Dames en heren,
Nieuwjaarstoespraak
van de heer A. Heijn op 5 januari 1987
Flitsen
pagina 3
Wij zijn in een jaar beland waarin we wat te vieren hebben. In
mei zal bet 100 jaar geleden zijn dat mijn grootvader in Oost-
zaan een kruidenierswinkel overnam. Dat was de basis van hét
Mold van vandaag, een onderneming met werkmaatschappijen
in binnen- en buitenland en met meer dan 50.000 werknemers.
We bestaan dit jaar een eeuw en dat zullen we weten ook.
U bent van mij gewend dat ik in mijn nieuivjaarstoespraak even
terugblik op de resultaten van het afgelopen jaar en vervolgens
enige verwachtingen uitspreek voor het komende jaar. Dat wil ik
ook nu doen, maar eerst zou ik graag wat verder in de tijd willen
terugkijken.
Godfried Bomans heeft eens een stukje geschreven over een hon
derdjarige die, op de vraag hoe hij zo oud geworden was, ant
woordde: „Het ging vanzelf. Elk jaar word je een jaar ouder. Dat
ligt in de natuur der dingen.Ik. kan u verzekeren dat dat voor
ons bedrijf beslist niet opgaat. Het is bij ons allerminst vanzelf
gegaan. Integendeel. Er is hard voor gewerkt om deze respectabele
leeftijd te bereiken. Het voert in dit kader te ver om al te lang bij
alle inspanningen van de afgelopen eeuw stil te staan - daarvoor
verwijs ik graag naar het jubileumnummer van Flitsen dat in mei
zal verschijnen. - maar ik wil wel enkele hoogtepunten noemen.
Als je terugkijkt op 100 jaar Albert
Heijn (en Ahold) dan valt me een
aantal dingen onmiddellijk op. Dat
is in de eerste plaats de groei van
het aantal winkels, die als een rode
draad door onze geschiedenis
loopt. In 1895 opende mijn
grootvader in Purmerend zijn
eerste filiaal. Al snel volgden er
meer. In 1917 waren er al 54
Albert Heijn-winkels. Momenteel
zijn er 429, exclusief de 65
franchise-filialen. Opmerkelijk is
ook de rol die onze eigen
produktie in de afgelopen eeuw
heeft gespeeld. Reeds rond 1900
verkocht Albert Heijn
zelfgebrande koffie. Het pakket
van eigen produkten is in de loop
der jaren steeds aangepast aan de
gewijzigde behoeften. Als derde
opvallende punt noem ik de vele
activiteiten die we onder Albert
Heijn - en later ook onder Ahold-
vlag hebben zien komen en gaan.
We hebben bedrijven gekocht,
geïntegreerd en soms ook
verkocht als ze niet goed pasten
bij de hoofdactiviteit: de
detailhandel. Maar: niet geschoten
is altijd mis. En doordat we altijd
de bereidheid hebben getoond
om de schouders onder iets
nieuws te zetten, zijn we er toch
ook in geslaagd om vele nieuwe
activiteiten met succes op te
pakken. Een zeer belangrijke
mijlpaal voor Ahold was de stap
over de grens. Eerst naar Spanje in
1976 en vervolgens naar de
Verenigde Staten in 1977. Dat de
stap over de oceaan een goede is
geweest bewijzen de cijfers van de
afgelopen jaren. Bijna de helft van
het resultaat van Ahold wordt
tegenwoordig in de Verenigde
Staten behaald. Wanneer ik de
ontwikkelingen in het
personeelbeleid van de afgelopen
100 jaar in enkele woorden
probeer samen te vatten, dan zou
ik willen zeggen dat het beleid is
geëvalueerd van 'zorg' naar
'zorgvuldigheid'. En met zorg
bedoel ik dan de patriarchale,
onverplichte zorg van de
ondernemer voor zijn werknemer.
Een sigaar of een nieuw jasje met
Kerstmis. Of een avondje voor het
personeel. Zorg, niet als plicht
maar als een vrijblijvend gebaar.
Die tijden zijn gelukkig voorbij.
Het personeelbeleid heeft zich in
de loop der jaren ontwikkeld tot
een beleid waarin de
zorgvuldigheid centraal staat.
Zorgvuldig, zowel wat betreft de
rechtspositie van de werknemers,
eerlijke beloning,
medezeggenschap, communicatie,
kortom op alle gebieden van het
personeelbeleid.
Het 100-jarig bestaan van Albert
Heijn zal niet onopgemerkt aan
ons voorbijgaan. We hebben een
feestelijk jaar voor de boeg met
vele uiteenlopende activiteiten.
De belangrijkste daarvan wil ik
hier nog even in herinnering
brengen.
Om alle Ahold-medewerkers en
gepensioneerden in de
gelegenheid te stellen het
jubileum te vieren, zullen er in
mei twaalf groots opgezette
feesten in het Jaarbeurscomplex
in Utrecht plaatsvinden. Een keur
van bekende artiesten zal daarbij
voor het voetlicht treden. Dan
wordt er momenteel in Doorn
druk gebouwd aan de
vakantiebungalow voor
gehandicapten, het
jubileumgeschenk van het Ahold-
personeel aan het Prinses Beatrix
Fonds. Een opmerkelijk cadeau.
Gebruikelijker zou het geweest
zijn als het personeel een
borstbeeld of een Keulse pot aan
de Raad van Bestuur had
aangeboden. Wij, als Raad van
Bestuur, vissen echter jammerlijk
achter het net. Maar ik kan u
verzekeren dat we daar nauwelijks
onder geleden hebben, gezien het
goede doel dat met de bungalow-
gediend wordt. Begin juni zal het
gebouw feestelijk worden
geopend. In juni begint ook de
toezending van de kunstwerken,
het cadeau van Ahold aan de
medewerkers en
gepensioneerden. U heeft
inmiddels uw keuze bepaald aan
de hand van het fraaie kunstboek
en ik hoop dat het werk dat u zult
ontvangen u blijvend zal
herinneren aan ons eeuwfeest.
Hier wilde ik het wat betreft het
jubileum bij laten.
Dan kom ik nu toe aan de
resultaten van het afgelopen jaar.
De scherpe daling van de
dollarkoers heeft uiteraard zijn
weerslag gehad op de
gecombineerde omzetcijfers van
Ahold, uitgedrukt in guldens. De
omzet in Nederland is met 6,5%
gestegen tot 7,3 miljard gulden.
De omzet in de Verenigde Staten
is met 5,6% gestegen tot bijna 1,7
miljard dollar. Echter de
gecombineerde omzet over 1986
omgerekend in guldens was 11,4
miljard, hetgeen een daling
betekent van 5,9% ten opzichte
van 1985.
Ik kan mij voorstellen dat deze
daling een aantal van u op het
eerste gezicht verontrust. Daar is
echter geen enkele reden voor. De
verwachtingen die we in het
jaarverslag 1985 hebben
uitgesproken zijn uitgekomen.
Zowel in Nederland als in Amerika
hebben we een hogere omzet en
een hoger resultaat behaald. Zelfs
na omrekening van de
Amerikaanse cijfers tegen de
aanmerkelijk lagere dollarkoers
blijkt, zonder dat ik al exacte
cijfers kan noemen, dat de
gecombineerde winst toch hoger
uitvalt dan in 1985. Daarmee
wordt de stijgende lijn van de
afgelopen jaren voortgezet,
hetgeen een goed uitgangspunt
vormt om verder op te bouwen.
Het zou te ver voeren om alle
ontwikkelingen bij de diverse
onderdelen van Ahold in het
afgelopen jaar hier de revue te
laten passeren. Ik zal me bewust
beperken tot de belangrijkste
zaken, waarbij ik hoop dat ik geen
mensen te kort doe.
Tot die belangrijke zaken behoort
in ieder geval de integratie van
Miro en Albert Heijn. Wij
verwachten door deze ingreep
adequaat te kunnen inspelen op
de ontwikkelingen van de
grootschalige supermarkt.
Voorlopig zullen Albert Heijn en
Miro als winkelformule naast
elkaar blijven bestaan, maar het
ligt in de bedoeling om Miro te
zijner tijd in te passen in het
uiteindelijke AH-concept van de
grootschalige supermarkt.
Albert Heijn heeft zijn expansieve
programma in 1986 krachtig
voortgezet. Veel winkels zijn
uitgebreid en vernieuwd en mede
daardoor is de omzet flink
gestegen. De AH-formule is in
1986 op tal van punten verfijnd.
Een aantal filialen is uitgerust met
bake-off en ongeveer 80 winkels
hebben de beschikking gekregen
over een Bedien U Zelf-afdeling,
kortweg BUZ. Gezien het succes
zullen we dit jaar zeker doorgaan
met het verfijnen van de formule.
Ook de franchiseformule blijkt
een schot in de roos. Het aantal
franchisenemers is vorig jaar
gestegen tot 65 en dit jaar zullen
we de werving voortzetten. Etos is
met de Beauty Case-aanpak op de
goede weg. De formule blijkt goed
aan te slaan en biedt zeker
mogelijkheden voor verdere
groei.
De Vers Vlees Groep opende in
september een nieuwe Centrale
Slagerij in Zoetermeer, waardoor
de verouderde CS'en in Rijswijk
en Maarssen konden worden
gesloten. Veel tijd is er het
afgelopen jaar besteed aan de
opzet van een gezamenlijke
strategie voor de
Grootverbruikgroep Ahold.
Onderdeel daarvan was o.a. de
acquisitie van de Horeca Inkoop
Centrale - de IIIC - die zal worden
gehuisvest in het pand van Albert
Heijn-Grootverbruik in Breukelen.
Als gevolg daarvan zal een deel
van AH Grootverbruik verhuizen
naar het pand van Kok-Ede in Ede.
In 1987 zal de ingezette
groeistrategie worden voortgezet.
Begin 90-er jaren hopen we met
de Grootverbruikgroep Ahold een
omzet van 1 miljard te halen.
De AC Restaurants zijn nu
praktisch allemaal
gemoderniseerd. In Boxmeer
wordt dit jaar een nieuw
restaurant geopend, terwijl AC
Restaurant Lage Weide in 1987
volledig zal worden verbouwd. De
minder goedlopende restaurants
in Zurich en Grevelingen zijn
vorig jaar verkocht. Zowel in
Nederland als in België heeft AC
het beter gedaan dan in 1985.
Voor dit jaar verwachten we een
verdere verbetering van het
resultaat.
Ook de fabrieken Marvelo,
Meester Wijhe en Albro
Bakkerijen hebben een goed jaar
achter de rug. Ostara en Toko
hebben te kampen gehad met
duidelijk minder kampeerders en
dus een tegenvallend jaar. Ter
Huurne heeft 1986 afgesloten met
een forse verbetering.
Ondanks de toegenomen
concurrentie in de VS zijn zowel
de omzet als het resultaat van BI-
LO en Giant Food Stores gestegen
ten opzichte van 1985. We
hebben ons echter een enorme
financiële inspanning moeten
getroosten om het marktaandeel
te verdedigen tegen de
oprukkende concurrentie, die ons
met een agressieve prijspolitiek en
een nadruk op vers te lijf is
gegaan. Men spreekt in dit
verband zelfs al van 'store-wars'.
Bij BI-LO zijn vorig jaar in een
groot aantal filialen versneld bake-
off-afdelingen geplaatst.
Bovendien is BI-LO gestart met
een grote groente en fruit-
campagne die de omzet in deze
produkten inmiddels heeft
verdubbeld. Ook Giant Food
Stores heeft uitstekend weerstand
geboden. Wat betreft assortiment
en prijsstelling is GFS in staat
gebleken de concurrentie te
trotseren.
Onze ketens zitten in het goede
gebied in Amerika. Het is alleen
jammer dat anderen dat ook door
beginnen te krijgen. We hebben er
echter het volste vertrouwen in
dat BI-LO en Giant Food Stores de
concurrentie ook in de toekomst
het hoofd zullen kunnen bieden.
Daartoe staan behoorlijke
uitbreidingsplannen op stapel. BI-
LO krijgt er in de komende jaren
een aanzienlijk aantal winkels bij,
terwijl ook bij Giant omvangrijke
uitbreidingsplannen klaarliggen.
Om die plannen te verwezenlijken
zijn er bij BI-LO enkele
wisselingen in de leiding
doorgevoerd en staat er nu een
goed management-team klaar. Tot
zover de Verenigde Staten.
Behalve een jubileumjaar is 198"'
ook een jaar waarin
ondernemingsraadsverkiezingen
zullen worden gehouden. Ik wil
alle kiesgerechtigde medewerkers
oproepen om hun stem op 1 april
a.s. te gaan uitbrengen en ik hoop
dat veel medewerkers zich
daarnaast ook kandidaat zullen
stellen, zodat de kwaliteit van de
medezeggenschap kan worden
gewaarborgd en waar mogelijk
verbeterd.
Dames en heren, in het verhaal
van Godfried Bomans dat ik aan
het begin van mijn toespraak
aanhaalde, maakt de honderd
jarige een vogelnestje aan de
ringen om vervolgens met een
dubbele salto op de vloer te
springen. Dezelfde vitaliteit,
hetzelfde elan en dezelfde
dynamiek kenmerken ook ons
100-jarig bedrijf. Laten we er met
z'n allen voor zorgen dat deze
eigenschappen behouden blijven,
zodat het niet bij het eerste
eeuwfeest hoeft te blijven. Ik wens
u allen een goed en gezond
jubileumjaar.