Het is goed werken
met Madrilenen"
pagina 2
intsen
De heerJ. vanRooten, directeur Ahold Espaiia
Galerias
tm de
ddmdoal <m*f/
„Tweede
poot"
„Menselijke
factor"
42 uur
Niet denken
maar doen
Y(®x
K-L5J n
Sinds een zestal jaren heeft Ahold een werkmaat
schappij in Spanje: Ahold-Espana. Directeur is
vanaf mei 1982 de heer J. van Rooten, die in 1963
als kruidenierswarenbediende bij Albert Heijn
begon. Na een brede Nederlandse ervaring als
bedrijfsleider van supermarts, hoofd van de afde
ling Opleidingen, directeur van Etos bv en van
Albro Tilburg, ziet deze Brabander nu de Spaanse
detailhandel onder ogen vanuit de Aholdvesti-
ging in Collado-Villalba, 40 km ten noorden van
Madrid.
„De structuur van de de
tailhandel is hier in Span
je ook nu nog radicaal
anders dan die in Neder
land", zegt de heer
Van Rooten ons. „Eigen
lijk is er iets vreemds aan
de hand. Vanuit Neder
landse ervaring zou je ver
wachten dat de ontwikke
ling hier stap voor stap
was gegaan: eerst 't kleine
bedieningswinkeltje op
de hoek, dan een zelfbe
dieningszaak, dan steeds
grotere supermarkten, en
ten slottte de hypermark-
ten. In Spanje is tenminste
één fase overgeslagen, na
melijk die van de grotere
zelfbedieningswinkels en
supermarkten. Dit laatste
is inmiddels ruimschoots
hersteld.
Nu, eind 1982, zie je aan de
ene kant een sterk onderont
wikkelde detailhandel, met
weinig commerciële formu
les (nauwelijks grootwinkel
bedrijven en vrijwillig filiaal
bedrijven), terwijl er aan de
andere kant een aantal hyper-
markten draait. Hier in Ma
drid al een viertal, waar er
nog één of twee bijkomen.
Het zijn vrijwel allemaal
Franse bedrijven; plus een
Engelse onderneming bij
Zaragoza, en wij dan als enige
Nederlanders. De Spanjaar
den zélf hebben wel grote
warenhuizen in de stijl van
V&D of Bijenkorf ontwik
keld, waarin soms een super
markt is opgenomen."
Maar na die sprongsgewijze
groei van 1963-1975, was
toch snel de rek uit de Spaan
se economie
,Ja, de vooruitzichten veran
derden dramatisch. Bijvoor
beeld: in Spanje hadden we in
het afgelopen jaar een inflatie
van 14.4%, en in onze CAO
kwam een prijscompensatie
tot stand van 9%, zodat er
5,4% werd ingeleverd. De
koopkracht is sterk terugge
vallen. Dat zet een rem op de
besteding, dus ook op de
ontwikkeling van de detail
handel."
Wat de nabije toekomst gaat
brengen gezien de politieke
omwenteling, nu Spanje voor
het eerst een socialistische
regering heeft, is moeilijk te
voorspellen. Wél wordt ver
wacht dat de OR' en en de
vakbonden meer inspraak
gaan krijgen en ook dat de
prijzen van de basisbehoef
ten (brood, melk enz.) aan
een nóg strakkere controle
onderworpen zullen worden
dan al het geval was, wat het
niet eenvoudig maakt een
redelijke winstmarge te be
halen.
55
55
Een ander belangrijk verschil
is, dat een detailhandelsvorm
die we in Nederland al tien
tallen jaren achter de rug
hebben, in Spanje nog onuit
roeibaar voortgaat. Ik bedoel
de „galerias", overdekte ver
smarkten vol kleine winkel
tjes, die met gemeentelijke
subsidies worden opgezet,
óók in de nieuwe wijken die
rond Madrid verrijzen. Wij
zullen onze strategie moeten
aanpassen aan dat verschijn
sel."
Die strategie: waarom kwam
Afx>ld eigenlijk naar Spanje
„Dat besluit viel rond 1974.
Spanje kwam toen, uit een
studie over verschillende
mogelijkheden, naar voren
als een interessant groeiland;
plus nog de verwachting des
tijds dat Spanje vrij spoedig
EG-lid zou worden. Het plan
van Ahold was toen onze
know-how in de levensmid
delenbranche te exporteren,
door een aantal supermark
ten in Madrid te openen en
uiteindelijk over de rest van
Spanje uit te waaieren. Dit
laatste heeft overigens geen
haast: bedenk maar eens dat
er alleen al in ons huidige
werkgebied van „groot-
Madrid" ruim drie miljoen
mensen wonen. Dat is verge
lijkbaar met 1/4 van de Ne
derlandse bevolking en Al-
bert Heijn heeft er bijna hon-
derd jaar over gedaan om de
huidige dekking in Neder
land te krijgen. We kunnen
hier in Madrid dus voorlopig
nog wel vooruit."
Het oorspronkelijke plan
voor Ahold-Espaiia is ten dele
door de tijd, dat wil zeggen
de veranderde economische
realiteit, achterhaald. Het is
wél zover uitgevoerd, dat we
hier nu 18 supermarkten
hebben. Daarnaast is in de
laatste jaren een „tweede
poot" onder het bedrijf geko
men: 16 „superdescuentos",
zelfbedieningswinkels die
uitsluitend kruidenierswaren
aanbieden, dus zonder de
versgroepen. Als je dan de
bewuste vestigingskeus
maakt om dichtbij de „gale
rias" te gaan zitten als een
aanvulling daarop, dan blijkt
dat een formule te zijn die
heel goed aanslaat en waar
ook een sterke groei in omzet
uitkomt. Daar zullen we ons
de komende jaren flink mee
bezig moeten houden. Na
tuurlijk zonder de voeling
met de versmarkt te verlie
zen, zodat we het accent
weer naar de supers kunnen
verschuiven wanneer Spanje
daar wat meer rijp voor is.
Nog een belangrijk verschil is
natuurlijk de menselijke fac
tor". Hoe werkt u met de
Spanjaarden, en hoe werken
de Spanjaarden
„Om met dat laatste te begin
nen: uitstekend. Er bestaat
wel eens een vooroordeel
over de Spaanse werklust,
maar ik constateer met groot
genoegen dat de neiging van
onze mensen om zich voor
het bedrijf in te zetten, echt
bewonderenswaardig is.
Goed, er is natuurlijk een
verschil in mentaliteit, oplei
ding en (mede daardoor)
soms in efficiency. Bijvoor
beeld: een middelbare detail
handelschool zoals de Neder
landse, is in Spanje totaal
onbekend. Wij moeten ons
personeel zelf opleiden, want
je vindt hier buitenshuis niet
één doeltreffende cursus.
Het gevolg is óók dat er in
Spanje een ware „rush" op
goed gevormd kader plaats
vindt: ik merk praktisch elke
maand dat de concurrentie
D. van htten
IJsvogelplein 38
3334 XB Zw ijndrecht
\lbert Heijn Bedrijfsleider
5501 Schiedam
Op Eerste Kerstdag lekker bijkoir
van afgelopen drukke week. 1
Tweede Kerstdag uit eten. daai
naar de bossen om te genieten van
boslucht.
Dat er in mijn filiaal (5501) c<
remodeling plaatsvindt.
J. van Rooten
probeert iemand bij ons weg
te kopen.
We hebben nu 360 personen
full-time in dienst; part-time
werken begint in Spanje nu
pas mogelijk te worden. Een
betrekkelijk klein deel werkt
op het distributiecentrum in
Collado-Villalba, waar ook de
kantoren zijn; we beschikken
hier over 33 hectare, dus
duidelijk op groei voorzien.
De plaats, op ongeveer 40 km
van Madrid, was o.a. ingege
ven door de goede (wegver
bindingen én door het droge
re klimaat, dat de opslag in
het magazijn ten goede komt.
In de winkels in Madrid, die
over het algemeen iets min
der oppervlakte hebben dan
wat we in Nederland gewend
zijn, werken ruim 300 Span
jaarden. En ze werken hard.
In Spanje zijn de winkels
open van 9 tot 2 en van 5 tot
8, op zaterdag alleen 's och
tends; en het kantoor hier is
open van 9 tot 6 (of voor de
staf, tot 7), praktisch continu.
Dat wil zeggen dat onze men
sen een werkweek van 42
uur maken, samenvallend
met de winkeltijd. Dat is dus
heel anders dan in Nederland
waar de tijden losgekoppeld
zijn: winkels open gedurende
52 uur, bij een werkweek van
40 uur.
Die splitsing, die met part
time arbeid opgevangen
wordt, zal in Spanje ooit wel
komen, maar zover is het
zeker nog niet."
Is het uurloon van het Spaan
se Ahold-personeel hetzelfde
als dat in Nederland
„Nee, ons hele sociale beleid
is geënt op de Spaanse om
standigheden, want de CAO
wordt per branche afgeslo
ten. Trouwens, gezien de
concurrentie kunnen we ons
niet veroorloven om de Ne
derlandse situatie hier toe te
passen. De Spaanse Ahold-
medewerkers verdienen wel
iswaar minder dan hun Ne
derlandse collega's, maar het
zelfde geldt voor alle andere
bedrijven."
U prak ook over een andere
mentaliteit
,Ja, neem bijvoorbeeld de
vindingrijkheid, de bekende
Spaanse improvisatie. Dat is
een karaktereigenschap die
juist bij een gebrek aan oplei
ding of aan systematiek, waar
we in de beginfase veel onder
leden, erg goed van pas
kwam;
Daarbij is het misschien wel
opvallend dat er niet zoveel
uit onze ideeënbussen komt.
Mogelijk omdat er bij de
laatste generaties in Spanje
zo ingehamerd is van „niet
denken, maar doén; de baas
zal wel vertellen hoe het
moet". Daar ben ik een beetje
allergisch voor: ik heb graag
medewerkers die zelf beden
ken hoe 't anders kan en daar
dan over komen praten. Dat
is een moeizaam proces, heel
verschillend dan in Neder
land. Ik weet alleen niet of
men daar nu blij mee moet
zijn of niet. Nederland is aan
het andere uiterste van de
streep terecht gekomen: daar
vindt iedereen altijd dat 't
anders moet, en besteed je
vaak meer tijd aan praten dan
aan problemen oplossen.
Maar zeker het laatste half
jaar beginnen wij onze men
sen ervan te doordringen dat
ze méé moeten denken en
zelf initiatieven moeten ont
plooien voor een betere toe
komst van Ahold-Spanje."
A co
1/PnJiiJ co
ftoltw ®6
IV 7 Aft O O
6
