DRS.VAN DUN BEANTWOORDT KRITISCHE VRAGEN
OVER HET SOCIALE VERSLAG
Jaarverslageditie Flitsen
pagina 5
Dun, verantwoordelijk voor het perso-
neelbeleid.
In deze interviews komt reeds een
aantal kernpunten uit de jaarverslagge-
ving over 1982 aan de orde. Op de vol
gende pagina's van deze jaarverslagedi
tie staat een uitgebreide journalistieke
weergave van het jaarverslag van Ahold
over 1982 afgedrukt.
Vraag 1: In de loop van 1983 zal het
personeelbeleid planmatiger wor
den uitgevoerd. Zal die aanpak
nietten koste gaan van de flexibili
teit en van een stuk eigen verant
woordelijkheid en inzicht van
werknemers?
Antwoord: Nee, integendeel. Het gaat niet
om „Ordnung muss sein", zoals de Duitsers
zeggen, maar om het beter vaststellen van
prioriteiten, het plannen van overlegsitua
ties zoals bijv. bij de integratie van Simon.
Dit soort ingrepen blijkt zó ingewikkeld te
zijn, dat goede afstemming vooraf van het
grootste belang is. Betere planning is ook
gewenst met het oog op de toekomst (vaca
turevervulling, overplaatsingen, carrière
verloop, ouderen die graag een stapje terug
willen doen e.d.). Alles juist vooral ook in
het belang van de betrokken mensen. Plan
ning zou z'n doel voorbij schieten als het ten
koste zou gaan van verantwoordelijkheid en
flexibiliteit.
Vraag 2: Gezegd wordt (in het ka
der van de ontwikkeling van het
Personeel-, Informatie- en Plan
ning Systeem) dat nog zorgvuldig
moet worden bekeken hoe de be
scherming van de persoonlijke ge
gevens van medewerkers het best
kan worden gewaarborgd. Dat
klinkt angstwekkend in een tijd
waarin via de computer straks ie
ders persoonlijke doopceel kan
worden gelicht en bijvoorbeeld
ook alle in het verleden gemaakte
fouten in één seconde op het
beeldscherm kunnen worden ge
haald. Om welke persoonlijke ge
gevens gaat het hier?
Antwoord: Om niet meer dan de normale
gegevens die de personeel- en salarisadmini
stratie nu ook al heeft. Niemand hoeft daar
bang voor te zijn, want in overleg met de
COR is bij reglement vastgesteld tot welke
gegevens de computerdocumentatie zich
moet beperken en wie toegang tot die
(gecodeerde) gegevens hebben. Bovendien
heeft iedereen het recht om te vragen welke
gegevens van haar of hem opgeslagen zijn.
Ook worden nooit gegevens aan derden
verstrekt zonder toestemming van de be
trokkene.
Vraag 3: Er wordt uiting gegeven
aan het streven om meer jongeren
aan te nemen (200 werklozen in
part-time dienstverband, het
jeugdfiliaal in Apeldoorn e.d.), om
zodoende een bijdrage te leveren
aan de oplossing van de jeugd
werkloosheid. Op zichzelf een aar
dig streven, maar staat u daarbij
niet tevens (of misschien wel voor
al) voor ogen dat jongeren goed
koper zijn?
Antwoord: Een merkwaardige vraag. Inder
daad zijn jongeren goedkoper, maar tegen
over dat voordeel voor de werkgever staat
ook een nadeel: ze hebben minder ervaring.
Als werkgevers alleen maar jongeren zouden
aannemen omdat ze zo goedkoop zouden
zijn, dan was het probleem van de jeugd
werkloosheid heel wat minder dan nu. Ove
rigens zal het korter laten werken door de
jeugd zoals in ons filiaal te Apeldoorn
eerder een bijdrage kunnen leveren tot het
verminderen van de jeugdwerkloosheid.
Vraag 4: Ondanks het feit, dat be
houd van de werkgelegenheid
voor alle mensen het hoofdthema
is van het sociaal beleid, zegt u
Drs. P. J. van Dun bij de opening van bet jeugdfiliaal in Apeldoorn
onomwonden dat de leiding van
Ahold, wat betreft de ontwikkeling
van het personeelsbestand, is afge
stapt van de groeigedachte van het
personeelsbestand en dat geen
garanties meer kunnen worden
gegeven voor de toekomstige werk
gelegenheid. Betekent dit, dat nu
ook binnen Ahold onzekerheid on
der de werknemers over hun toe
komst op z'n plaats is?
Antwoord: Vorig jaar is het personeelsbe
stand in Nederland nog gegroeid met 1,5%,
maar dat kwam in hoofdzaak door overna
mes, minder verloop e.d. Natuurlijk hópen
we nog wel verder te groeien (vooral door
omzetvergroting), maar dat kunnen we
evenmin garanderen als het behoud van alle
arbeidsplaatsen. Omdat je nooit weet wat er
allemaal gebeuren kan. We vechten er wel
voor, maar geen enkele werkgever kan ze
absoluut garanderen. Dat zou irreëel zijn en
dus oneerlijk.
Vraag 5: Vrijwel ieder jaar, zo zegt
u in het verslag, vindt bij Ahold
een aantal ingrijpende reorgani
saties plaats. Dat klopt. We hoeven
alleen maar te denken aan 1982:
integratie Simon, Albro/famin,
Marvelo/Verkade, verkoop Verbru-
mar, reorganisatie Dienst Techni
sche Projecten, opheffing bestel-
centrale Zaandam, en zo zal er
nog wel meer gebeurd zijn. Denkt
u niet dat dit alles tevéél is in één
jaar? Al die reorganisaties grijpen
diep in op het persoonlijk welzijn
van de betrokken mensen. Velen
zullen zich ongetwijfeld afvragen:
wat zal ons dit of volgend jaar
weer boven het hoofd hangen
Hoe lang denkt u door te gaan met
reorganiseren? Eéns moet de or
ganisatie toch optimaal draaien,
zou je denken.
Antwoord: 1982 was inderdaad een „hevig
jaar". Maar een goede onderneming raakt
nooit uitge(re)organiseerd, zolang de om
standigheden (overheidsmaatregelen, con
sumentengedrag, economische situatie,
grondstofprijzen enz.) voortdurend veran
deren. Dat is de prijs die ondernemers én
werknemers - moeten betalen voor het
behoud van bedrijf en werkgelegenheid.
Maar de „pijn" die daarmee gepaard gaat, is
toch aanzienlijk kleiner dan die van verlies
van werkgelegenheid. Een verstandige on
dernemer zal dat het best kunnen voorko
men door tijdig - dus niet te laat! - op die
veranderingen in te haken. Eigenlijk gebeurt
in een gezin precies hetzelfde. Verstandige
ouders zullen ook maatregelen nemen als de
omstandigheden veranderen, bijv. minder
inkomen door ziekte of omdat kinderen
gaan studeren. Goed besturen is voortdu
rend bijsturen.
Vraag 6: U zegt, dat de toekomstige
automatisering in de eerste plaats
gericht zal zijn op het verder ver
beteren van de informatieverwer
king. Niet als middel om mensen te
vervangen, maar om een efficiën
ter beleid te kunnen voeren. Is dat
laatste niet met elkaar in tegen
spraak? Efficiency leidt toch „au
tomatisch" tot minder mensen? In
dit opzicht laat u zelf doorscheme
ren dat het in het uiterste geval
kan voorkomen dat een automati
seringsproject leidt tot een non-
activiteitsregeling of tot gedwon
gen ontslag.
Antwoord: Bij Ahold is automatisering geen
robottisering die er doelbewust op uit is
mensen te vervangen. Bij ons gaat het meer
om mechanisatie met als doel het sneller
verkrijgen van betere informatie, zodat je
ook sneller en beter beslissingen kunt ne
men. Het is inderdaad niet onmogelijk dat
daardoor hier en daar wel eens wat arbeids
plaatsen in het geding komen, maar dat zal in
ons concern nooit grote vormen aannemen.
Vraag 7: In het verslag wordt opge
merkt, dat a. verkregen rechten
moeten kunnen worden terugge
draaid; b. de winstdelingsregeling
door de Raad van Bestuur is opge
zegd; c. de reiskostenregeling
wordt gewijzigd; d. de hoogte van
de bijdrage in de studiekosten af
hankelijk wordt gesteld van de
vraag of de opleiding voor het
bedrijf noodzakelijk is. Is dat nou
allemaal écht nodig voor een
groot bedrijf als Ahold, dat be
hoort tot de weinige ondernemin
gen in ons land die nog meer winst
maken (in 1982 netto ca. 20%!). En
wat punt d. betreft: is de ontwik
keling van het personeel ook op
terreinen buiten Ahold dan niet
belangrijk meer? Of verwacht u,
dat zij het hele leven binnen het
zelfde bedrijf blijven werken?
Antwoord: Gezien de ongewisse toekomst
mag je je niet voor altijd vastleggen. Dat
geldt bijvoorbeeld ook voor de sociale ze
kerheden in ons land: als ze onbetaalbaar
zijn geworden, moet er wat veranderd wor
den. Ik wil daarmee niet zeggen dat de in uw
vraag genoemde regelingen niet meer be
taald kunnen worden, maar we moeten ze
wél zo nu en dan eens opnieuw bekijken en,
waar nodig of gewenst, verfijnen of zelfs
verbeteren. De bijdrage in de studiekosten
bijvoorbeeld wordt niet verlaagd, maar we
proberen het bedrag dat beschikbaar is
beter te gebruiken.
Vraag 8: Voor zover kan worden
beoordeeld heeft Ahold een goede
pensioenregeling, maar we lezen
nooit iets over het probleem van
de zgn. pensioenbreuk (het pre-
mievrij maken van een polis bij
verandering van baan, waardoor
het uiteindelijke pensioen aan
zienlijk lager kan uitkomen). Er
wordt al jaren gepraat om er wat
aan te doen, maar er gebeurt
(nog) niets. Zou Ahold hier het
voortouw kunnen nemen, bijv.
door de reeds opgebouwde pen
sioenen van nieuwe werknemers
over te nemen?
Antwoord: Ahold wil dat in principe wel,
maar de vórige werkgever verleent er zel
den of nooit medewerking aan en nog
minder de verzekeringsmaatschappijen.
Vraag 9: In het Sociaal Verslag
wordt door de Raad van Bestuur
ook enige aandacht besteed aan
de „Vrouwen binnen Ahold", maar
u doet dat nota bene onder het
hoofdstuk „Bijzondere groepen
medewerkers". Vindt u nog steeds,
dat vrouwen in een uitzonderings
positie (moeten) verkeren?
Antwoord: Nee, dat vind ik niet, maar de
„Vrouwen binnen Ahold" denken daar an
ders over, omdat ze zelf vinden dat ze in een
ongunstige (uitzonderings positie verkeren
en daarom de werkgroep VBA hebben opge
richt. Overigens hebben zij zich op uiterst
waardige wijze gepresenteerd en de vragen
die ze hebben gesteld, worden momenteel
zorgvuldig bestudeerd. Ik hoop oprecht dat
de vrouwen in het volgende verslag niet
meer onder het hoofdstuk „bijzondere groe
pen" zullen behoeven te vallen.
Vraag 10: In een verslag kijk je
altijd terug naar hetgeen geweest
is. Daarom één vraag over de toe
komst: Wat vindt u het meest be
dreigend?
Antwoord: Dat is in mijn ogen het „ik-
denken", het alleen maar denken aan het
„eigen belang", iets wat de laatste tijd heel
snel om zich heengrijpt. Die instelling acht
ik in hoge mate bedreigend voor de collegia
liteit, de solidariteit (ook met de in-actieven
in onze samenleving) en de creativiteit, en al
met al - om er nog een andere „teit" aan toe
te voegen - uiteindelijk ook voor de produk-
tiviteit, waarvan we het met z'n allen toch
zullen moeten hebben. Het is een ongezon
de, een verstikkende ontwikkeling, die fu
nest is. Niet alleen voor de „ik-mensen" zelf,
maar die mentaliteit knaagt ook aan de
samenleving als geheel. Ais dat knagen door
gaat, hebben die „ik-mensen" zichzelf nóg
een keer te pakken, én vele anderen!
