Werkmaatschappijen
Etos-primeur
groot succes
nrnrermi
Nettomarkt
VAN 'HARDE DISCOUNTER'
TOT 'LAAGSTPRIJZER'
SUPERMARKT
Albro Zwanenburg
Nieuwe vorm van
werkoverleg van start
pagina 10
Flitsen
Nettomarkt in Nieuwegein I2V2 jaar
AH integreert
streepjescode
volledig
in verpakking
tandpasta
De Nettomarkt in Nieu
wegein bij Utrecht
heeft onlangs in een
geheel vernieuwd
pand en met veel tam
tam zijn koperen jubi
leum gevierd en daar
van hebben ook de
klanten aardig geprofi
teerd. Op de eerste drie
openingsdagen kregen
niet minder dan ruim
7.000 bezoekers een
bloeiend plantje ca
deau en tegen Pasen
gingen er rond 25.000
eieren gratis de deur
uit: één voor elk be
steed bedrag van 12V2
gulden.
Bedrijfsleider N.G.
Versluis (38) en z'n assis
tent Dik de Wolde (27)
zijn dan ook dik tevreden.
Sinds de heropening" is
de omzet met naar schat
ting 10 a 12 pet. gestegen
en men wil proberen dit
percentage in de loop van
het jaar op 10 te houden.
„Dat zal niet meevallen",
zeggen ze in een gesprek
met Flitsen, „maar vanaf
de jubileumdatum noe
men we onze Nettomarkt
de Laagstprijzer; en om
dat we dat voor een wijde
omgeving ook waar kun
nen maken, hebben we er
toch wel vertrouwen in
dat het lukt."
„Harde" formule
In 1971 betrok de Netto
markt één van de zes be
drijfshallen aan de Hildo
Kropstraat in het toenmalige
Jutphaas (thans een wijk van
Utrechts „slaapstad" Nieu
wegein) en sindsdien is op
die plek veel ervaring opge
daan als discounter (prijs-
bokser zou je ook kunnen
zeggen). Versluis die vanaf
het begin de leiding van de
Nettomarkt had: „We begon
nen heel simpel, gewoon op
de trottoirtegels en met zeer
oud materiaal. In 1973 kre
gen we er een tweede hal bij
en verdubbelden we onze
oppervlakte tot 1.000 m2.
Toen voerden we - als één
van de allereerste - ook de
harde discountformule in,
waarmee we de voorloper
werden van de S-discounts
van Simon."
Meer supermarkt
In de loop van de daarop vol
gende jaren is de harde ver
koopformule geleidelijk aan
zachter geworden en daarbij
heeft zich het interieur aan
gepast: in 1979 kwam er een
ingrijpende verbouwing, die
o.m. een - zoals Versluis het
zei - „fatsoenlijke vloer en
een fatsoenlijk plafond ople
verde." Ook kwamen er
nieuwe stellingen en zo ging
de Nieuwegeinsc Netto
markt meer op een super
markt dan op een discounter
lijken.
De bedrijfsleiders (waarvan
De Wolde nu zo'n vijf jaar in
dienst is bij de Nettomarkt)
vertellen, dat er sinds de op
heffing van Verbrumar Net-
tomarkten nog maar drie van
deze winkeltypes over zijn.
Nieuwegein en Zwolle res
sorteren onder de Toko Re-
kreatie Service. Zij voeren
een heel eigen assortiment,
dat voor het grootste gedeel
te rechtstreeks wordt inge
kocht en aangeleverd.
„Laagstprijzer"
„Doordat we nogal wat om
zetten, zijn we in een gunsti
ge positie bij de inkoop", al
dus Versluis en De Wolde,
„en daarom hebben we ons
met recht „Laagstprijzer"
durven noemen, ook al zijn
we geen echte discounter
meer." Wel, in februari heeft
de Nettomarkt in Nieuwe
gein opnieuw een facelift on
dergaan. De gevel werd aan
gepast, een aantrekkelijker
ingang (met automatische
deuren), een andere loop-
richting met aangepaste lay
out enzovoorts. Een ingreep
waaraan de vijf concessio
naire (een zuivelwinkel, een
warme bakker, een groente
en fruitzaak, een slagerij en
een Alberto) volop hebben
meegewerkt. Dat hebben zij
ook gedaan bij de eierenac-
tie: het totaal bestede bedrag
werd gedeeld door 12'/2.
„Een succesvolle actie", zeg
gen Versluis en De Wolde
die ook veel waardering heb
ben voor de extra inzet van
het personeel gedurende de
jubileumacties: 43 mensen,
waarvan 15 in vaste dienst.
Begin maart bracht
Etos als eerste Neder
landse drogist het
mondwater Listerine
op de markt. Het pro-
dukt bleek in zo'n gro
te behoefte te voorzien
dat men binnen een
dag of tien door de
voorraad van drie
maanden heen was.
Daarna volgde bij de fa
brikant Warner Lam
bert te Amsterdam op
nieuw een bestelling.
Drie dagen na de twee
de levering in de Etos-
filialen was wederom
een derde van de be
stelde hoeveelheid ver
kocht.
Willem Tromp, inkoper van
Etos: „Het betreft hier een
mondwater dat ik tegen
kwam in de Verenigde Staten
en Engeland. In Nederland
was het nog niet op de markt
en ik zag grote mogelijkhe
den voor het produkt. Er zijn
natuurlijk diverse soorten
„adem-frissen" hetzij in
spray-vorm hetzij in een te
verdunnen oplossing. Listeri
ne is echter een mondwater
dat multi-functioneel is.
Naast de adem-ffisse wer
king voorkomt Listerine
„plak" (voedingsresten op
het gebit waarin zich bacte
riën ontwikkelen die het
tandvlees en het tandglazuur
aantasten, waarbij in het laat
ste geval de kans op gaatjes
wordt vergroot)". Volgens
inkoper Tromp bleek er gro
te behoefte te zijn aan een
mondwater als Listerine.
Niet alleen ziet de consu
ment het belang van die anti-
plakwerking, maar het
mondwater, in een flacon
van 197 ml, behoeft tevens
niet te worden verdund.
Men neemt eenvoudig een
slok, spoelt de mond en
spuwt het uit. Dit in tegen
stelling tot de bestaande
mondwaters die over het al
gemeen wel moeten worden
verdund. „Het blijkt duide
lijk dat de consument dat te
veel werk vindt. Bovendien
wordt mondwater veel ge
bruikt door mensen die een
representatieve functie heb
ben. Zij hebben over het al
gemeen geen tijd of moge
lijkheden om met een glas
water de mond te spoelen.
Simpel een slok nemen, de
mond spoelen en uitspugen
is alles wat men behoeft te
doen. Dat is denk ik een
groot deel van het succes
van Listerine."
Bij Albro Bakkerijen Zwanenburg is opnieuw een
project „werkoverleg" van start gegaan. Opnieuw,
want er bestond al enkele jaren een vorm van
praten over het werk, maar die bleek in de
praktijk niet het gewenste resultaat op te leveren.
Die conclusie leidde tot een tweede: „We gaan
het anders doen en vooral béter". De nieuwe
opzet heeft twee kenmerken: a. er is lering
getrokken uit de fouten uit het verleden en b. er is
gezorgd voor een deskundige begeleiding.
Opvallend aan de verpak
king van het huismerk tand
pasta dat Albert Heijn on
langs introduceerde is de
plaats van de zo langzamer
hand bekende streepjescode
De ontwerpers van AH zijn
erin geslaagd de code volle
dig te integreren in de lay
out van de verpakking. Óp
het doosje is een levensgrote
tandenborstel afgebeeld en
de streepjescode is te vinden
op de plaats waar de haren
van de borstel behoren te zit
ten.
Of men nu tanden kan poet
sen met de streepjescode, la
ten de ontwerpers in het mid-
den.
De AH-tandpasta is voorzien
van twee fluoriden en wel
natriumfluor en natrium-
monofluorfosfaat. Beide ac
tieve stoffen gaan het ont
staan van gaatjes tegen.
In een sterk geïndustriali
seerd produktieproces, zoals
Albro Zwanenburg heeft, be
staat het gevaar van automa
tisme en routinematig han
delen. Op de eigen inbreng
van de medewerker behoeft
nauwelijks een beroep te
worden gedaan. Logisch ge
volg is, dat het plezier in het
werk en de gemotiveerdheid
sterk teruglopen. Resultaat
daarvan was: groot verloop
onder het personeel en hoog
verzuim door ziekte.
Éénrichtings
verkeer
Werkoverleg biedt de kans
aan die situatie veel te verbe
teren. Door zoveel mogelijk
mensen daarbij in te schake
len en door gebruik te ma
ken van hun kennis en capa
citeiten wordt de betrokken
heid bij het bedrijf aanzien
lijk vergroot. En dat is zowel
goed voor de continuïteit
van het bedrijf als voor het
werkplezier van de mede
werkers. Dat is natuurlijk
geen nieuw verhaal. Bij
Albro bijvoorbeeld is men al
enkele jaren bezig met „pra
ten over het werk". De prak
tijk heeft echter geleerd, dat
hiervoor meer komt kijken
dan l1/» uur met elkaar om
de tafel te gaan zitten en wat
vrijblijvend met elkaar van
gedachten te wisselen. „Dat
kwam er in de meeste geval
len op neer, dat voorname
lijk de chef het woord voer
de en de rest de mond stijf
dicht hield. Duidelijk een
éénrichtingsverkeer, waar
mee men niet verder kwam",
zegt Bert den Daas. perso
neelfunctionaris bij Albro.
Hij voegt daar onmiddellijk
aan toe, dat van zo'n situatie
niemand de schuld mag krij
gen. „Werkoverleg is iets dat
je moet leren. Dat geldt voor
een chef net zo goed als voor
zijn medewerker. De tijd is
immers voorbij, dat een chef
kon volstaan met de mede
deling: „Mond dicht en door
werken". Van hem wordt nu
verlangd dat hij ook de so
ciale aspecten van zijn men
sen en hun werksituatie be
spreekbaar maakt en zo mo
gelijk naar verbetering toe
werkt."
In de nieuwe opzet is bij
Albro dan ook veel aandacht
besteed aan opleiding en be
geleiding. Een aantal kader
leden, inclusief her manage
mentteam, hebben cursus
sen in o.a. het leiden van
vergaderingen gevolgd of
gaan dat nog doen.
NPI
Verder is het Nederlands Pe
dagogisch Instituut (NPI) te
Zeist ingeschakeld, dat is ge
specialiseerd op organisatie
ontwikkeling. Geen onbe
kende ook bij Ahold, want al
enige tijd is het NPI betrok
ken bij het ontwikkelen van
nieuwe werkvormen in de
dropfabriek van Marvelo.
Begeleiding
Het NPI gaat bij Albro voor
begeleiding van het project
zorgen. Dat komt neer op
het voorbereiden van de ver
gaderingen van de teams, het
volgen daarvan en doorspre
ken van het resultaat met de
voorzitter. De NPI-deskundi
ge maakt ook deel uit van de
onlangs geïnstalleerde Bege
leidingsgroep Werkoverleg,
waarin verder alle „lagen"
bij Albro zijn vertegenwoor
digd (werkteams, OR, pereo-
neelzaken en management
team De begeleidingsgroep
volgt en toetst de voortgang
van het project, houdt in de
gaten of de omstandigheden
voor het werkoverleg even
tueel te wensen over laten,
geeft adviezen aan de be
trokkenen en brengt eens
per twee maanden verslag
uit aan directie, manage
mentteam en OR. Extra bij-
a
drage aan het project wordt
verleend door de sociologi
sche faculteit van de Ge
meentelijke Universiteit van
Amsterdam. Een student in
de andragogie gaat namelijk
bij Albro een onderzoek in
stellen naar de behoefte bij
personeel en directie aan be
drijfsinformatie en naar de
vorm waarin die informatie
het meest gewenst is.
Veel geleerd
De heer Gijs Arnold, hoofd
pereoneelzaken bij Albro en
Marvelo. is erg ingenomen
met de nieuwe opzet van het
werkoverleg „We hebben
veel van het verleden ge
leerd. Dat we in dit verband
nu ook in aanmerking ko
men voor een subsidie van
de overheid wegens de im
materiële verbetering van ar
beidsplaatsen, geeft aan dat
we op de goede weg zijn.
Een subsidie, die kan oplo
pen tot maximaal 5096 van
de voor subsidie in aanmer
king komende kosten." Hij
waarschuwt echter voor te
groot optimisme op de korte
termijn. „We zijn nu al twee
jaar bij de dropfabriek in
Zaandam bezig en nu pas
komen er resultaten waarvan
je kunt zeggen: Hé dat loopt
lekker."
