. 'Maar', zegt docente
Tineke Broekema, 'we behan
delen ook drieletterwoorden.'
Of je nu caissière, verkoper of su
permarktmanager bent: voor elke
functie in de supermarkt van AH
bestaat een intern opleidingspro
gramma. 'Opleidingen zijn onmis
baar', houdt Ariaan van Sandick
staande. 'Ze zorgen ervoor dat elke
medewerker een aantal specifieke
vaardigheden leert die nodig zijn
om zo goed mogelijk in de winkels
te functioneren. Het bedrag dat
AH eraan uitgeeft onderstreept
nog eens het belang van opleidin
gen binnen onze organisatie.'
Van Sandick: 'Bij AH bestond al
geruime tijd behoefte aan informa
tie over de kosten en effecten van
opleidingen. Regelmatig werd ons
de vraag gesteld of het geld dat we
investeren in opleidingen voor on
ze medewerkers goed besteed is.
Vier jaar geleden hebben we op
verzoek van het management be
sloten een onderzoek hiernaar te
doen.'
De doelstelling van het onderzoek
was een methode te ontwikkelen
om het rendement te toetsen van
de opleidingen binnen AH. Op ba
sis van de verkregen informatie
kunnen juiste beslissingen over be
staande en nieuwe opleidingen
worden genomen. In het onderzoek
zijn Van Sandick en Schaap uitge
gaan van de opleiding voor afde
lingsmanagers in de AH-super-
markten. Ze maakten een onder
zoeksopzet, brachten de kosten
van de cursus in kaart en onder
zochten vervolgens met behulp van
verschillende vragenlijsten in hoe
verre de afdelingsmanagers in de
filialen na het volgen van de oplei
ding beter zijn gaan functioneren
Nederlandse les voor allochtonen
is niet nieuw bij Ahold. Tineke
Broekema komt als extern docente
al meer dan tien jaar bij diverse
werkmaatschappijen over de vloer.
'Ahold wil dat de buitenlandse me
dewerkers volwaardige gespreks
partners zijn, bijvoorbeeld tijdens
het werkoverleg', zegt zij. 'Maar
ook dat ze breed inzetbaar zijn.
Dus op de hoogte zijn van alles wat
er in het bedrijf speelt.' Met in
gang van de nieuwe cursus, die in
december startte, zijn bij Marvelo,
waar Broekema werkt, de vaste
lestijden losgelaten. De cursisten
kunnen zelf bepalen wanneer ze
les willen. Voor het werk of na het
werk. 'Mede door deze flexibilise
ring is het aantal deelnemers ver
driedubbeld', zegt Broekema. 'Zo'n
veertig medewerkers volgen nu de
lessen.' Geen van de deelnemers is
overigens officieel verplicht om de
Nederlandse les te volgen. 'Maar',
zegt de docente, 'directeur Teun
Winkel heeft duidelijk de wens uit
gesproken dat iedereen, die het no
dig heeft, les neemt.'
Een les duurt twee uur. Spreek
vaardigheid staat centraal en is
toegespitst op het werk. Zo worden
momenteel de huisregels, zoals die
Maria Rocha-
da Cruz-Ramos
brengt het
geleerde in
praktijk
gelden in de nieuwe fabriek, door
genomen. Elk stuk tekst gaat ver
gezeld van een woordenlijst. "We
lezen ook stukken uit Flitsen die
over Marvelo gaan', zegt Broeke
ma. 'En stukken uit de krant die
een link hebben met het werk
hier.' Ze behandelt nu een artikel
over een explosie in een chemisch
