De KAD legt de vinger op de
zwakke plek
Kunstenares schetste het ttjdloze
Vrije tijd
Meissie
Herkenbaar
beeld
Licht en kleur
Expositie
MemmorrosevanmoaehuistottrendyfooOshop
Vïlf>
Flitsen
pagina 11
Toen eind september op
het Koningsplein de fi
liaalchef van Nieuw Enge
land voor de laatste maal
de deur op slot deed, sloot
hij daarmee een bijna
spookachtige kale ruimte
af. Alles was eruit. De eta
ge was er één met erker
achtige ruimten en overal
de pilaren waarop de vier
verdiepingen rusten. „Het
deed me sterk aan een
heel monumentaal paleis
denken", zegt kunstena
res Franciska Tollenaar.
„Die pilaren waren als de
zuilen van een tempel. Er
was door de aanwezigheid
van wat bouwlampen een
prachtig spel van licht en
schaduw. Ik was erdoor
gefascineerd." Zes weken
later was de metamorfose,
de gedaantewisseling,
compleet. Toen opende
de eerste Fresh Company,
een nieuw winkelconcept
van Albert Heijn, waarin
vers, lekker en gezond
centraal staan. Franciska
Tollenaar legde die veran
dering vast in een serie
van vijftig schetsen, waar
van er dertig ook daadwer
kelijk geëxposeerd wer
den. Een heel verrassend
beeld.
In haar atelier op de hoek Ie-
penweg/Vrolikstraat in Am
sterdam-Oost vertelt ze: „Het
was echt heel toevallig. Op
huwelijksreis zijn mijn man
en ik naar Malta geweest.
Daar was ik al gefascineerd
door de restanten van de
neolithische tempels, met na
me door de grondvormen
van die zuilen. Die vormen
zie ik vooral als iets dat eeu
wigheidswaarde heeft. Of lie
ver nog, iets dat tijdloos is.
Datzelfde overkwam me ook
toen ik binnen kwam en die
kale ruimte zag. Ik wist dat,
wat er ook verbouwd zou
worden, die oorspronkelijke
ruimte toch steeds herken
baar zou blijven."
Iedere dag, zes weken lang,
was ze te vinden tussen eerst
de bouwvakkers, later de
schilders en de installateurs,
die bezig waren de ruimte te
transformeren van een tijdlo
ze kale, stoffige ruimte, in het
meest trendy food-waren-
huis van Amsterdam. „Zo
meissie, ik kan echt zien dat
je zit te genieten", kreeg ze
van de bouwvakkers te horen
als ze zat te werken.
Die eerste schetsen, in houts
kool nog, laten vooral het
tempelachtige van de ruimte
zien. Een mooi spel van licht
en vlakken. Maar gaandeweg,
vooral toen de ideeën van de
architect steeds meer gestal
te kregen, ook met steeds
meer zachte pasteltinten. De
ruwe lijnen van de eerste
houtskoolschetstekeningen
worden strakker. Er komt
voor de nuchtere toeschou
wer ook een herkenbaar
beeld. Een koeling, een toon
bank. gestapelde dozen. Te
gelijk steeds weer dat spel
van licht en ruimte.
Franciska heeft in die zes we
ken veel inspiratie opgedaan.
„Het is heel boeiend om dat
veranderingsproces mee te
maken. Dat oorspronkelijke
lichtspel, dat door klakkeloos
opgehangen bouwlampen en
het bestaande licht ontstond.
Daarna langzaam die veran
dering naar een ongelooflijk
knap bedacht ontwerp waar
in die oorspronkelijke bouw
vorm van de ruimte bleef be
staan, maar waarin met licht
en kleur zo mooi gewerkt is,
dat ieder ingrediënt in die
winkel optimaal tot zijn recht
komt. Ik heb daar echt grote
bewondering voor", zegt zij.
Het is een beetje haar wens
om nog eens op een zondag
de winkel binnen te gaan en
opnieuw een serie werken te
maken. „De manier waarop
alles gepresenteerd wordt is
wel zó mooi."
Bij de opening van The Fresh
Company had ze een exposi
tie in gebouw Odeon. Ver
schillende van de werken
werden toen verkocht. Zo
was de leverancier van Oos
terse maaltijden meteen ver
liefd op de manier waarop
zijn koelvitrine geschetst
was. En ook in de staf van The
Fresh Company en Ahold was
veel belangstelling voor het
werk. Op het hoofdkantoor
van The Fresh Company in
Zaandam zullen enkele
werken komen te hangen.
Franciska heeft ondertussen
de smaak te pakken. „Het lijkt
me fantastisch om zo nu en
dan dit.soort processen als
opdracht te mogen volgen.'
In een koelvitrine liggen zes recorders. Feilloos
registreren ze elke tien minuten de temperatuur.
Het patroon, dat later via een computer-uitdraai
zichtbaar wordt, is wisselend. Het vullen van het
meubel, het verschuiven van produkten, het re
gelmatig ontdooien van het koelsysteem... alles in
pieken en dalen uitgedrukt. Voornaamste conclu-
Als later in het gesprek dit
voorbeeld nog eens aan de
orde komt zegt Willem Hof-
mans, de operationele man
van de Kwaliteits Advies
Dienst, niet zo gelukkig te
zijn met het woordje 'contro
leren'. De levensmiddelen
technoloog spreekt liever
over 'preventie en onder
steuning'. „De eigenlijke con
trole laten we bij voorkeur
over aan de winkels zelf. De
Kwaliteits Advies Dienst stelt
normen op, helpt bij het vin
den van een oplossing, maar
daarmee houdt onze verant
woordelijkheid zeker niet
op."
De KAD bestaat sinds juni
1987 en is een (uitgebreid)
vervolg op de toen beëindig
de activiteiten van de afde
ling Quality Assurance. De
KAD, onder leiding van Simo-
ne Bouwer, bestaat uit 14
mensen onder wie een voe-
dingskundige. Hofmans is in
dat gezelschap de produkt-
technoloog die zich richt op
de winkelsector. „Mijn func
tie is redelijk nieuw binnen
de AH-organisatie, maar sluit
volledig aan bij het streven
naar een optimale kwaliteits
beheersing. Via de huidige
opzet van de KAD hebben we
nu zicht op het hele traject
sie is dat het koelsysteem, ondanks alles, binnen
de gewenste temperatuurmarges blijft. En wat ze
ker niet minder belangrijk is: op basis van deze
gegevens kan de Kwaliteits Advies Dienst (KAD)
een procedure ontwikkelen om alle koelmeubels
in de AH-filialen op gezette tijden te controleren.
van leverancier tot en met
winkel." Naast de produkt-
technoloog ten behoeve van
de winkels onderhouden
drie produkttechnologen het
contact met de leveranciers.
Eén technoloog is verant
woordelijk voor de ingangs
controle bij de DC's.
Incidentjes
Om te illustreren hoe zijn
functie in elkaar steekt, ver
telt Hofmans over het deli-
project. „We kwamen tot de
ontdekking dat er in een be
paalde supermarkt iets
schortte aan de hygiëne op
de deli-afdeling. Personeel
dat niet vaak genoeg de han
den waste, handdoekjes die
niet regelmatig door schone
werden vervangen, gebrek
aan goede hulpmiddelen. In
cidentjes, maar toch zetten
ze ons aan het denken."
Resultaat was dat er een pro
jectgroep werd gevormd met
daarin vertegenwoordigers
van diverse richtingen zoals
een zonemanager, een assor
timentsmanager (in dit geval
van vleeswaren), een mede
werker van de afdeling win
keltechniek van 'opleidin
gen' en Hofmans als KAD-
man. De KAD had inmiddels
een zogenaamde knelpun
ten-analyse opgesteld. „Een
praatstuk waarin zoveel mo
gelijk facetten van het pro
bleem met mogelijke oplos
singen op een rijtje stonden.
We zijn met een groep 5 a 6
keer bijeen geweest. Na de
tweede sessie echter beslo
ten we al er een professio
neel schoonmaakbedrijf bij
te halen. Deze kwam op ons
verzoek met een op maat ge
maakt plan dat voor alle deli-
afdelingen te gebruiken is.
Een plan dat bijvoorbeeld lijn
brengt in de schoonmaak
middelen. Uit ons onderzoek
was namelijk gebleken dat in
sommige filialen maar liefst 9
verschillende soorten wer
den gebruikt. Dat hele
schoonmaakpakket, inclusief
het gereedschap, kan nu wor
den gestandaardiseerd."
Kwaliteitsbewust
werken
Kwaliteitsbeheersing is een
kwestie van op de zaken
vooruit lopen. Voor een win
kelbedrijfals Albert Heijn be
tekent dat: goede afspraken
met de leveranciers, optima
le zorg in het eigen distribu
tiecircuit en in de winkels, en
waar mogelijk ter zake doen
de voorlichting aan de klant.
Hofmans: „Het zal duidelijk
zijn dat je voor een belangrijk
deel van dit traject in het ei
gen bedrijf moet zijn. En dat
betekent dat je voor de uit
voering van het kwaliteitsbe
leid in grote mate afhankelijk
bent van de medewerkers. In
een aantal gevallen zal daar
om sprake moeten zijn van
een nog groter kwaliteitsbe
wustzijn." Hofmans haalt nog
maar eens een voorbeeld
voor de dag: „We verkopen
gemengde salades en andere
rauwkost. Die worden door
de leverancier onder de juis
te lage temperaturen gesne
den en verpakt. Tijdens de
distributie komt er heel wat
bij kijken om dit produkt op
de gewenste temperatuur te
houden. Bij aankomst in het
filiaal moeten de produkten
snel naar de koelcel of het
koelmeubel opdat de vereis
te bewraartemperatuur ge
handhaafd blijft. Ook de klan
ten moeten weten dat derge
lijke groenten thuis meteen
in de koelkast moeten. Naast
informatie hierover op het
etiket kan iemand van Albert
Heijn ze dat nog eens extra
vertellen. Albert Heijn wil
voor de consument de beste
zijn, maar daarvoor zul je
-ook op kwaliteitsgebied- iets
extra's Tnoe ten doen."
inciska Tollenaar temidden van haar schetsen.
