„AKV is een
praktijkgerichte cursus
President van Raad van Bestuur A. Heijn
over automatisering van het winkelbedrijf
■I
Technologie die nieuwe bedrijfskansen biedt
Volgens drie cursisten:
pagina 2
Flitsen
Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeel
houders - welke werd gehouden op 26 april jl. te
Zaandam - is de heer A. Heijn, President van de
Raad van Bestuur, ingegaan op de automatisering
van het winkelbedrijf. Gezien het belang van dit
onderwerp, niet alleen voor aandeelhouders,
maar zeker ook voor de Ahold-medewerkers,
geeft Flitsen onderstaand de belangrijkste punten
uit die toespraak weer.
In 1965 werd de eerste computer bij Albert Heijn in ge -
bruik genomen.
„De automatisering is bij
Ahold niet van vandaag of
gisteren. De eerste compu
ter werd in 1965 binnen ons
bedrijf geïnstalleerd; sinds
dien is er sprake van voort
durende uitbreiding van de
computertoepassingen. Nu,
in 1984, krijgt die vorm van
automatisering een vervolg
in de winkels", aldus de heer
Heijn. Hij is van mening dat
de automatisering in de win
kels een reeks veranderin
gen te weeg zal brengen die
waarschijnlijk even ingrij
pend zal zijn als destijds de
overgang van bedienings
winkel naar supermarkt. De
eerste stappen zijn al gezet.
De bestelprocedure van filia
len naar centrales („order
entry") is al sinds 1981 geau
tomatiseerd. Na eerdere stu
dies in de jaren zeventig zijn
in een tiental AH-winkcls in
middels ook de proeven af
gesloten met scanning. En
met succes. De streepjesco
de die op de artikelen is aan
gebracht wordt automatisch
gelezen als het langs de kassa
wordt gehaald. De kassa
maakt vervolgens niet alleen
de rekening (kassabon) op,
maar verzamelt en regis
treert ook de afnamegege-
vens. Tien jaar experimen
ten heeft geleerd dat kassa
automatisering een rendabe
le zaak is.
Thans is het moment aange
broken dat met selectie en
installatie van scanning-ap-
paratuur kan worden gestart.
„Scanning is niet zomaar een
handig hulpmiddel voor de
caissière, scanning heeft een
belangrijke taak in een ont
wikkeling die als één geheel
moet worden gezien. Alle
winkelfuncties moeten in
dat samenhangend systeem
tot hun recht komen", aldus
de heer Heijn.
Er zijn vier trajecten waar
langs de automatiseringsin
spanningen naar één eind
doel lopen; de volledige win
kelautomatisering. De vier
trajecten zijn:
1. bestellingen; reeds ge
noemd („order entry")
en gerealiseerd.
2. kassa-automatisering;
zojuist uit de proeffase en
spoedig in de realisatiefa
se welke binnen vijf jaar
moet zijn afgesloten.
3. ontvangstregistratie in
het winkelmagazijn; een
traject dat dit jaar de
proeffase ingaat, met on
der meer de installatie
van een microcomputer
in een tweetal winkels.
4. paralleltraject dat uit
mondt in de beschikbaar
heid van management- en
marketinginformatie per
winkel, per regio en per
artikel.
Uiteraard zal dat uitgebreide
programma in fases worden
voltrokken. Buiten de vier
genoemde trajecten is er
echter nog een vijfde, overi
gens zeer belangrijk, traject:
de acceptatie. De hele tech
nische en organisatorische
ontwikkeling valt of staat
met de acceptatie ervan
door de medewerkers in de
filialen. Dit vijfde traject zal
begeleid dienen te worden
door een voortdurende
voorlichtings- en opleidings
activiteit. Dit laatste is bij
Ahold al in volle gang.
Samen met de automatise
ring van de winkelfuncties
zal ook een aantal andere za
ken hernieuwd geregeld
kunnen worden. Daarbij valt
bijvoorbeeld te denken aan.
tijdregistratie die kan
worden geautomatiseerd,
iets wat vooral door de
part-timers met instem
ming zal worden begroet;
verbetering van brand
en inbraakpreventie, in
clusief automatische alar
mering;
betere bewaking en op
timalisering van het ener
gieverbruik gedurende
dag en nacht.
De computer is op de ar
beidsmarkt impopulair. Be
grijpelijk is dat wel, omdat
tot dusver bij automatisering
de nadruk heeft gelegen op
kostenbesparing. Volgens de
heer Heijn is dat echter een
noodzakelijke eerste ronde
geweest. Het échte, creatie
ve automatiseringswerk is
maar net begonnen. „Wij
zijn er van overtuigd dat
computers voor méér dan al
leen kostenbesparingen kun
nen worden benut.
Als het creatieve automatise
ringswerk in voldoende ma
te kan worden doorgezet
dan zal, naar onze overtui
ging, de computertechnolo
gie net als elke andere tech
nologie, ook tot nieuwe be
drijvigheid en nieuw werk
kunnen leiden. Voorwaarde
is dat de technologie geac
cepteerd wordt, volledig.
Daartoe is echter nog veel te
doen. Een winkel blijft een
winkel, computers zullen
aan dat feit niets veranderen.
Wel kan met computers een
winkel verbeterd worden en
kan computergebruik leiden
tot nieuwe winkelbedrijvig-
hcid Computers geven de
mogelijkheid om het servi
ceniveau te handhaven en
op te voeren en niettemin
concurrerend te blijven.
Computers maken het moge
lijk ook aan de laatste wen
sen van de consument tege
moet te komen. Mits, en dat
zeg ik met nadruk, wij leren
die computer creatief te ge
bruiken", aldus de heer
Heijn.
Hij besloot het onderwerp
winkelautomatisering met:
„Wij kunnen, dank zij scan
ning. automatische order en
try en dergelijke technieken,
mits die geïntegreerd zijn in
een voor onze onderneming
geschikt systeem. gaan
werken aan nieuwe vormen
van, noem het, nering doen.
Niet. en zeker niet alléén,
om kosten te verlagen. Wel,
en op z'n minst vooral, om
de continuïteit en de winst
gevendheid van onze onder
neming op een creatieve ma
nier te versterken."
Binnen Ahold wordt een veelheid aan cursussen
geboden met als doel dat medewerkers optimaal
kunnen functioneren in hun directe werkomge
ving. Veelal zijn dit vakgerichte cursussen. Er zijn
er echter ook die breder opgezet zijn en ingaan
op sociale en maatschappelijke ontwikkelingen.
Eén van die cursussen is de Algemene Kadervor
ming (AKV) die inmiddels al voor het zesde jaar
wordt georganiseerd door Ahold Opleidingen.
Tot 1 april 1984 hebben in totaal 150 medewer
kers en medewerksters aan deze cursus deelge
nomen. Hoe deze cursus door deelnemers wordt
ervaren peilde Flitsen bij een drietal medewer
kers.
In het kort even de inhoud
van de cursus. De AKV' is een
algemene vormende oplei
ding. Het accent ligt op de
verruiming van kennis, in
zicht en vaardigheden met
betrekking tot het functione
ren van medewerkers met
als achtergrond de ontwik
kelingen binnen bedrijf en
samenleving. De cursus
wordt gedurende een jaar in
zes a zeven zgn. blokken van
meerdere aaneengesloten
dagen gegeven. Inleiders van
binnen en buiten Ahold gaan
tijdens lezingen en groeps
discussies in op bijvoorbeeld
maatschappelijke ontwikke
lingen, de positie van het
middenkader, medezeggen
schap in de onderneming,
marketing en commercie,
vergader- en gesprekstech
niek, automatisering en lei
dinggeven.
Kritischer
Toin Rijven, als coördina
tor werkzaam op de afdeling
Klantenherkomstonderzoek
van de Dienst Onroerende
Goederen, zegt in een alge
meen oordeel over de AKV-
cursus dat deze voor ieder
een is aan te bevelen. Vol
gens hem geeft AKV een bre
dere kijk op totaal Ahold en
de maatschappelijke ontwik
kelingen die direct met het
bedrijf hebben te maken.
„Wat ik als bijzonder positief
heb ervaren is dat, o.m. door
het werken met subgroepen,
de behandelde leerstof werd
teruggekoppeld naar de ei
gen werksituatie.
Over de inhoud van de cur
sus is Toin tevreden. „Er zijn
natuurlijk altijd blokken die
je op voorhand meer of min
der aanspreken. Voor mij
hoefde bijvoorbeeld het
blok „OR en Vakbonden"
niet zo nodig. Achteraf kan ik
echter zeggen dat ik er wel
veel aan heb gehad.
Nu ik de cursus achter de
rug heb, ontdek ik bij mezelf
Onlangs kocht een mevrouw
uit Dordrecht bij Albert
Heijn een pak aardappel-
schijfjes. Toen zij het thuis
opende kwam er naast een
aantal aardappelschijfjes ook
een fors uitgevallen borstel
uit het pak tevoorschijn. Hoe
die borstel in het pak is te
rechtgekomen blijft voorals
nog een raadsel.
dat ik meer betrokken ben
met wat binnen mijn werksi
tuatie gebeurt. Vroeger
dacht ik wel eens: „Het zal
wel zo moeten."
Nu ga je naar achtergronden
zoeken en probeer je met
hetgeen je tijdens de cursus
hebt geleerd, alles in een
breder kader te zien. Je bent
daardoor kritischer en be
wuster met je werk en werk
omgeving bezig." Over de
cursusieiding en ook de in
leiders van buiten Ahold
heeft Toin alle lof: ,Je ziet
duidelijk dat men de cursus
bijzonder zorgvuldig heeft
opgezet."
Eind-evaluatie
Jos Scheepens is werkzaam
als chef logistiek bij DC Veg-
hel. Afkomstig van AH is hij,
in zijn nieuwe functie, de
AKV-cursus gaan volgen.
,Als je als Eerste Verkoper
uit een AH-filiaal komt, kom
je uit een tamelijk „be
schermd wereldje", als ik dat
zo onparlementair mag zeg
gen. Je bent eigenlijk alleen
met de verkoop van produk-
ten bezig en het contact met
klanten en medewerkers. Als
chef logistiek heb je veel
meer te maken met allerlei
ontwikkelingen die direct
met het concern en de sa
menleving hebben te maken.
Sterk aan de cursus vond ik
de presentatie van de werk
maatschappijen en de maat
schappelijke ontwikkelin
gen. Zwak vond ik het blok
Sociale Vaardigheden. Bij
voorbeeld het onderwerp
sollicitaties. Dit lag niet di
rect aan degene die dit cur-
susblok leidde maar meer
aan de factor tijd. We kwa
men er gewoon niet vol
doende aan toe."
Kort na afloop van de cursus
ontvingen de deelnemers
een enquêteformulier waar
in hun mening over de cur
sus werd gevraagd. Jos: „Ik
vind het jammer dat na ver
loop van een half jaar de cur
sisten niet nog eens bij el
kaar worden geroepen voor
een soort eind-evaluatie
waarbij centraal zou moeten
staan wat men nu werkelijk
in de praktijk doet met de
leerstof."
Resultaten
Jan van der Werf, Chef Uit
gaande Goederen van Albert
Heijn Grootverbruik te
Breukelen trad in 1982 in
dienst. Kort daarop nam hij
al deel aan de AKV-cursus.
„Ik zou het zo weer over
doen. Eigenlijk wist ik - om
dat ik van buiten Ahold
kwam - weinig van de andere
werkmaatschappijen. Tij
dens AKV ben ik daar veel
van te weten gekomen door
de bijzonder kundig ge
brachte presentaties. Ook
leer je de mensen kennen
die er werken en hoor je
over specifieke problemen
waarmee ze hebben te ma
ken. Dat gebeurde echt niet
alleen tijdens de cursusuren,
maar ook 's avonds in de in
formele sfeer. Je wisselt er
varingen uit. Op zichzelf
draagt dat al bij tot een beter
functioneren van de eigen
persoon."
Over het blok Sociale Vaar
digheden zegt Jan: „ik heb
daar veel geleerd over het
hoe en wat van leidinggeven
en hoe je de medewerkers
kunt motiveren. Als Chef Uit
gaande Goederen heb ik met
een groot aantal magazijn
medewerkers te maken. De
sfeer op onze afdeling was al
goed te noemen, maar is ze
ker verbeterd door hetgeen
ik op de AKV-cursus heb ge
leerd. Dat is voor mij een
duidelijk bewijs dat de cur
sus bijzonder op de praktijk
is gericht."
Als één van de beste inlei
ders tijdens het blok Sociale
Vaardigheden noemt Jan van
der Werf de heer Wouter
van der Gaag van het Neder
lands Pedagogisch Instituut,
die een lezing hield over het
onderwerp „Verziekt Ar
beidsbestel". „Hij had een
dermate droge humor dat hij
van het begin tot het eind
bleef boeien. Je zou hem wat
zijn stijl betreft wel kunnen
vergelijken met Doctoran
dus P", stelt Jan van der
Werf. Als laatste merkt hij
nog op, dat iedereen die de
gelegenheid krijgt, zeker de
cursus AKV moet gaan vol
gen: ,Je steekt er veel van op
en het betreft allemaal zaken
waarmee je in het dagelijks
leven krijgt te maken."
