een huis en vind een filiaalhouder een prima kracht", vertelde hij tegen het Haar lems Dagblad in 1927. Vader Heijn meen de dat het experiment niet levensvatbaar zou zijn. Hij kreeg ongelijk. Vier jaar la ter, in 1899, waren er al tien filialen die vanuit de 'moederwinkel' in Oostzaan werden bevoorraad. "Toen de omzet van lieverlede zodanig ging toenemen dat het transport een alles overheersende factor werd, begreep ik dat ik moest omzien naar een bedrijfscentrum dat voor het verkeer gemakkelijker was gelegen dan Oostzaan. Eerst heb ik in Am sterdam gezocht, maar ten slotte viel de keus op Zaandam. In 1899 verplaatsten we onze voorraden naar een daarvoor ge schikt pand aan de Westzijde dat aan goed vaarwater was gelegen en voor dien tijd modern ingericht was. Het huis te Oost zaan werd nu op zijn beurt als kruide nierswinkel zonder meer filiaal", zo meld de de grondlegger in genoemd maandblad. Het gezin Heijn, dat in 1899 bestond uit vadermoeder, 4 dochters en 2 zoons (later kwamen er nog 2 dochters bij), verhuisde mee naar Zaandam. Zoon Jan, toen 2 jaar oud, herinnerde zich bij zijn 40-jarig za- kenjubileum in 1959: "Ik geloof altijd nog dat ik me nog een moment van de verhui zing herinner. Het was behoorlijk winter en nu nog steeds zie ik mezelf op de slee die ons naar Zaandam vervoerde." Vanuit Zaandam werd de onstuitbare op mars van het bedrijf in goede banen geleid. Het AH-concern schoot als een raket om hoog. Filialen kwamen overal van de grond, behalve in Zaandam zelf. Het duur de tot 1925 voor daar het eerste filiaal werd geopend. Albert Heijn had de leiding toen al overgedragen aan z'n schoonzoon en zijn twee zoons. Als het aan hem had gele gen was er waarschijnlijk nimmer een fili aal in Zaandam gekomen. "Een profeet wordt in zijn eigen land niet geëerd", gaf hij als verklaring. Dat hij inderdaad over profetische gaven beschikte bleek onom stotelijk uit de profetieën waaraan hij zich bij tijd en wijle te buiten ging. Omstreeks 1910 deed hij de volgende voorspellingen: Eens zullen er auto's zonder versnellings bak rondrijden - Er komt een veertigurige werkweek - De Europese landen zullen samengaan als de Verenigde Staten van Europa - Het geld zal steeds minder waard worden - De toekomst is aan het grootwin kelbedrijf. Voor het uitkomen van die laatste voor spelling was hij overigens voor een belang rijk deel zelf verantwoordelijk. - .'I Heijn was maar zelden thuis. Hij ging 6 dagen per week met de eerste trein op stap om z'n filialen te bezoeken. Vanaf 1902 werd hij daarbij geholpen door z'n medewerker Willem Fonds. Bij deze bezoeken werd het aanwezige geld in de winkels meegenomen. Filiaalchefs ontvin gen ook menigmaal een briefkaartje van Fonds met de opdracht om op een bepaal de tijd op het station te zijn om het geld af te dragen. Fonds arriveerde dan per trein en gedurende de stoptijd werd even snel afgerekend. De 'heertjes" Jan en Gerrit poseerden begin 1900 voor deze foto. Het kleine pandje aan de Oostzijde was het eerste fabrieksgebouw van Albert Heijn (links bovenaan). Daarna volgde een verbouwing, waarbij de linkervleugel nog deel bleef uitmaken van de 'nieuwbouw' (midden). Tenslotte werd besloten tot de bouw van een volledig nieuw pand dat tot vandaag de dag de gevel aan de Zaan heeft behouden. 6

Personeelsbladen | 1987 | | pagina 8