Elektronisch betalen in ontwikkeling
FORS-PROJECT
VAN START
Prijswinnaars kerstpuzzel
Flitsen
pagina 3
Afrekenen
met een
plastic
kaartje
Sinds november vorig jaar draait er bij een aantal
benzinestations in de regio Eindhoven-Tilburg
een proef met elektronisch betalen. De automo
bilist tankt, steekt een speciale kaart in een appa
raat, toetst een geheim nummer in en het ver
schuldigde bedrag wordt via een computer recht
streeks van z'n bank- of gironummer afgeschre
ven.
Ook de detailhandel is geïn
teresseerd in deze nieuwe
vorm van betalen. In op
dracht van het Hoofdbedrijf
schap Detailhandel onder
zocht het Economisch Insti
tuut voor het Midden- en
Kleinbedrijf (EIM) hoe een
praktijkproef met elektro
nisch betalen in de detail- -
handel op de beste wijze kan
worden aangepakt. De be
langrijkste aanbeveling die
uit het onderzoek naar voren
kwam, is het voorstel om de
proef zo breed mogelijk op
te zetten. De nieuwe Post
bank heeft zich inmiddels al
achter de plannen ge
schaard. Het wachten is op
de rest van de bankwereld.
Albert Heijn zal volgens di
recteur H.E. Bosma van Eco
nomische Zaken AH, zeker
deelnemen aan een dergelij
ke proef.
„Ahold vindt het zeer be
langrijk om de ontwikkelin
gen in het elektronisch beta
len op de voet te volgen. Het
is iets dat de hele detailhan
del raakt. De gemeenschap
pelijke belangen overheer
sen. We streven er dan ook
niet naar om hiermee een
voorsprong op de concur
renten te krijgen. Het gaat
om een zo breed mogelijke
opzet. Elektronisch betalen
moet voor de hele detailhan
del geregeld worden", aldus
directeur Bosma.
Mogelijkheden
De heer Bosma is namens de
Raad voor het Filiaal- en
Grootwinkelbedrijf voorzit
ter van de Commissie Auto
matisering Handelsverkeer
van het Hoofdbedrijfschap
Detailhandel. De commissie
werd twee jaar geleden in
het leven geroepen om de
mogelij kheden van het elek
tronisch betalen te bestude
ren. Bosma: „We hadden als
detailhandel natuurlijk kun
nen wachten tot anderen het
uitgedokterd zouden heb
ben, maar dan is het slikken
of stikken. Daarom wilden
we zelf onze positie ten aan
zien van elektronisch beta
len formuleren."
Er zijn volgens de heer Bos
ma verschillende redenen
aan te wijzen voor de invoe
ring van elektronisch beta
len. Toepassing van het sys
teem zou wellicht tot bespa
ringen bij de kassa-afhande
ling kunnen leiden. Daar
naast wordt ook het overval-
risico beperkt omdat er veel
minder contanten in de win
kels aanwezig zullen zijn.
Een ander voordeel is dat er
een beter zicht ontstaat op
de bestedingspatronen van
de klanten. Het nieuwe be
taalsysteem leidt tevens tot
een snellere afhandeling aan
de kassa's. Voor de consu
ment heeft elektronisch be
talen het voordeel dat hij
niet meer met geld op zak
hoeft te lopen. Een voordeel
dat hij overigens ook al heeft
bij het betalen met cheques.
Proef
De winkels die aan de proef
deelnemen, zullen worden
uitgerust met speciale com
puters, telecommunicatie-
verbindingen en randappara
tuur. De klanten zullen via
de banken in het bezit kun
nen komen van een plastic
betaalkaart. Nog niet bekend
is of de betaalkaart zal wor
den uitgerust met chips, met
magneetstrips of met een
combinatie van beide. Het
voordeel van een chipcard is
dat deze een eigen geheugen
heeft dat gegevens kan be
vatten over het saldo van de
klant. Een rechtstreekse ver
binding van de winkel met
de centrale computer is in
dat geval niet nodig.
Nederland ligt op het gebied
van elektronisch betalen
overigens ver achter bij het
buitenland. In België kan
men bijvoorbeeld al op veel
plaatsen met een kaart beta
len. De oorzaak van de ach
terstand moet volgens de
heer Bosma gezocht worden
in het unieke Nederlandse
bank-giroverkeer. Dit be
staande betaalsysteem werkt
Met de ondertekening
van een contract tussen
Raet cv en Meester
Wijhe werd op 21 ja
nuari jl. een officieel
begin gemaakt met het
omvangrijke automati
seringsproject „Factu-
rerings- en Order-En-
try-Systeem", kortweg
FORS, van Meester Wij
he. Bij de totstandko
ming van deze over
eenkomst werd een be
langrijke rol gespeeld
door het Directoraat
Systemen van Ahold.
Het totale FORS-project
zal ongeveer drie jaar
in beslag nemen. Raet
zal aan Meester een
fors pakket soft- en
hardware gaan leveren.
Invoering van het nieuwe
systeem bleek noodzakelijk,
omdat de klantenkring van
Meester zich de afgelopen
tijd enorm heeft uitgebreid.
Naast Albert Heijn bv staat
nu ook een groot aantal an
dere ondernemingen in bin
nen- en buitenland op de af-
nemerslijst van deze Overijs
selse Ahold-werkmaatschap-
pij. De voorbereidingen
voor het nieuwe systeem
werden gestart met een on
derzoek door het Directo
raat Systemen. Daarbij werd
uitgezocht hoe zo'n systeem
er eigenlijk uit zou moeten
zien. Uitgangspunt daarbij
zo goed dat de banken, op
een enkele uitzondering na,
nog nauwelijks initiatieven
in de richting van het elek
tronisch betalen hebben ont
plooid. Het is echter duide
lijk dat de nieuwe ontwikke
ling op de lange duur niet
kan worden tegengehouden.
irAls het elektronisch betalen
wordt ingevoerd, dan komt
er naast geld en cheques een
nieuwe betaalvorm bij. Het
was de bestaande database.
Ter beoordeling van het re
sultaat werd ook bij een aan
tal collega-bedrijven geke
ken hoe zij gelijkluidende
problemen hadden opgelost.
Daarbij ging men uit van het
idee dat automatiseringsmo
gelijkheden zich verder uit
strekten dan alleen het ge
bied van facturering. Men
had bijvoorbeeld ook nog de
wens om de order-invoer te
automatiseren en aanslui
tend de gegevens met be
trekking tot het order opha
len te verwerken. Dat sys
teem bleek al operationeel
bij een collega-bedrijf. De
programmatuur bestond uit
een standaard goederen
stroompakket, waarop een
aantal aanpassingen was ge
pleegd; leverancier was Raet
cv.
De ervaringen die Raet had
opgebouwd deden Meester
besluiten daar ook een offer
te aan te vragen. De calcula
tie voor zelfbouw van een
pakketoplossing bleek op na
genoeg hetzelfde bedrag uit
te komen. De ervaring van
Raet gaf toen de doorslag, te
meer daar het basispakket
ook voor de toekomst moge
lijkheden biedt zowel op het
gebied van voorraadbeheer
als efficiency-controle en
planning. De hardware is in
middels geleverd. Deze be
staat uit een minicomputer
van Hewlett Packard. Hier
aan zullen beeldbuizen, prin
ters en weegschalen worden
gekoppeld. Dat alles vormt
het noodzakelijke uitgangs
punt voor de start van het
FORS-project. Dit jaar zullen
de database, de kostprijsbe
rekening, alsmede de voor
raadadministratie gereed
produkt, de orderinvoer, de
orderverwerking en de fac
turering op het nieuwe sys
teem worden overgezet. Vol
gend jaar zullen de bereke
ningen van de efficiencyver-
schillen worden geautomati
seerd. In 1988 ten slotte zal
de gehele produktieplanning
De ondertekening van het
contract tussen Raet en Mees
ter V.l.n.r. H. Matthes Raet
cv), E. de Haan (Meester
Wijhe), A.P.M. Elshof (Meester
Wijhe), JJ. Gerretsen (Direc
toraat Systemen) en M. van
Marion (Directoraat Syste
men).
worden geanalyseerd en
overgezet. De invoering van
FORS zal grote veranderin
gen in de organisatie van
Meester ten gevolge hebben.
Zo zullen medewerkers van
de verkoop-binnendienst
niet langer orderformulieren
hoeven in te vullen. Bestel
lingen zullen dan direct op
het beeldscherm worden in
gegeven.
Bij elke fase van de invoering
zullen de betrokken mede
werkers hun inbreng kunnen
geven ten aanzien van de te
verwerken gegevens en de
door hen benodigde infor
matie. Zowel intern als ex-
tem zullen opleidingen wor
den verzorgd om de mede
werkers vertrouwd te maken
met de nieuwe werkwijze.
Evenals in voorgaande jaren
stond in de kersteditie van
Flitsen een puzzel. Het was
de bedoeling dat u via een
kruiswoordpuzzel een slag
zin samenstelde. Vele dui
zenden mensen waren tot de
ontdekking gekomen dat
„Prettige feestdagen" de
slagzin was. Er waren drie
prijzen beschikbaar gesteld.
Uit de stapel goede inzen
ders zijn drie kaarten getrok
ken.
250.- gaat naar W.J-A.Th.
Jansen, Bemmel.
De tweede prijs, 150.-, is
voor Richard Reynders,
Amsterdam.
De derde prijs, 50.-, is
toegekend aan P. van 't
Hoff, Zevenhuizen.
De winnaars hebben inmid
dels van de redactie te horen
gekregen dat ze in de prijzen
zijn gevallen.
men. Het feit dat Ahold en
de NMB bezig waren heeft
evenwel stimulerend ge
werkt op anderen in de fi
nanciële wereld en de detail
handel. Bosma: „In ons ach
terhoofd hebben we altijd
het idee gehad dat we het
niet met z'n tweeën zouden
doen. Dat zou namelijk veel
te beperkt zijn geweest. Een
proef met één winkel en één
bank zet geen zoden aan de
dijk. Het gaat erom zo snel
mogelijk zoveel mogelijk
mensen met een kaartje te
laten betalen. Niet alleen bij
Albert Heijn, maar bij een zo
groot mogelijk deel van de
detailhandel. Onze eigen
proef wilden we daarom van
begin af aan ondergeschikt
maken aan een breed opge
zet initiatief."
Het ziet er naar uit dat die
breed opgezette proef er in
derdaad gaat komen. Het
Hoofdbedrijfschap Detail
handel heeft inmiddels met
de Postbank afgesproken
zo'n proef bij een groep van
winkels en warenhuizen uit
te voeren. De vakbeweging
heeft zich achter het voorne
men geschaard en de ver
wachting is dat het Hoofdbe
drijfschap Detailhandel me
dio maart met de banken tot
overeenstemming komt. „De
proef zal op z'n vroegst be
gin 1987 kunnen starten", al
dus de heer Bosma. Hij ver
wacht de eerste conclusies
niet eerder dan in 1988.
„De belangrijkste voor
waarde voor het slagen
van de proef is dat de
klant het elektronisch be
talen moet accepteren.
Die acceptatie is noodza
kelijk, anders lukt het
nooit!"
Hoofdbedrijfschap Detail
handel initiatieven ont
plooid met betrekking tot
elektronisch betalen. Samen
met de NMB is Ahold bezig
geweest met de voorberei
ding van een eigen proef. De
bedoeling was om de proef
geheel op papier uit te
werken om daarmee andere
partijen te interesseren. Tot
een daadwerkelijke uitvoe
ring is het dan ook niet geko-
zal echter nog vele jaren du
ren voordat iedereen via een
kaartje betaalt. We kunnen
er wel van dromen dat het
geld verdwijnt, maar dat zul
len wij niet meer meemaken.
Het is lange-termijnwerk",
zo meent de heer Bosma.
Initiatieven
Ahold heeft de afgelopen
twee jaar ook buiten het
