'We zitten
brandje te
echt niet
wachten'
op een
12
Collegiaal
Bedrijfsbrandweer Marvelo
Iemand rukte
een deurtje open
en daar kwam me
toch een steekvlam
y
Stuur ons naar
Kuweit en wij
blussen daar al
die oliebranden
-AHOLD FLITSEN JULI 1991
Twaalf spuitgas
ten waken over
Marvelo in Zaan
dam. Grote bran
den heeft de
bedrijfsbrandweer
tot nu toe weten
te voorkomen. En
dat is tamelijk
uniek in een
fabriek waar al
tachtig jaar op
hoge temperatuur
koffie wordt
gebrand. Het goed
ingewerkte team
wist elk begin
nend brandje in
de kiem te smo
ren.
Een portret.
De leveranciers van de koffie-
branders staan er iedere keer
weer versteld van. Zij weten het
zeker: alle koffiefabrieken in
Nederland hebben er ooit mee te
maken gehad. Maar Marvelo is
de vuurdans gelukkig steeds
ontsprongen. Natuurlijk vonkt
of smeult er wel eens wat. Klei
ne brandjes, die in vroegtijdig
stadium met bekwame hand
worden bedwongen. Een uit
slaande brand van formaat is de
fabriek dankzij goede preventie
en een alerte bedrijfsbrandweer
tot nu toe bespaard gebleven.
Ook die ene keer, toen het ver
zet in de Tweede Wereldoorlog
een school naast de fabriek in
lichterlaaie had gezet. Daar
bevonden zich papieren die ver
dwijnen moesten. De Duitsers
gaven de bedrijfsbrandweer van
Marvelo opdracht de brand
direct te blussen. Op verzoek
van het verzet werd echter zoda
nig geblust dat
het gebouw tot
op de grond toe
afbrandde. Het
enige dat goed
nat gehouden
werd was de
belendende
fabriek.
V.l.n.r. Frank Aru,
Wim Meiman,
Andrew England,
Gijs Boekelaar,
Dirk Galjaard,
Steef Greven, Joop
Bosman en Jaap
Pieterse. Op de
foto ontbreken
Ruud Doorn, Koos
van der Woude,
Piet Smit en Johan
Oudekerk.
ging' als hij zijn eigen brand
weer bedoelt, die sinds begin
1990 onder verantwoordelijk
heid van de Interne Dienst valt.
Aan wedstrijden doet men nau
welijks meer mee en oefeningen
vinden plaats in de tijd van de
- baas. Maar
kiem te smoren. Volgens Boeke
laar is een ploeg van twaalf ide
aal: "Het komt bijna nooit voor
dat we bij een brand allemaal
kunnen uitrukken. Er zijn er
altijd wel een paar ziek of met
vakantie. Sommigen wonen bui-
Vereniging
Uit
Er is nogal wat
granderd bij Marvelo, het
rijf waar voor de huismerken
vanAAlbert Heijn koffie, thee,
wijn, pinda's, pasta's, hagelslag
worden gemaakt. Ooit
werkten; er zo'n duizend men
sen. Nu js dat een kwart van dat
aantajl. De bedrijfsbrandweer
was t )en een soort gezelligheids-
veren iging waar twintig spuit
gasten in eigen tijd aan de oefe
ningen 'deelnamen, meededen
aan spuitwedstrijden en het
jaarlijkse uitje beleefden. Bran
den kwamen aanzienlijk meer
voor okn tegenwoordig. "Zo'n
dertig to\veertig per jaar", schat
commandant Gijs Boekelaar.
"Nu zijn da\er circa tien per
jaar. Maar ja, we^adden meer
produkten. Niet
koffieproduktie was branïï
vaarlijk. We verwerkten in die
dagen ook zelf cacao en hadden
de koekbakkerij. Zeer riskant."
Wereldrecord
Tegenwoordig wordt het wat
zakelijker aangepakt. Niet voor
niets heeft commandant Boeke
laar het over een 'semi-vereni-
toevoerver-
band' werd
verbeterd.
- Met collega's
van andere korpsen uit de Zaan
streek legde de ploeg van Mar
velo een slang aan van 28 kilo
meter lengte. Om één uur 's
middags ging het eerste water
vanuit het Noordzeekanaal de
slang in. Drie-en-half uur later
kwam het er bij de Zaanse
Schans weer uit. Een geweldige
ervaring, waar de mannen met
plezier aan terugdenken. In de
laatste uitgave van het Guiness
Book of Records moet het record
vermeld staan.
Preventie
Onlangs heeft de bedrijfsbrand
weer drie nieuwe spuitgasten/"
mogen begroeten. Daarmee is^fe v
totale omvang van de groep op
twaalf gekomen. Allemaal mede
werkers die bij verschillende
onderdelen van Marvelo werken
en elk moment van hun dage
lijks bezigheden kunnen worden
weggeroepen om branden in de
Wim Meiman. Als medewerker
van de Interne Dienst contro
leert Meiman dagelijks de
brandpreventie in het bedrijf.
"Alarmbellen registreren, kleine
blusmiddelen en sprenkelaars
nalopen en natuurlijk vluchtwe
gen controleren. Vooral in ons
oude fabriekspand is het belang
rijk het rookverbod goed na te
leven. Er zijn aparte ruimtes om
een sigaretje te roken, maar op
de werkvloer geldt een strikt
veibod. Met die houten
vloeren hier kan
het snel misgaan."
•Steekvlam
Ruud Doorn, groepschef Techni
sche Dienst, maakt al 9 jaar deel
uit van de Marvelo-brandweer.
In die tijd heeft hij zich al vele
malen, ook bij nacht en ontij, in
zijn brandweerpak moeten hij
sen. "Gemiddeld één keer per
maand. Maar het bevalt me. Zo
lang ik bij Marvelo werk blijf ik
erbij. Die enkele keer dat ik uit
mijn bed wordt gepiept neem ik
op de koop toe." Eén van de aar
digste branden die Doorn zich
herinnert brak nog niet zo lang
geleden uit in de koffiebrande
rij. "Ik Üep er toevallig net langs
toen het werd ontdekt. Iemand
rukte een deurtje open en daar
kwam me toch een steekvlam
uit. Voor hetzelfde geld was hij
zwart-geblakerd geweest. Dat
was een echte brand. Meestal
hebben we van die brandjes met
ten de regio en kunnen alleen veel rook en weinig vuur. Laatst
uitrukken als ze dienst hebben, nog in de notensilo. De noten
De opkomst ligt tussen de 50 en waren gaan broeien. Veel rook
75 procent. Met een basis van en stank. Dat is dan minder
twaalf zitten we dan precies leuk. Maar in het algemeen is
goed." Eén van die twaalf is het best te doen."
Mooi weer
De bedrijfsbrandweer mag dan
uit vrijwilligers bestaan, de ver
gelijking met de vrijwillige
gemeentebrandweer gaat niet
helemaal op. Het belangrijkste
verschil zit hem in de nazorg.
Als de brand geblust is lijkt het
werk voor de bedrijfsbrandweer
pas goed te beginnen. Hoe snel
ler de herstelwerkzaamheden
plaatsvinden, hoe minder scha
de de fabriek lijdt door produk-
tieverlies. De brandweerman
nen van Marvelo beperken zich
dan ook niet alleen tot blussen,
ze ruimen ook de rommel op,
zorgen dat de wateroverlast ver
dwijnt en laten de machines
weer snel draaien. Gelukkig zijn
veel leden van de ploeg techni
sche mensen
die verstand
hebben van
apparaten. Ze
weten de weg
in de fabriek en
kunnen razend
snel ter plekke
zijn. Bij de vrij
willige brand
weer is de situ
atie anders.
Boekelaar: "Wij zitten echt niet
op een brandje te wachten. De
vrijwillige brandweer wel."
Maar als Boekelaar wordt
gevraagd naar een mooie brand,
herinnert hij zich: "Aan de
Oostzijde stond het huisje van
mevrouw Boon in lichterlaaie.
Dat hebben we ons toen niet
laten ontgaan. We waren sneller
dan de gemeentebrandweer en
hebben het zelf geblust. Mooi
werk."
Explosie
Minder mooi was de brand die
uitbrak in het voormalige ont-
van Albert
Heijn in de Klamperstraat',
tegenover Marvelo en nu in
gebruik bij de afdeling AH Com
municatie. Een lasser werkte
onder de vloer en had per abuis
zijn eigen slangen in brand
gestoken. Er dreigde een enor
me explosie. Gijs Boekelaar:
"Stel je voor. Als die gasflessen
door de hitte zouden exploderen
zou dat een geweldige ramp
hebben betekend.
Bertus Kuyt was onze eerste
man ter plekke. Hij heeft geen
moment geaarzeld en is meteen
onder de vloer gekropen.
Levensgevaarlijk. Dankzij hem
zijn die flessen niet geëxplo
deerd. Het was seconden-werk,
waar veel moed voor nodig was.
Als het was
misgegaan
had Bertus nu
niet in de
VUT geze
ten!"
Hoe mooi de
wapenfeiten
ook mogen
zijn, voor de
brandweer
ploeg van
Marvelo is één taak het allerbe
langrijkst: eerst moeten de
medewerkers van de fabriek in
veiligheid zijn, pas dan kan er
geblust worden.
Geen eenvoudige taak, maar
het brandweerwerk is volgens
commandant Boekelaar minder
ingewikkeld dan het lijkt. "Bij
vuur moet je altijd denken aan
een gevarendriehoek: zuurstof,
materiaal en temperatuur. Haal
je één element weg, dan is het
probleem opgelost. Heel simpel.
Stuur ons naar Kuweit en wij
blussen daar al die oliebran-
den!"
