ar Zo maar
o maar
De aardige mensen van de
afdeling Thee van Marvelo
Doorkachelen
Lachebek
Voetbal
Een kunstenaar
Record
Leuker
pagina 16
Flitsen
Maria Rosella Aru-Era
Rien Kampen
zoals hij voluit heet, rechtop doet
veren. Want kom bij José niet aan
'anunedBen
Frank Vogel
Marvelo. Eenfabriekspand zoals je er in de Zaanstreek nog zoveel
hebt. Poort door, deur in, lift omhoog, trap af gang door, linksaf,
denk omje hoofd, trap op, drempel 01 'er, gang uit en ziedaar: de
thee-afdeling. Produktiechef Rien van Kampen: Er zijn hier wel
eens mensen de weg kwijt geraakt.
Maar Rien niet. Die liep hier twee
jaar terug zomaar naar toe. Zonder
enige moeite. Kwestie van routine
waarschijnlijk. Rien's kostje leek
gekocht. Zoon van een vader die in
Hillegom in aardappelen handelde.
Op z'n zestiende al zat hij in de
zaak. Totdat hij vier jaar later werd
verzocht 'skonings wapenrok te
gaan dragen, Of beter gezegd nog:
totdat hij zes jaar later afzwaaide.
Rien van Kampen. 33 jaar nu: „Ik
ben eerst de avond-havo gaan
doen. Overdag werken als uitzend
kracht. En reizen natuurlijk. Mijn
grote liefde. Nog altijd. In m'n
vakanties heb ik de gekste dingen
gedaan. Gefietst van Nice naar
Athene. Gefietst door Israël. Door
Amerika gezworven. Egypte beke
ken. Door Italië getrokken..."
Toen hij vijfentwintig was, schreef
Rien zich in voor een studie psy
chologie; op zijn dertigste studeer
de hij af als arbeids- en organisa
tiepsycholoog. Doorkachelen
wordt zoiets wel genoemd. Rien-,
„Toch heb ik nog kans gezien vie
rendertig baantjes te verslijten.
Echt waar. ik heb ze geteld. Ik
stond er zelf ook paf van toen ik tot
dat aantal kwam."
De laatste periode van zijn studie
bracht Rien door op de afdeling
Management Development van
Ahold, Of hij misschien geen zin
had...Rien: „Ik wilde wel. De thee
afdeling is iets heel speciaals. Een
entwintig mensen met negen na
tionaliteiten. Ik hou niet van cli-
ché's, maar het leek me een enor
me uitdaging. Ik bedoel: ik had het
idee dat er iets van te maken was."
Een goed idee. Nog dit jaar hopen
Rien en zijn internationale gezel
schap een recordhoeveelheid thee
te verwerken. Rien: „Vooral de
vruchtenthee en de introductie
van de 'één kop thee' zijn een suc
ces. Van alle thee die Albert Heijn
nu in zijn winkels verkoopt, komt
vijftig procent bij ons vandaan, ja,
daar ben ik best een beetje trots
op.
En met hem zijn ploeg. Daar heb
ben we Maria Rosella Aru-Era.
Op de afdeling beter bekend als
Rosa. Volbloed Sardijnse. Maar
voortreffelijk Nederlands spre
kend. Ruim drie jaar geleden kwam
ze naar Zaandam. Ach, hoe gaat dat.
Francesco was op vakantie in Sardi
nië.
En Francesco had best een leuke
baan. Bij Marvelo in Zaandam op
de koffie-afdeling. Rosa, gierend
van het lachen. „Voordat ik het
wist. woonde ik ook in Zaandam."
Een verhuizing waar ze geen se-
zijn Portugal. Hij werd er dertig
jaar geleden geboren. Tweehon
derd kilometer ten zuiden van Lis
sabon. Vader was koffiebrander.
Eerst in Portugal, later - toen José
zes was - bij Marvelo.
José: „De hele familie ging naar
Zaandam. De hele familie ging uit
eindelijk ook bij Marvelo werken.
Alleen mijn oudste broer niet. Ik
heb eerst nog bij Fokker gewerkt.
Op Schiphol. Maar ik kreeg een he
kel aan die files bij de tunnel. Toen
er een plaatsje vrij kwam op de
thee-afdeling hier, ben ik er met
een ingesprongen."
Een prater, José. Vooral als het over
klaverjassen gaat. Of hartenjagen.
Of toepen. Of voetballen. Geen
mooier voetbal dan het Braziliaan
se voetbal. En het Portugese in zijn
later van zijn hobby kan leven. Ja
toch? Mooier bestaat er volgens
mij niet."
Van je hobby je werk maken.
Frank Vogel probeert het ook.
Negenendertig jaar is hij nu, zoon
van een douanier. Woonde in En
schede, IJmuiden en Zaandam. In
die laatste stad het langst. Daar ook
geniet hij een zekere bekendheid
is kunstenaar. Als maker van
muurschilderingen in de Teun Sa-
belschool, de Lindeboomschool en
het gemeentehuis aan de Banne-
hof. Maar het was niet vol te hou
den. Financieel niet. Je kunt wel de
kunstenaar uit gaan hangen, maar
je moet toch eten ook.
Drie jaar geleden kwam hij bij Mar
velo. Daar is hij redelijk tevreden
conde spijt van heeft gehad. Jawel,
in het begin waren er wat proble
men met de taal. Maar na tweeën-
eenhalve maand had 'Frank' werk
voor haar. Bij Marvelo natuurlijk.
Thee-afdeling. Rosa: „En als je
werkt dan moet je wel. Dan moet je
wel Nederlands spreken omdat an
ders niemand je verstaat. Ik heb
een cursus gevolgd aan de Neder
landse Volksuniversiteit en binnen
een jaar ging het al heel behoor
lijk."
Ze staat bij Marvelo officieel te
boek als machine-operator. Maar
zelf noemt ze zich liever thee-
inpakster. Dan weten mensen ten
minste wat ze doet. Nee, terug naar
Sardinië hoeft ze niet. Ze komt er
alleen nog maar in vakanties. Lek
ker warm, dat wel. Maar ook veel
werkloosheid. Terwijl zij, Frank en
de poezen Tom en Jerry hier toch
een zekere mate van welstand heb
ben. „En weet je, Nederlanders zijn
ook nog van die aardige mensen."
Opnieuw die gierende lach. Maar
ze meent het wel. En voegt er pla
gend aan toe: „In elk geval veel
leuker dan Portugezen." Een op
merking die José Beira-Salhofo,
glorietijd. Eusebio, Torres, Costa
Pareira. Als hij de namen noemt
van Portugals grootste voetbalhel
den, springen de tranen bijna in
zijn ogen. Leuke voetballers die
Van Basten, Gullit en Rijkaard,
maar Eusebio, wat die allemaal
kon-
Zelf voetbalt hij bij ZW'. Gerespec
teerde amateurvoetbalploeg in
Zaandam. Jarenlang was hij de vas
te spits van het eerste elftal. Of
linksbuiten. Technisch spelertje
wel. Pingelaar. Vandaar wellicht
dat hij zo vaak werd 'omgelegd'.
Ruwe klanten die Nederlandse
voetballers. Hij brak drie keer zijn
been. Vandaar dat hij het nu rusti
ger aandoet in het tweede elftal.
Maar zijn opvolger komt eraan.
Niet dat hij per se moet. Maar Jean
Paul, zijn zesjarige zoontje, kan het
wel. Hij heeft net nog voetbal
schoenen voor hem gekocht, José.
Je moet dat kereltje zien lopen. Net
Vanenburg, José's favoriete voet
baller in Nederland. José: „Ik wil
niet zo'n vader zijn die zijn zoon
naar de top dwingt. Maar ik moet
eerlijk zijn: ik zou het erg leuk vin
den als hij een topper werd. Als hij
mee. Leuke afdeling, de tftee-afde-
ling. Maar ja, de kunst roept. „Ik
mis het erg. Laatst mocht ik voor
de Open Dag van Marvelo een
doolhof van theekisten maken. Op
een beetje kunstzinnige manier.
Daar heb ik erg veel lol in gehad en
ik geloof wel te mogen zeggen dat
het een enorm succes was ook. Ik
heb alleen maar leuke reacties ge
had."
Hij schildert nog wel. In zijn vrije
tijd. Als je zo de hele dag aan de
machine hebt gestaan, moet je
toch je ontspanning hebben. „Ik
schilder bijvoorbeeld decors voor
de lagere school waarop mijn
zoontje les heeft. Erg leuk. Het
geeft voldoening. Je blijft toch een
beetje artiest ook al heb je een op
leiding gehad voor automonteur."
Hoe het in een mensenleven kan
lopen, neem Ab van der Veen.
Vijftig jaar en theemenger. Ab was
heftruckchauffeur, schipper,
groenteboer, stratenmaker, sjou
wer... tja, wat was Ab eigenlijk niet.
Hij is nu acht jaar theemenger en
dat is een absoluut persoonlijk re
cord. Wat nooit meer zal worden
verbeterd, dat weet Ab zeker. Hij
zal best nog wel eens willen veran
deren hoog - een vos verliest wel
zijn haren, maar niet zijn streken -
maar op zijn leeftijd...
Ab: „Ik heb het best naar mijn zin
hier. Prima sfeertje. En als ik thuis
kom, ga ik lekker knutselen. En als
er niets te knutselen is, dan ga ik
kijken waarom er niets te knutse
len is. Of ga ik onder m'n auto lig
gen om te kijken waarom hij zo
goed loopt. Of ga ik mijn caravan
mooier maken."
De caravan van Ab van der Veen.
Troetelkind. Jarenlang nu al rijdt
hij er 's zomers mee naar Bella Ita
lia. Rimini. Altijd dezelfde cam
ping, altijd evenveel lol. En heet hè,
knal- en knalheet. Heerlijk. Ab:
„Maar dit jaar ga ik voor het laatst.
Ik wil nu wel eens wat anders. De
kinderen zijn oud genoeg, nu wil ik
wel eens lekker gaan trekken. Er is
nog zoveel te zien op de wereld."
Marokko bijvoorbeeld. Geboorte
land van Toussani Mohammed
Ben Hadou. bijna drie-en-zestig.
Hij kwam in 1966 naar Nederland
om er te gaan werken in Zeist, jaja,
leuk, heel leuk, maar Zaandam is
leuker. 'Tous' in moeizaam Neder
lands: „Ik ben hier in 1970 komen
werken. Machinedrijver. Mooi
land, uw land. Ik zou het niet wil
len ruilen voor Marokko. Veel te
heet. Hier heb je, hoe noem je dat,
juist ja, de wisseling der seizoenen.
Dat zou ik niet meer willen missen.
Nee, nooit meer."
Hij is sinds zijn verhuizing nog vier
keer terug geweest in Tessa, in zijn
geboortedorp. Dus weet hij waar
over hij praat. Zelfs Marseille, waar
familie van 'm woont, vindt hij nog
minder aantrekkelijk dan Zaan
dam. „In Frankrijk is veel meer ra
cisme. In Nederland heb ik er wei
nig last van. Ik kan niet lezen en
niet schrijven. Geen probleem. Als
mijn kinderen niet in de buurt zijn,
is er wel iemand anders die me wil
helpen. Iedereen is hier hulpvaar
dig. Zeker op de thee-afdeling. Aar
dige mensen."
Hadden die lui van Marvelo's thee
afdeling beter omschreven kunnen
worden?
Ab van der Veen
