'GOEDE OR ZEGEN VOOR BESTUURDER.'
Wij heffen de
ORop
O
En we ki
n nieuw
RVB-LID PETER VAN DUN:
Motivatie
Winstdelings-
regeling
herzien?
CHRIS VAN DEN BROEK: SPA
DIRECTEUR MET RIJK OR-VERLEDEN
Half zeven
,g van de COR
i
Medezeggenschap is
een kostbaar goed.
Zowel voor de
werknemer als voor de
werkgever. De Raad van
Bestuur van Ahold onder
schrijft het belang van
een geïnspireerde OR met
gemotiveerde mensen.
Met de verkiezingen voor
de deur sprak Flitsen met
RvB-lid Peter van Dun
over de toegevoegde
waarde van de OR, de
vaardigheden van de be
stuurder en de motivatie
van de leden. 'Een goede
OR is een zegen voor een
bestuurder.'
Nederland loopt in Europees ver
band voorop als het gaat om het
meepraten en meedenken van
medewerkers. De ondernemings
raden opereren zelfstandig, heb
ben eigen bevoegdheden en ver
antwoordelijkheden en zijn niet,
zoals in veel andere Europese lan
den, afhankelijk van de vakbewe
gingen. 'Een OR, een goede OR,
draagt bij aan een betere besluit
vorming', zegt Van Dun. 'Die
spreekt namens de basis van de or
ganisatie, de mensen in de win
kels, op de kantoren, in de distri
butiecentra of de fabrieken. Het is
heel belangrijk voor een bestuur
der om te weten dat een besluit
ook draagvlak heeft. Dat iedereen
erachter staat. Anders is het ge
doemd te mislukken.' Die toege
voegde waarde van een OR staat
of valt volgens Van Dun met we
derzijds vertrouwen en respect. Hij
geeft echter wel toe dat het voor
een bestuurder vaak lastig laveren
is tussen te vroeg of te laat infor
meren van de OR. 'Maar wanneer
de COR in een overleg met de RvB
gebruik maakt van het initiatief
recht, dus een onderwerp ter tafel
brengt, krijgen de leden ook een
eerlijk antwoord. Er wordt open
gecommuniceerd.'
'Een OR-lid is een schaap met zes
poten', zegt Peter van Dun. 'Ik heb
wel eens een profiel gezien van
een OR-lid wat leek op een be
schrijving van een RvB-lid. Je moet
leergierig zijn, geïnteresseerd in
mensen, betrouwbaar, uitdruk
kingsvaardig en ga zo maar door.
Maar het voornaamste is wel de
motivatie. Dat wil ik echt bena
drukken. OR-leden moeten niet in
een OR gaan zitten vanuit een ne
gatieve motivatie. Om van het
werk af te zijn of uit hun functie te
vluchten. Je moet het leuk vinden
en erachter staan. Want het is een
moeilijke klus, die veel tijd vergt.
En die tijd moet ze ook gegeven
worden. De leiding op de vloer
moet daarvan doordrongen zijn.
Gemotiveerde mensen kunnen bij
dragen aan de kwaliteitsverbete
ring van het OR-werk en dus van
de besluitvorming binnen Ahold.'
De keerzijde van dit verhaal is dat
ook de bestuurder in zijn OR moet
geloven. In opleidingen wordt ech
ter niet of nauwelijks speciale aan
dacht aan medezeggenschap be
steed en kennis van het OR-werk
wordt niet als aparte functie-eis
gesteld. 'Dat gaat me te ver', re
ageert Van Dun. 'Wij gaan ervan
uit dat inherent aan goed leider
schap is dat je oog hebt voor me
dezeggenschap. Dat zit in de aard
van het beestje. Sociale vaardighe
den zijn daarin veel belangrijker
dan bijvoorbeeld kennis van de
Wet op de Ondernemingsraden.
Daar kun je je over laten adviseren.
Een bestuurder moet van nature
aanleg hebben om met medezeg
genschap om te gaan. Een béstuur-
der die constant overhoop ligt met
een goede OR is geen goede be
stuurder. Die kan beter een andere
functie gaan bekleden.'
Dat geldt, volgens Van Dun, ook
voor OR'en die adequaat manage
ment in de weg staan. 'Een OR die
uitsluitend kijkt naar de procedu
res, of de adviesaanvraag bijvoor
beeld wel op tijd binnen was, dat is
een hinderlijke OR. Waar het om
gaat is de inhoud.'
In Amerika, waar Ahold met vier
winkelketens een grote werkgever
is, bestaat het fenomeen 'onderne-
Petervan Dun:
Waar het
om gaat is de
inhoud
mingsraad' niet. Werkoverleg en
klachtenprocedures zijn er echter
ver ontwikkeld. Van Dun: 'In de
kantine van één van onze Ameri
kaanse bedrijven zag ik formulier
tjes hangen met de tekst 'Ask the
president'. Medewerkers kunnen
direct vragen stellen aan de direc
teur. De lijnen zijn er veelal kor
ter.' Ahold voelt zich niet geroe
pen om het instellen van een OR in
de Amerikaanse dochteronderne
mingen te propageren. Het is cul
tuurgebonden. In dit geval moe
ten wij ons aanpassen. We gaan
geen medezeggenschap opdrin
gen. Het systeem werkt daar ge
woon anders.'
De komende jaren verwacht Van
Dun niet veel veranderingen in de
medezeggenschap in Nederland.
De wet is ruim en kan nog jaren
mee. Hij hoopt op verkiezingen
die bijdragen aan kwaliteitsverbe
tering van het OR-werk. 'Want',
zegt hij, 'het is goed, maar het kan
zeker beter. Daarbij moeten nieu
we OR-leden zich realiseren dat ze
het werk niet alleen doen voor de
achterban. Ze doen het voor het
hele bedrijf.'
Speciaalzaken Ahold-directeur
Chris van den Broek wordt ge
sprekspartner van de na de
verkiezingen in te stellen Groeps-
ondernemingsraad SpA. Van den
Broek kent het klappen van de
zweep. In de jaren zeventig was hij
zeven jaar lang OR-lid voor Albert
Heijn. Later kreeg hij als bestuur
der bij de Vers Vlees-groep en bij
Miro ook direct te maken met de
ondernemingsraden. 'In de jaren
zeventig werd een OR door bedrij
ven echt als een verplichting be
schouwd. Later is men er de waar
de van in gaan zien. De kwaliteit
van het OR-werk is mede daardoor
stukken verbeterd.' Van den Broek
verwacht een kwalitatief goede
GOR te kunnen verwelkomen. De
mogelijke onwetendheid van le
den uit de nieuwe OR- en van De
Tuinen en Ter Huurne zou hij op
gelost willen zien zien door naast
deze nieuwelingen ook een aantal
oud-gedienden in te zetten. 'Daar
kan ik weinig invloed op uitoefe
nen. Ik kan het alleen maar aange
ven. De GOR moet goed tegenspel
kunnen bieden. Ik moet er als be
stuurder mijn voorgenomen be
leid aan kunnen toetsen.' Het eer
ste hot item zal, verwacht Van den
Broek, gaan over expansie en de
strategie van SpA.
De winstdelingsregeling die
geldt voor alle Ahold-medewer-
kers is verlengd voor de boekja
ren 1992 en 1993. De COR heeft
met de verlenging ingestemd. In
een brief aan de Centrale Onder
nemingsraad gaat de Raad van
Bestuur in op de overweging om
de regeling slechts met twee jaar
te verlengen. 'Er worden mo
menteel enkele suggesties on
derzocht om de regeling op een
enkel punt aan te passen',
schrijft de RvB. 'Ook zijn sommi
ge werkmaatschappijen bezig te
bekijken in hoeverre een door
hen gewenste decentralisatie
van de regeling gerealiseerd zou
kunnen worden.' Volgens Joke
Schmale, secretaris van de COR
zal het zo'n vaart niet lopen.
'Het is al vaker gebleken dat het
veranderen van de regeling ont
zettend moeilijk is. De bestaan
de regeling is de beste regeling
die mogelijk is binnen Ahold.'
Bovendien wijst ze erop dat elke
verandering moet worden afge
stemd op een clausule in de hui
dige regeling. Die houdt in dat
nieuwe percentages een gemid
delde van de percentages van de
afgelopen driejaar moeten zijn.
'Er kan dus niet veel verande
ren.' Voorzitter Haanappel zegt
benieuwd te zijn met welke
voorstellen de werkmaatschap
pijen komen. 'Afhankelijk daar
van zal de COR beoordelen of de
verandering ook een verbete
ring is.' De onderhandelingen
overeen nieuwe winstdelingsre
geling voor 1994 zullen in 1993
moeten zijn afgerond.
De nieuwe winkelsluitingstijden
mogen dan van start gaan, de
OR Operations van Albert Heijn
houdt wel degelijk een oogje in
het zeil. Ten eerste werden dui
delijke voorwaarden opgesteld
waaronder de OR akkoord ging
met de verlenging van de ope
ningstijd. Een discussie die zo'n
twee jaar heeft geduurd. In de
voorwaarden, waar de directie
inmiddels mee heeft ingestemd,
staat onder andere dat de carriè
re van medewerkers die niet tot
half zeven wensen te werken
niet belemmerd kan worden. Er
wordt tot half zeven gewerkt op
basis van vrijwilligheid. Ook kun
nen medewerkers als gevolg van
de verruiming van de openings
tijden niet gedwongen worden
tot overplaatsing. Medewerkers
die vaststellen dat er in strijd met
de door de OR gestelde voor
waarden wordt gehandeld, kun
nen een beroep doen op de be
geleidingscommissie Winkelslui
tingswet, die de OR in het leven
heeft geroepen.
