Een positief
kritische OR is
gezond voor
de onderneming
Groot actieplan
rond
OR-verkiezingen
OR VERKIEZINGEN EËD>0R ÉËÊD> VERKIEZI
A. Heijn, President van
de Raad van Bestuur:
S APRIL 1984
VERKIEZINGEN
Bijlage bij Flitsen, personeelsblad Ahold nv, september 1983
De kamer van de President van de Raad van
Bestuur van Ahold is, afgezien van een fraaie
antieke kast en een grote vaas, vrij sober maar
toch gezellig ingericht. Waarschijnlijk komt de
kamer overeen met het karakter van de man
achter het bureau: gemoedelijk, efficiënt den
kend en zonder poespas. In die sfeer sprak
Flitsen met de heer A. Heijn over het OR-werk en
de komende OR-verkiezingen in april volgend
jaar. Ondanks een zeer volle agenda heeft hij
zonder meer tijd voor het interview vrijgemaakt.
In april van het volgend
jaar worden bij dertien
werkmaatschappijen OR-
verkiezingen gehouden.
Nu bent u de persoon
binnen de RvB die zich
sterk heeft gemaakt voor
die verkiezingen. Waar
om?
„Kijk, de wetgever heeft nu
eenmaal bepaald dat de OR
er moet zijn. Hoe je daar
persoonlijk als bestuurder
over denktT-4s-niet zo rele
vant. Je hebt nu eenmaal met
deze situatie te maken. Daar
om is het belangrijk dat je er
van jouw kant positief tegen
aan kijkt. Datzelfde geldt
voor de OR. Alleen op deze
manier kan er een goede en
zinvolle invulling van de wet
komen. Nee, ik zie die OR
niet als een blok aan het
been. Zeker niet als die goed
werkt. De OR kan bepalend
zijn voor de sfeer binnen een
bedrijf en dat heeft zijn posi
tieve kanten."
Gelooft u in dit verband
dat een OR een soort so
ciale dwarsdoorsnede van
de medewerkers van een
WM is?
„Het zou wel zo moeten zijn,
precies weet ik niet of een
OR dat is. Bovendien lijkt
het me onwaarschijnlijk. De
mensen die zich kandidaat
stellen, doen dat vanuit hun
motieven. Die kunnen best
heel anders zijn dan die van
degenen door wie ze wor
den gekozen."
Sinds 1979 is de bestuur
der geen voorzitter meer
van de OR. Hij is in princi
pe alleen nog aanwezig
bij de overlegvergaderin
gen. Als u terugkijkt op
die eerste drie jaar „be
stuurder-loze OR", wat
zijn dan uw conclusies?
„Ik heb wel eens gezegd tij
dens een Ahold-overlegver-
gadering dat het enige dat
niet gedaan wordt tijdens
overlegvergaderingen „over
leggen" is. De RvB komt met
een plan. De COR neemt het
mee naar huis, bestudeert
het en komt met een stand
punt. Er is op die manier
geen goed overleg mogelijk.
Voor 1979 lag dat anders.
Toen waren er vergaderin
gen waarbij je elkaar tijdens
gesprekken en discussies
kon overtuigen van noodza
kelijk te nemen stappen."
Vroeger was het zo - en
dat is kritiek vanuit de
OR'en - dat de bestuurder
en de PZ-man (Personeel-
zaken) als voorzitter en
secretaris eigenlijk de
dienst uitmaakten.
„Is dat zo? Daar heb ik bij
zonder weinig van gemerkt.
We konden in goede harmo
nie met elkaar van gedach
ten wisselen. Er was een
open oor voor eikaars stand
punten. Nu is iedereen van
tevoren al overtuigd van zijn
gelijk."
Er wordt veel tijd en geld
gestoken in het OR-werk.
Loont die investering -
om het maar zo te noe
men - de moeite?
„Bij een heleboel investerin
gen is het moeilijk van tevo
ren te zien of ze goed zijn.
Vooral bij deze is het hele
maal moeilijk omdat je niet
kan zeggen wat er zou ge
beuren als we geen OR'en
hadden gehad. Ik denk wel
dat die OR-investering loont,
maar dan in de immateriële
sfeer. De sfeer tussen be-
stuurder en medewerkers en
met name de werksfeer
wordt er mee gediend."
Heel wat medewerkers
binnen Ahold durven het
OR-lidmaatschap niet aan
omdat ze bang zijn dat dit
enerzijds ten koste zal
gaan van de verstandhou
ding met de bestuurder of
dat anderzijds - door de
vele uren die in dat lid
maatschap gaan zitten -
hun carrière in gevaar
komt.
„Die herrie met de baas valt
wel mee. Dat heeft de wet
prima geregeld. Natuurlijk
zijn er wel wat ongemerkte
pesterijtjes. Die betreur ik.
Trouwens, de bestuurder
weet best dat daarbij nie
mand is gebaat. Carrière
schade lopen? Dat geloof ik
niet. Vaak zie je het tegen
overgestelde. Ik ken heel
wat OR-leden die hun lid
maatschap op moesten zeg
gen vanwege een promotie.
Ze zijn door hun OR-werk
boven komen drijven en
hebben zich gerealiseerd dat
ze meer in hun mars hadden.
Bovendien kunnen ervarin
gen en opleidingen binnen
de OR zeker hun steentje
bijdragen voor de verdere
loopbaan."
In een tijd van economi
sche teruggang is binnen
de OR een veelgehoorde
uitspraak dat een goed en
specialistisch functione-
Ik ben tegen
een Onder
nemingsraad
die overal ja
en amen op
zegt.
Maar een OR
die willens
en wetens
dwars ligt,
werkt ook
niet.
Om de OR en de OR-
verkiezingen, die op 5
april 1984 gehouden
worden, dichter bij de
medewerkers te bren
gen, treft men in Flit
sen deze vier extra pa
gina's aan. Maar er ge
beurt veel meer.
De directies van de
verschillende WM'en
zullen een brief schrij
ven aan alle leidingge
venden binnen hun
bedrijf waarin zij de
belangrijkheid van de
komende verkiezin
gen benadrukken. Te
vens zal worden uit
eengezet wat de rol
van het management is
bij die verkiezingen.
Eind deze maand
komt er een speciale
OR-folder uit waarin
belangstellenden
meer kunnen lezen
over verschillende as
pecten van het OR-
werk. Deze folder is te
verkrijgen bij Bureau
Ondernemingsraden,
Ankersmidplein 2,
1506 CK Zaandam, tel.
075-593081.
Regelmatig zullen
posters verschijnen
die de aandacht op de
komende OR-verkie
zingen vestigen.
Er komt met ingang
van 1 oktober a.s. een
OR Info-telefoon waar
men met allerlei vra
gen betreffende het
OR-werk terecht kan.
Het telefoonnummer
luidt: 075-593081.
Flitsen zal tot en
met maart 1984 elke
keer een pagina be
schikbaar stellen waar
in wordt ingegaan op
diverse aspecten van
het OR-werk.
Begin april zal er
een speciale OR-Flit-
sen uitkomen waarin
de kandidaten van de
verschillende WM'en
zich zullen voorstel
len. Verder zal er in
formatie instaan over
het stemmen als zoda
nig.
Er komen Info-da-
gen voor kandidaat
OR-leden.
Op dit moment leeft
de gedachte om een
openbare OR-vergadc-
ring te organiseren bij
alle werkmaatschappij-
ren noodzakelijk is. Hier
bij kunnen we denken
aan problematieken rond
arbeidstijdverkorting,
personeelstoppen en au
tomatisering.
.Je kunt natuurlijk niet van
ieder OR-lid verwachten dat
hij specialist op alle wape
nen is. Dat zijn ook de ma
nagers bij onze werkmaat
schappijen niet. Daarom
hebben we specialisten in
dienst die hen adviseren. Je
moet dus als manager ver
trouwen hebben in die spe
cialisten. Ik denk dat dit één
van de problemen van de OR
is: er heerst een principieel
wantrouwen tegenover alles
wat ze zelf niet hebben be
dacht. Ik vind dat onverstan
dig. Als er problemen zijn of
men begrijpt iets niet, dan
zou ik zeggen: stap naar onze
specialisten."
Ik kan me voorstellen dat
een OR zich wat wantrou
wend opstelt tegenover
zo'n specialist. Hij be
hoort waarschijnlijk tot
het midden of hoger ka
der. Ze zien hem mis
schien als een stroman
van de bestuurder en ge
loven dan niet in objecti
viteit.
„Niemand is natuurlijk ob
jectief. Dat is nou juist de
kunst van het managen: je
moet verschillende menin
gen van verschillende disci
plines op een hoop vegen en
daaruit een standpunt distil
leren. Dat geldt ook voor de
OR. leg je oor te luisteren bij
de specialisten binnenshuis.
Als RvB hebben we keer op
keer gezegd: „Blijf alstublieft
hier, want hier kennen ze
het probleem als geen ander
en je krijgt voor veel minder
geld een sneller en beter
antwoord". Gelukkig zijn
ook heel wat OR'en tot deze
overtuiging gekomen."
Moet een OR kritisch zijn?
,Ja, natuurlijk. Maar een OR
die willens en wetens dwars
ligt werkt niet mee aan de
ontwikkeling van een be
drijf. Een vervelende stem
ming kan tot een behoorlijke
escalatie leiden waarbij nie
mand is gebaat. Daarmee wil
ik niet zeggen dat ik voor
een OR ben die overal ja en
amen op zegt en gelooft dat
de mening van de bestuur
der welgedaan is."
Er moet tegenspel zijn?
„In ieder geval een kritisch
vragen zonder dat het een
overkritisch vragen wordt.
Als een bestuurder een ant
woord geeft, moet de OR
durven geloven dat hij eer
lijk is. Die openheid en eer
lijkheid zijn belangrijke za
ken waaraan bestuurder en
OR samen moeten werken.
Als men elkaar niet meer op
zijn woord gelooft, is er een
tragisch moment aangebro
ken, want de vertrouwensre
latie is weg en die moet er
zijn!"
Houdt de RvB rekening
met de mening van de
COR?
,Ja natuurlijk, al doe je het
vaak niet bewust. Er zijn nog
veel meer zaken die spelen
bij het nemen van een beslis
sing. De COR is maar één
aspect. Je moet rekening
houden met de consument,
de Raad van Commissaris
sen, noem maar op. De COR
is maar één radertje in het
grote uurwerk. Al is de COR
een bijzonder vitaal radertje.
Dat bedoel ik in de goede zin
van het woord."
Wat zou u tegen hen wil
len zeggen die zich straks
wel kandidaat voor het
OR-lidmaatschap willen
stellen, maar nog over de
drempel moeten worden
geholpen?
„Als iemand zich geroepen
voelt, dan moet hij zich ze
ker kandidaat stellen. Daarbij
vind ik belangrijk dat zo ie
mand wel vanuit een positie
ve houding denkt. Alleen op
deze wijze kan men een goe
de bijdrage leveren aan het
OR-werk. Dat is goed voor
Ahold, maar ook voor de
betrokkenen. Als men zich
door negatieve gevoelens
gedreven kandidaat wil stel
len, dan vind ik dat men
beter thuis kan blijven. Daar
bij is niemand gebaat."
Wat zou u tegen de kie
zers willen zeggen?
„Ga je stem uitbrengen. Kies
bewust iemand die zeker ca
paciteiten heeft. Een goede
OR is beslist de moeite
waard."
