Ja, ik ben een ondeugende bengel!"
De spraakmakende stadswijnen van vinoloog Giel van Donselaar
pagina 12
Flitsen
Het uitbrengen van stadswijnen is een uitstekend
middel om wijn te populariseren, leert een lunch
met de Sittardse Gall Gall-beheerder Giel van
Donselaar. En bovendien: 'Wer nicht liebt Wein,
Weib und Gesang, bleibt ein Narr sein Leben lang!"
Giel van Donselaar: „Een vi
noloog tnoet. het proclukt wijn
populariseren
ging. De wijnoorlog die hij in
1985 in Sittard ontketende,
beschouwt hij om die reden
dan ook zeker niet als zijn
dierbaarste actie. De Petrus-
kerk, het visitekaartje van Sit
tard, werd in 1985 gerestau
reerd in verband met het be-
tijd getrokken. Zit in de fami
lie. Zijn verre voorvader Vin
cent van Donselaar had in
1600 al een wijnhandel in
Utrecht.Als ik ooit nog eens
voor mezelf begin, zet ik op
de pui: Van Donsclaar, wijn
handelaar sinds 1600. Niet
helemaal waar, want van con
tinuïteit is geen sprake, maar
dat is juist het ondeugende
ervan!" Giel begon in het Al-
berto-filiaal in Kerkrade. Een
half jaar later, nadat hij het
slijtersvakdiploma had be
haald, keerde hij terug naar
Sittard. In 1980 meldde hij
zich bij de wijnacademie in
Maarn om vinoloog te wor
den. Slechts 20% van de kan
didaten slaagt in één keer.
Laat Van Donselaar nou wel
bij die 20% zitten! Vanaf dat
moment is het begonnen. Hij
zegt: „Een vinoloog wordt
geacht om het produkt wijn
te populariseren. Het uit
brengen van stadswijnen
leek me daartoe een schitte
rend hulpmiddel."
In afwachting van de Lim
burgse asperges met Arden-
ner ham heft de vinoloog op
gedempte toon het Zefke
Mols-lied aan: „Zefke dronk
ein teske kaffe, Waat hae
kreeg waor kwaliteit, Geer
kent d'r Amen op zegge, Ok-
ke-fok dat waor 't neit". Zefke
Mols: klein, met baard en
hoedje, behangen met me
dailles, kluizenaar, stadspro-
feet, onschuldig veroor
deeld, kortom: de lieveling
van Sittard. Van Donselaar
ziet hem nog zo voor zich.
Ter gelegenheid van z'n 30e
sterfdag bedacht de vinoloog
hem met een speciale wijn,
hoewel de kluizenaar vol
gens de overlevering nooit
alcohol dronk. De presenta
tie van de wijn bleek een
doorslaand succes, niet in de
laatste plaats door de Zefke
Mols-verkiezing die eraan ge
koppeld was. Uit betrouwba
re bron vernam de vinoloog
dat zelfs deken Janssen aan de
verkiezing had willen mee
doen, maar de ernst van z'n
ambt verdroeg zich helaas
niet met het profane karakter
van het spektakel. Dezelfde
deken Janssen werd een jaar
later door tekenaar Hennie
van der Steeg afgebeeld op
het etiket van de 'Carillon Pe
trus-wijn'. De deken weiger
de zijn toestemming, omdat
hij - zoals het Limburgs Dag
blad schreef - 'als geestelijk
leider niet voorop wilde lo
pen bij het propageren van
drankgebruik'.
Van Donselaar weet nog
goed hoe de zuster van bis
schop Gijsen zich een dag la
ter in het filiaal meldde met
het verzoek om een fles Caril
lon-wijn met het omstreden
etiket. „Haar broer wilde de
deken de fles voor z'n ver
jaardag geven", grinnikt de
vinoloog. De affaire met het
etiket leidde overigens niet
tot een onherstelbare breuk
met de Sittardse clerus. Toen
Van Donselaar met Pasen, ter
promotie van het produkt ad
vocaat, drie witte leghorns in
de winkel haalde ('Directeur
Goedkoop heeft zich er tij
dens z'n kennismakingsron
de persoonlijk van overtuigd
dat de kippen goed aan de leg
waren!'), bood hij de passe
rende deken een ei uit eigen
slijterij aan. „Hij aanvaardde
het in dank. stopte het in z'n
zak en liep verder!"
Oorkleppen
De Carillon-wijn kwam, zij
het met een ander etiket,
toch op de markt. De teke
naar verving de beeltenis van
de deken, 'met grote tegen
zin', door enkele regels uit
het toepasselijke lied 'Loën-
de klokke' van Frits Radema-
cher. Van Donselaar ver
kocht 2.000 flessen en kon
f 4.000.- op het gironummer
van de Stichting Beiaard Sit
tard overmaken. Ruim vol
doende om één van de 44
klokken te bekostigen. Van
de mogelijkheid om als goe
de gever een tekst naar keuze
in de klok te laten graveren,
wenste Giel van Donselaar
gaarne gebruik te maken.
Maar het had weinig ge
scheeld of dit voorrecht was
Alberto onthouden. De toen
net geopende ABC in Sittard,
het samenwerkingsverband
tussen Albert Heijn, Blokker
en C&A, had 15 mille ter be
schikking gesteld voor de
beiaard. En aangezien Alber
to en Albert Heijn beide tot
Ahold behoorden, meende
het stichtingsbestuur met
één klok te kunnen volstaan.
Van Donselaar: „Ik heb tegen
het verantwoordelijke be
stuurslid gezegd: als ik geen
eigen klok krijg dan hijs ik je
aan het touw de klokketoren
in!" Het dreigement van de
vinoloog miste zijn uitwer
king niet. Alberto kreeg als
nog een eigen klok, ingeze
gend door deken Janssen en
voorzien van de treffende
tekst: 'Die sjoon klinkende
klanke, veer Alberto's Zittes-
je wienvrunj - en -vriendinne,
veer heure ze zoo gaer.' Ze
ker: de klanken klinken
schoon. Elk kwartier galmt
de beiaard honderd uit. Van
'De blanke top der duinen'
tot 'In het bronsgroen eike
hout', benevens een ruime
selectie Sittardse evergreens.
Maar de toevoeging 'veer
heure ze zo gaer' gaat helaas
niet op voor alle Zittesje
wienvrunj- en vriendinne.
Het fraaie klokkenspel davert
dusdanig dat de omwonen
den er zo langzamerhand ho
rendol van worden, zoals een
plaatselijk dagblad onlangs
wist te melden. Aanleiding
voor Giel van Donselaar om
de resterende flessen Caril
lonwijn met gratis oorklep
pen aan te bieden. ,Ja, ik ben
een ondeugende bengel!"
Wijnoorlog
„Wer nicht liebt Wein, Weib
und Gesang, bleibt ein Narr,
sein Leben lang", houdt de
vinoloog staande,, tijdens het
opdienen van de gemarineer
de everzwijnmedaillons in
roomsaus. De Sittardse
stuntslijter is geen Narr. Hij
houdt derhalve van Wein,
Weib und Gesang. Een mu-
ziekfan bij uitstek. Enige ja
ren geleden ging hij onder
het motto 'Wien bleibt Wien'
met 100 trouwe Alberto-
klanten naar het Johan
Strauss-nieuwjaarsconcert in
de schouwburg. Klantenbin
ding. Voor de vinoloog, die
vanwege zijn organisatieta
lent inmiddels de bijnaam
'Giel van den Ende' verwierf,
is wijn onlosmakelijk verbon
den met harmonie. „Een
wijndrinker is een levensge
nieter die van rust en even
wicht houdt", is zijn overtui-
Giel van Donselaar keurt ge
routineerd een glas Muscat
d'Alsace 1987 in specialitei
tenrestaurant Le Caribou, pit
toresk gelegen aan de Ge-
leenbeek. die met het oog op
de vervuiling beter bekend
staat als 'Keutelbeek'. De vi
noloog heeft ons hierheen
gevoerd om onder het genot
van een copieuze lunch eens
duchtig uit te weiden over
zijn specialisme: de Sittardse
stadswijnen. „Wijn met een
actuele afdronk", aldus Van
Donselaar. Altijd is er wel een
mooie aanleiding voor de in
troductie van een stadswijn.
En is er geen aanleiding, dan
is de vinoloog niet te beroerd
er één te verzinnen. Hij heeft
inmiddels een respectabele
serie op z'n naam staan. Wat
te denken van bijvoorbeeld
Bevriejingswien (Sittard 40
jaar vrij), Zefke Mols-wijn
(Zefke 30 jaar dood), Kerke-
pad-wien (n.a.v. een TV-uit-
zending van de NCRV Caril
lon Petrus-wien (in het kader
van de acties voor de stads-
beiaard),Cuvée Petrus (n.a.v.
de restauratie van de Petrus-
kerk), Geuzeklompwijn 350
jaar Nederlands Hervormde
Kerk), Zittert Meziekstat-
wien en niet te vergeten de
SL Joep-wien (90 jaar Harmo
nie St.Joseph). De stadsarchi
varis van Sittard heeft de di
verse flessen inmiddels on
der de rubriek 'stadswijn' op
genomen in het gemeentear
chief.
Schitterend
hulpmiddel
Hoe Van Donselaar het hem
iedere keer weer lapt? Een
voudig. De vinoloog geeft
een plaatselijke tekenaar op
dracht een etiket te ontwer
pen; hij bestelt een paar dui
zend ongeëtiketteerde fles
sen kwaliteitswijn bij Marve-
lo en plakt de etiketten er,
bijgestaan door zijn mede
werkers, eigenhandig op.
(„Ik haal 120 flessen in een
uur. Nee, Marvelo hoeft niet
te reageren als de etiketteer
machine het begeeft!") Ver
volgens nodigt hij de pers en
de burgemeester uit voor de
presentatie en de wijn vliegt
de deur uit.
Giel van Donselaar kwam be
gin 1975 in dienst van Alber
to. Voor die tijd werkte hij als
boekhouder bij een wijnhuis
in Sittard. Wijn heeft hem al-
wijnoorlog een feit. Bedrei
gingen over en weer ('Al drie
jaar geleden heb ik het merk
aangevraagd. Ik laat me dat
niet afpikken'), overleg met
het kerkbestuur, voorpagina
nieuws voor de kranten ('Val
se toast op St.Petrus'). De ju
ridische dienst van Ahold
kwam er aan te pas, maar uit
eindelijk bleven beide Pe
truswijnen in de handel. Giel
van Donselaar kan er achteraf
wel om lachen: „Het heeft
heel wat gratis publiciteit op
geleverd. Zelfs in de carna
valsoptocht werd er aan
dacht aan besteed. Eén van
de praalwagens was geheel
gewijd aan de wijnoorlog!"
Directeur
Na de lunch lopen we terug
naar het Gall Gall-filiaal in
de Walstraat. Giel wordt links
en rechts begroet door trou
we klanten. „Dag directeur",
roept een oude man. Je
hoort het", lacht de vinoloog,
„De echte directie zit hier in
Sittard en niet in Hoofd
dorp!"
zoek van de Paus en het leek
de vinoloog een mooie aan
leiding voor het lanceren van
een 'Cuvée Petrus'. Het
wachten was slechts op de
voltooiing van de restauratie.
Maar voor het zover was had
concurrent Van Berkum al
een 'Patron Petrus' op de
markt gebracht, genoemd
naar z'n Petruskelder. Van
Donselaar liet het er niet bij
zitten. Hij introduceerde vol
gens plan zijn 'Cuvée Petrus'
en meldde in de plaatselijke
pers dat Van Berkum dan wel
de Petruskelder had, maar
dat de echte Petruswijn bij
hem in het Alberto-filiaal lag.
En daarmee was de Sittardse
iof.7 qr*'* k
yjo. "A.CQ oeabesrw mv -
CARILLON
PETRUS
WIEN 1988
cbe£ieKS?c_\;
'ier2 ipiS7
pcrficsioh mz
