"Het was wel een aanslag op mijn
portemonnaie maar mijn
kuisheid was gered"
Tweede actie Simon binnen een half jaar
Ismail Özcan is naast
tolk ook vraagbaak
Vrij toeren jn eigen land.
Stap in bij Simon...en win.
Mw. M. C. HART, GEPENSIONEERD DEMONSTRATRICE
VRIJ TOEREN MET DE NS
pagina 10
FLITSEN
"Het was wel een aanslag op
mijn portemonnaie, maar
mijn kuisheid was gered.
Deze zinsnede in een rapport
van mw. M.C. (Rie) Hart
zal op het hoofdkantoor van
Albert Heijn in 1952 wel tot
enige hilariteit aanleiding
hebben gegeven. Maar er
blijkt uit deze passage wel, dat
zij niet gewend was een blad
voor de mond te nemen en zei
of schreef wat zij bedoelde.
Dat hebben in de jaren 1952-
1971, toen zij als demonstra-
trice in dienst was bij Albert
Heijn, menige bedrijfsleider,
rayonleider of directeur wel
gemerkt.
"Ja, dat regeltje stond in mijn verslag
van een reis naar Noorwegen," vertelt
zij, "Ik ging toen naar Frionor om daar
het een en ander te leren over het berei
den van visgerechten. Albert Heijn start
te met de verkoop van diepvriesvis. Dat
was iets nieuws. Het werd ingekocht bij
Frionor maar in Nederland moest men
de meeste huisvrouwen eerst goed vertel
len wat je allemaal met die vis kon
doen."
Geen bezwaar
De reis ging per trein en in Kopenhagen
moest worden overnacht. Rie Hart stond
daar rond het middernachtelijk uur op
het perron met twee zware koffers. In de
Deense hoofdstad wist zij heg noch steg.
Een behulpzaam iemand wist wel een
hotel en begon al met een koffer te sjou
wen. "Ik pakte die meteen af en toen
ben ik hotel Terminus, en dat was niet
bepaald goedkoop, ingedoken." En dat
leidde tot de al genoemde opmerking in
het latere rapport. Mw. Hart, op 60-
jarige leeftijd gepensioneerd, was nog
maar kort bij AH toen die trip naar
Noorwegen moest worden gemaakt.
"Bent u bereid dat te doen?" vroeg de
directie. Mw. Hart nu: "Ik sprong in ge
dachten een gat in de lucht, maar ik heb
toch rustig gezegd: "Daar heb ik geen
bezwaar tegen."
In Noorwegen had zij een leuke tijd. Zij
leerde nog wat extra's met vistoastjes, en
toen op pad naar de filialen.
Dat gebeurde in een prachtig speciaal
gemaakt Noors kostuum. Toen zij echter
door ziekte niet tijdig in een filiaal in
Wassenaar kon zijn raakte het eerder af
gezonden kostuum zoek en het is nooit
meer teruggevonden. Het spijt haar nog
altijd.
Het was als visdemonstratrice hard,
maar ook erg leuk werken. Tijdens een
beurs in de Amsterdamse Markthallen
was Mw. Hart uitgeleend aan visimpor-
teur Dick Gouda. In de stand kwamen
o.m. burgemeester d'Ailly en minister
Mansholt op bezoek.
"Op stap"
Maar het ging niet alleen om vis. In late
re jaren ging Rie Hart "op stap" met
koffie, soms ook met thee. Zij zal dui
zenden kopjes koffie aan dorstige klan
ten hebben uitgereikt. In de loop van de
tijd kwam zij in filialen in heel Neder
land. Ook werden vaak grotere bedrijven
bezocht - afnemers van grootverbruik -
waar problemen waren bij het zetten
van het geurige "bakkie leut."
Op beurzen, waar de afd. Grootverbruik
de kring afnemers probeerde te vergro
ten, trad zij als gastvrouw op.
Soms was zij twee weken onderweg, bijv.
wanneer zij naar Limburg ging. Meestal
bleef het bij een week van huis. Alle rei
zen werden per trein gemaakt. "Ik wist
beter de weg in het spoorboekje dan in
mijn kerkboek." lacht zij.
Rie Hart liet niet bepaald over zich lo
pen. "Mijnheer Legerstee belde mij een
keer in de Grote Houtstraat in Haarlem
op. Er moesten foto's worden gemaakt -
in Noors kostuum - voor Amerika. Of ik
dat in orde wilde maken. De fotograaf
kwam en ik bestelde van de drie geno
men plaatjes van elk drie afdrukkenNe
gen stuks. De rekening was 450 gulden,
want het waren kleurenfoto's. Dat was
toen erg duur. Op het hoofdkantoor was
men een beetje boos. Wie had dat
besteld? De heer Valk kreeg eerst de
schuld, maar hij wist nergens van. En ik
wist niet dat die kleurenfoto's in Ameri
ka werden ontwikkeld. Vandaar die
f 450,-. Toen heb ik gezegd, houd iede
re maand maar 50,- van mijn salaris
in. Dat heeft de directie erg aardig niet
gedaan."
Bij sommige mensen, Mw. Hart - die nu
samen met twee van haar zusters in een
heerlijk rustig huis in Hoogkarspel
woont - geeft het eerlijk toe, kwam zij
wel eens arrogant over. "Dat moest ik
soms wel zijn, want anders liepen ze over
je heen."
Als demonstratrice leerde Rie Hart op
haar woorden te letten. Want toen zij het
produkt van een leverancier "vergif"
had genoemd tijdens een demonstratie
stond daar net een hoofdvertegenwoordi
ger van dat bedrijf. Later werd zij uitge
nodigd om dat bedrijf te bezoeken en te
vertellen hoe zij tot die opmerking was
gekomen. Tot bewondering van de heer
IJskes, de koffie-inkoper, wist zij zich er
uitsteken uit te redden. En een leveran
cier van braadvet, van wie zij het pro
dukt had geprezen tijdens een visde-
monstratie, kwam met een geschenk
aandragen.
"Wat ik weigerde, maar na aandrang ac
cepteerde. Ik vermeldde het wel in mijn
rapport. De naam van het bewuste pro
dukt werd steeds genoemd, want het
rook niet en spatte niet."
Leuke ervaringen, zij kan urenlang ver
tellen. In Bloemendaal kreeg zij van een
oud heertje elke dag een reep chocola als
hij koffie kwam drinken. Elders kwam
een vrouw bloemen brengen. "En huwe
lijksaanzoeken. Bij de vleet!" roept zij
lachend uit.
Door haar drukke werk keek zij vroeger
nauwelijks televisie. Toen zij 12'A jaar in
dienst was kwam TV-omroepster Ageeth
Scherphuis haar voor Flitsen inter
viewen. "Kent u me niet?" vroeg
Ageeth. "Neen, geen idee wie u bent,"
antwoordde Rie Hart tot de verbaasde
Ageeth. Om het verhaal volledig te ma
ken zou een boekdeel te vullen zijn. Met
de Indiase Miss Moody stond zij in zes fi
lialen thee te propageren, ook een leuke
(korte) periode.
Naast het werk was er ook tijd voor lief
hebberijen. Rie Hart was bijzonder goed
thuis op de schaats. Met een "koppel-
genoot" reed zij eens een tocht van 100
km in 5 uur. Vanwege haar leeftijd rijdt
zij nu niet meer.
Contacten met AH-ers zijn er nog wel,
maar niet zo veel meer. De jaarlijkse uit
gaansdag van gepensioneerden slaat zij
nooit over, want dan ziet zij vele beken
den. "Wel is het jammer, dat geheel Ne
derland niet meer tegelijk gaat. Want nu
mis ik toch wel wat bekenden," zegt zij.
m
Gezellige wedstrijd van Simon en NS. Met 2000 kansen!
Tolk is hij officieel, maar in
de praktijk komt het er op
neer dat de uit Turkije af
komstige Ismail Özcan zo
ongeveer fungeert als maat
schappelijk werker voor de
ruim tweehonderd Turkse
werknemers van Ahold. Be
halve allerlei Ahold-
boekwerken in zijn
landstaal om te zetten,
heeft Ismail nl. ook tot taak
zijn landgenoten te helpen
met het invullen van formu
lieren, het verwijzen naar
instanties en het uitleggen
van nieuwe verordeningen.
"Nee," zegt vriend en personeelchef
Cees Manné, "Ismail heeft geen ge
makkelijke baan." De heer Manné is
dan ook één van de steunpilaren bin
nen het bedrijf wanneer bepaalde re
gelingen, formulieren, adressen of
wetten de Turkse tolk voor proble
men plaatsen. "Wij hebben het ge
luk," zegt Manné, die op verzoek van
Özcan het gesprek bijwoont, "dat
hier op allerlei gebied specialisten zit
ten. En iedereen neemt er ook de tijd
voor om Ismail rustig alles uit te leg
gen.
"Voor sommige Turken doe je het
niet vaak goed," licht de 41-jarige
tolk toe. "Voor hen sta ik altijd aan
de kant van het bedrijf en dat werkt
niet altijd even plezierig." Voor hem
staat echter wel vast, dat negentig
procent van de Nederlanders niet dis
crimineert en dat zijn landgenoten
volledig zijn geaccepteerd binnen het
DC.
Ook thuis tolk
Zelf heeft hij het prima naar de zin in
Noord-Holland. En zeker sinds
vrouw en kinderen daar wonen. De
oudste is zestien, zit op de lts (wil
loodgieter worden) en voelt niets voor
een terugkeer naar Turkije. De ande
re kinderen evenmin. Zijn volledig
opgenomen in de Nederlandse ge
meenschap. De jongste van het span,
drieëneenhalf jaar pas, spreekt zelfs
de taal van haar ouders niet eens. Pa
moet daardoor ook thuis nog wel eens
voor tolk spelen. "Laatst stönd die
kleine met de armpjes omhoog bij
mijn vrouw: tillen, tillen... Maar dat
was een woord dat mijn vrouw nog
niet kende. Wat wil ze, vroeg ze toen
aan mij. Ik zeg: ze wil daarboven bij
die plank, je moet haar optillen..."
Aan een terugkeer naar Turkije
denkt Özcan voorlopig niet, al sluit
hij evenmin uit dat hij en z'n vrouw
na verloop van jaren toch weer naar
hun geboortestad terugkeren. Hij
had er vroeger een transportbedrijf.
Dat wil zeggen, was eigenaar van een
auto die hij met financiële hulp van
vader en met een krediet van de bank
had kunnen kopen. Waarom zo ie
mand dan naar verre, onbekende
oorden trekt? "Omdat die auto ooit
een keer moest worden vervangen,"
vertelt de man die zijn eigen Neder
lands nog altijd vrij gebrekkig vindt,
en dat had ik nooit kunnen beta
len, ook al zou ik honderd jaar lang
werken. Daarom heb ik tegen mijn
vrouw gezegd: ik ga weg, dat is beter
voor de kinderen."
De Nederlandse taal heeft Ismail, die
vlak voor zijn vertrek naar Zaandam
nog enige tijd bij een ziekenhuis heeft
gewerkt, in de praktijk geleerd. Een
hele prestatie, want denk erom dat
het niet meevalt om in dat technische
jargon van het Distributiecentrum
gauw thuis te raken. En dan praten
we nog niet eens over termen als ar
beidstijdverkorting, premie wao, in
leveren, controlerend geneesheer en
wachtgeldregeling. Begin er maar
Na het succes van de tijdschriftenspaaractie 'n Half
jaar lezen voor half geld", houdt Simon deze maanden
een tweede, groots opgezette campagne. Nu gaat het
om een actie met wedstrijdkarakter, die is opgezet in
nauwe samenwerking met de Nederlandse Spoorwe
gen. Het motto is "Vrij toeren in eigen land. Stap in
bij Simon en win". Er vallen voor de Simon klanten
1 000 Tienertoerkaarten en 1.000 Gezinstoerkaarten
te winnen. Voor de snelste inzenders zijn er bovendien
50.000 linnen tassen met leuke opdruk beschikbaar.
Om een prijs te winnen moet men eerst vijf "treintoer-
zegels" bij elkaar sparen en vervolgens een origineel
onderschrift bedenken bij een tekening op de
wedstrijdkaart. De eerste weken van de actie, die op
23 maart van start is gegaan, waren er al vele duizen
den inzenders. De wedstrijd loopt tot begin juni.
De medewerkers van Simon hebben veel werk besteed
om de filialen geheel in de sfeer van de "treintoer-
wedstrijd" te brengen. Met posters, displays en schap
kaartjes kan het niemand ontgaan dat er iets bijzon
ders aan de hand is. Met behulp van een campagne
boekje en instructie per flip-over zijn alle Simon-
medewerkers tevoren goed op de hoogte gebracht over
het verloop van de actie. Op die manier weet iedereen
antwoord te geven op eventuele vragen van de klanten.
