ZWITSERSE NEUTRALITEIT OP
DE HELLING
Migros' lidmaatschap van AMS du idt op kentering
pagina 4
Flitsen
QuultiaUii
In het lidmaatschap van internationale organisa
ties als de EG en de NAVO zijn de Zwitsers nooit
geïnteresseerd geweest. Beschermd door de Al
pen en hun neutraliteitspolitiek konden ze vele
oorlogen geruisloos aan zich voorbij laten gaan.
Maar de Zwitsers ontdekken nu dat neutraliteit
ook kan leiden tot economisch isolement. Over
een lidmaatschap van de EG wordt openlijk ge
sproken, internationale kritiek op het bankge
heim heeft effect en grote Zwitserse bedrijven kij
ken steeds nadrukkelijker over de grenzen.
In 1925 werd het Migros-assortiment gedistribueerd via een vijftal T-Fords.
In 1983 werd 'Migros City' in Zürich geopend. Een moderne, luxueuze hypermarkt met een
verkoopvloeroppervlak van in totaal 9 200 m. Voor levensmiddelen is 1 860 m ingeruimd. Op
andere afdelingen vindt men. bloemen, kleding, horloges, huishoudelijke artikelen, sportartike
len, elektrische apparaten en een restaurant
Migros' lidmaatschap van
AMS past in het beeld van de
geleidelijke kentering in de
Zwitserse neutraliteit. Na
een voorzichtige start is de
Zwitserse partner inmiddels
al in 16 AMS-projecten actief.
Erich Gugelmann, lid van de
AMS Advisory Board namens
Migros: „Door het grote aan
tal produkten dat wij zelf pro
duceren zijn lang niet alle
projecten interessant voor
ons. Maar er blijven voldoen
de projecten over en boven
dien hechten wij veel waarde
aan onderlinge kennisuitwis
seling." In de Zwitserse de
tailhandel is Migros met een
marktaandeel van 39% een
onbetwiste topper. Tweede
is Coop-Zwitserland met een
marktaandeel van 28,7%
Door Rob van Straten
Een zevental kleinere bedrij
ven volgt op afstand. De om
zet van Migros over 1989 be
droeg ruim 12,5 miljard
Zwitserse Francs. Migros is
een federatie waarin 12 re
gionale consumentencoöpe
raties verenigd zijn. Het to
taal aantal leden (mede-eige
naren van Migros) van deze
coöperaties bedraagt ruim
1,5 miljoen.
T-FORDS
Weinig grote bedrijven zijn
zo sterk doordrongen van
hun geschiedenis en traditie
als Migros. De grondslag voor
het bedrijf werd gelegd in
1925. In dat jaar keken de in
woners van Zürich vreemd
op toen op zekere dag een
aantal T-Fords, bevoorraad
met slechts een zestal levens
middelen, de stad doorkruis
ten. Het eerste Migros-assor
timent bestond uit: suiker,
koffie, pasta, rijst, cocosnoot-
olie en waspoeder. De T-
Fords reden dagelijks hetzelf
de traject en hadden een be
perkt aantal vaste stopplaat
sen. De naar Zwitserse be
grippen revolutionaire pro-
duktmix en distributiewijze
leidde tot prijsvoordelen van
22 tot 45%, terwijl toch nog
een groothandelsmarge van
8% werd gerealiseerd. Op de
reclameblaadjes die in dat
jaar werden uitgedeeld stond
een tekst te lezen die nu nog
van toepassmg is op Migros'
werkwijze: „Grote omzet, la
ge marges, verse produkten,
direct van producent naar
consument."
GEESTELIJKE
ERFENIS
De man achter deze opzien
barende activiteiten was
Gottlieb Duttweiler. Zijn vi
sie op ondernemen bepaalt
tot op de dag van vandaag, 28
jaar na zijn overlijden, het ge
zicht van Migros. De weer
stand die hij bij concurren
ten en politici ontmoette, in
spireerde hem tot creatieve
vernieuwingen. Hij startte
eigen produktiebedrijven,
breidde het aantal vestigin
gen en de assortimenten
sterk uit en richtte met suc
ces een eigen politieke partij
op om zijn ideeën aan de man
te brengen. Zijn credo was:
een vrije-markteconomie ge
koppeld aan een grote so
ciale verantwoordelijkheid
voor het beheer van het kapi
taal. Als Duttweiler in 1941
besluit al zijn Migros-handel-
maatschappijen om te vor
men tot consumentencoöpe
raties, blijken dit niet alleen
mooie woorden te zijn. Dutt
weiler geeft een groot deel
van zijn kapitaal weg aan de
consumenten, maar door de
sterke decentralisatie en de
gedemocratiseerde besluit
vorming wordt de slagvaar
digheid van Migros vergroot.
Het aantal uitbreidingen
komt in een stroomversnel
ling. In de jaren vijftig laat
Duttweiler in de statuten van
Migros vastleggen dat de re
gionale coöperaties jaarlijks
een half van hun omzet,
ongeacht de winsten, moe
ten besteden aan sociale en
culturele activiteiten.
Gottlieb Duttweiler, de grond
legger van Migros
Voor de federatie van coöpe
raties geldt een percentage
van 1% van de groothandels-
omzet, eveneens ongeacht
de winst. In 1989 gaf Migros
in totaal 126,5 miljoen Zwit
serse Francs uit aan deze acti
viteiten. In het beleid van Mi
gros wordt met grote eerbied
vastgehouden aan de opvat
tingen van Duttweiler. De
'Geestelijke Erfenis van Mi
gros', vastgelegd in de statu
ten, laat niet toe dat in Mi-
jBiTWiinwmiimi I i mw—p—imibii i—>iii m Itmtamemtmattmttmm
gros-filialen tabakswaren of
alcoholische dranken wor
den verkocht. Ook aan de de
centrale, coöperatieve en de
mocratische werkwijze van
Migros wordt niet getornd.
PEPSI
Migros beschikte in 1989
over een netwerk van in to
taal 534 filialen. Onderschei
den worden Migros Centra
(35), Migros Markten (175),
winkels (186), kleine win
kels (103), speciaalzaken
(35) en restaurants en snack
bars (192). De Centra reali
seerden in 1989 24% van de
omzet, de Markten 44,5% en
de winkels 16% van de om
zet. Ook beschikt Migros nog
over 97 rijdende winkels, die
evenals in 1925 een vast tra
ject volgen. Maar terwijl de
T-Fords 65 jaar geleden door
de grote steden reden, rijden
de moderne Migros-wagens
juist door de kleine gemeen
ten, waar ze op 3 a 4 vaste
punten stoppen. Voor som
mige merken heeft Migros de
exclusieve verkooprechten
in Zwitserland. Wie trek
heeft in een Pepsi Cola zal
naar een filiaal van Migros
moeten om zijn dorst te les
sen. Wat in de Migros-fïlialen
opvalt is het grote aantal
huismerken, meer dan 90%
in food en non-food. Hiervan
wordt een kwart geprodu
ceerd in de eigen produktie-
maatschappijen. Zelf gepro
duceerde of bewerkte pro
dukten betreffen onder
meer: vlees, delicatessen, kip,
koffie, brood, banket, choco
la, zuivel, koekjes, vlees-,
fruit- en groenten in blik,
frisdrank, cosmetica, schoon
maakmiddelen en meubulair.
Daarnaast is Migros nog ac
tief in het bankwezen (25
vestigingen), in verzekerin
gen, in het uitgeven en distri
bueren van boeken en platen
(44 vestigingen), in brand
stoffen (273 tankstations) en
in het reiswezen (Hotelplan,
met vestigingen in Zwitser
land, Nederland, Engeland,
Frankrijk en Italië). In totaal
heeft Migros 31 produktie-
maatschappijen en dienstver
lenende bedrijven. Voor Mi
gros waren in 1989 ruim
69.000 mensen werkzaam.
WELZIJN
Evenals bij Aliold neemt zorg
voor het milieu bij Migros
een belangrijke plaats in. Het
Sano-programma, dat Migros
15 jaar geleden al opzette,
heeft geleid tot een milieu
vriendelijker en gezonder
aanbod van landbouwpro-
dukten. Een veertiental land
bouwdeskundigen van Mi
gros adviseert en contro
leert 1800 landbouwbedrij
ven die leveren aan Migros.
De leveranciers zijn verze
kerd van een afname door Mi
gros en Migros is verzekerd
van de vereiste kwaliteit. De
verkoop van andere milieu
vriendelijke produkten, zoals
recycled keuken- en toiletpa
pier en batterijen zonder
kwik of cadmium, wordt
sterk bevorderd. Kartonnen
dozen zijn voor zover moge
lijk vervangen door kunststof
kratten, die vele malen ge
bruikt kunnen worden.
Van de vele culturele en so
ciale activiteiten die Migros
financieel ondersteunt, orga
niseert het bedrijf er veel
zelf. Talencursussen, sport
lessen en cursussen vrije ex
pressie, worden tegen sterk
gereduceerde prijzen aange
boden. Andere bijdragen
gaan onder meer naar film,
theater, muziek, exposities,
vrouwenemancipatie, buurt-
hulp en vakanties voor be
jaarden en gehandicapten.
Vreemde activiteiten voor
zo'n groot bedrijf? Niet vol
gens de onconventionele za
kenman Gottlieb Duttweiler,
want één van zijn stellingen
was: „Het welzijn van het
volk gaat altijd voor de belan
gen van de Migros-gemeen-
schap."
De nieuwe Mig-os winkel in Aadorf.
