je COFMJelatie
CENTRAAL
GESTELD
9
g
nv
pÉ
J. Ph. Ypma bij zijn afscheid: een pleidooi
voor wederzijds vertrouwen
Nieuwe wet, nieuwe namen
iuwe
en
Ik OR-lid? Nee, dank u.
De COR-leden wensen al de
medewerkers van Ahold pret
tige Kerstdagen en een Geluk
kig Nieuwjaar.
pagina 7
«maarden, werkover-
jen en dergelijke. Ook
ien afspraken moeten
iktie van de O.R. niet
ondernemingsraden is
rgestelde wetswijzigin-
:s dan op bijvoorbeeld
ie maatschappij noop-
i. Dit zal ongetwijfeld
daar voor het zover is,
uitgangspunt moeten
wie wij als O.R.-leden
lan.
de Raad van Bestuur
ans tussenliggende nivo
ndelsdivisie - geleidelijk
•okken funktionarissen
vereist is voordat het
i.
n, alsmede belangrijke
ir rapporteren, zal de
ere eisen gaan stellen,
het oog gericht moeten
nemerschap bij Ahold.
■ale Ondernemingsraad
het voornemen van de
te gaan tot uitbreiding
:den, te weten:
de heer D. Vethaak, en
smede
irtendijk per 1 januari
ze kopij is het overleg in
beslissing omtrent het
rden opgenomen,
chterban noodzakelijk,
n via de kommunikatie-
de hoogte te stellen,
gende Flitsen op dit
Op 30 oktober heeft de heer J. Ph. Ypma
formeel afscheid genomen van de Centrale
Ondernemingsraad waarvan hij lange tijd
sekretaris is geweest.
Een reden voor de redaktie van COR-Relatie
om hem een aantal algemene vragen te stel
len die betrekking hebben op de OR als insti
tuut en over de problematiek van het OR-lid
zijn.
Vraag
Wat was uw eerste indruk toen u de nieuwe wettekst las?
Antwoord
Het feit dat er al een nieuwe wst met uitgebreider
bevoegdheden voor de OR op stapel stond vóórdat de OR
m.i. al voldoende was ingespeeld op de bevoegdheden die de
wet van '71 hem toekent, achtte ik niet gelukkig.
Mede daardoor werd de herziene wet in sterke mate bepaald
buiten de bestaande OR'en om en zonder voldoende
ervaring. Dit zeker bij de eerste opzet.
Vraag
Wat zijn volgens u de belangrijkste wijzigingen in de nieuwe
wet?
Antwoord
Niet in eerste instantie het feit dat de ondernemer geen lid
meer is van de OR. Het informele bestaan van een aparte
voorvergadering heeft m.i. aan de vorm niet zoveel gewijzigd.
Veel meer het feit van de veel uitgebreider informatie en
bevoegdheden; een ontwikkeling die zelfs verder gaat dan de
OR zelf. De grote openheid werkt door in allerlei
bedrijfsverhoudingen.
Het adviesrecht in veel nieuwe zaken betekent dat de OR zelf
meer informatie zal gaan vragen en er veel dieper op ingaat,
wil hij een verantwoord advies uitbrengen.
De uitbreiding van het instemmingsrecht betekent een
volgende stap op weg naar meer zeggenschap, met name op
die terreinen waar de OR zich thuis voelt, m.a.w. met kennis
van zaken kan meepraten (en mee beslissen).
Vraag
Wat betekent deze wet voor de OR-leden?
Antwoord
Voor OR-leden betekent dit in eerste instantie een taakver
zwaring. Ik zie dit in het licht van de totale maatschappij
ontwikkeling, waarbij via onderwijs en vorming alle werk
nemers beter voorbereid worden op zelfstandigheid, kritisch
denken over de maatschappij (en hopelijk over zichzelf),
waardoor ze in kunnen spelen op deze ontwikkeling.
Kort gezegd: mensen worden sneller volwassen en krijgen
kansen om mee te groeien met deze taakverzwaring.
Vraag
Acht u het risiko van vervreemding tussen ondernemingslei
ding en ondememingsraadleden aanwezig?
Zo ja, hoe kun je het voorkomen?
Antwoord
Vervreemding is er als in dit geval twee partijen bestaan
waarvan de ontwikkeling niet parallel loopt. M.a.w. als een
ondernemer behoudend is en blijft en OR-leden ontwikkelen
zich snel, dan ontstaat vervreemding.
Omgekeerd krijgen we hetzelfde effekt als OR-leden, door
over alles te willen meepraten, de slagvaardigheid van de
onderneming in gevaar brengen door beslissingen op te
houden.
Samengevat: kansen tot vervreemding zijn er voldoende
maar het hoeft beslist niet.
De basis voor vervreemding ligt m.i. bij gebrek aan
wederzijds vertrouwen. Vertrouwen moet gekweekt worden,
net zo goed als wantrouwen gekweekt kan worden.
Als dit laatste gebeurt en sukses heeft zal er zeker
vervreemding ontstaan. Daar zijn we zelf overigens bij en wij
alle medewerkers van Ahold - kunnen dit voorkomen.
Vraag
Zal de nieuwe wet het kontakt met de achterban ten goede
komen?
Antwoord
Eerlijk gezegd m.i. zeker niet direkt.
Door een voorsprong in kennis en inzicht, die OR-leden op
de achterban zullen moeten verwerven, zal eerder de afstand
tot en het kontakt met de achterban moeilijker worden. Dat
is niet leuk, maar wel een logische konsekwentie.
Vraag
In de nieuwe opzet krijgt de OR meer bevoegdheden en dus
meer informatie. Dit betekent meer tijdbeslag. Denkt u dat
het normale werk en het OR-werk nog steeds goed te
kombineren zijn?
Antwoord
De kombinaties van het normale werk met het OR-werk is
ook nu al soms moeilijk. Heeft iemand tezamen met anderen
een uitvoerende taak dan is het probleem meestal wel on te
lossen. Heeft iemand een koördinerende taak waarin vele
lijnen samenvloeien, veel kontakten nodig zijn en relatief
veel bespekingen moeten worden gevoerd, dan wordt het heel
wat moeilijker.
Omdat medewerkers, die een taak resp. funktie hebben van
het tweede soort, voor de OR ook zeker belangrijk zijn moet
per geval een oplossing gevonden worden.
Alleen de richting kunnen we aangeven, nl.:
- eigen taak analyseren en aan de hand daarvan bepaalde
werkzaamheden overdragen;
- OR-werk verdelen over meerdere (zo mogelijk alle) leden
zoals dit nu gebeurt via de werkgroepen.
Het vrijstellen van OR-leden is géén oplossing, omdat het
kontakt met de achterban dan fundamenteel verandert. Dit
was overigens ook de vraag niet!
Vraag
U hebt in de loop der jaren een indrukwekkende ervaring
opgebouwd over het OR-werk in het algemeen.
Welk advies aan de ondernemer en aan de OR-leden zoudt u
willen geven m.b.t. het overleg in de OR in de nieuwe
situatie?
Antwoord
Voor de ondernemer geldt m.i. dat niet alleen zijn opstelling
t.o.v. de OR maar zijn instelling t.o.v. zijn medewerkers en
de OR tijdgebonden is en mee moet groeien. Dat geldt ook
voor zijn opstelling t.o.v. de maatschappij buiten de
onderneming. Ahold nv is nauw betrokken bij deze
ontwikkeling op allerlei manieren en zou niet meer bestaan
als deze aanpassing niet voortdurend had plaats gevonden.
Wel moet de ondernemer zich realiseren dat tussen het
gesprek met zijn direkte medewerkers en het gesprek met de
OR duidelijke verschillen in acht dienen te worden genomen.
De direkte medewerkers kunnen op diverse vakgebieden de
ondernemer steunen op grond van minstens gelijkwaardige
kennis over de te bespreken onderwerpen. De OR beheerst
de onderwerpen veel minder. De ondernemer zal daarbij dus
veelal de steunverlener moeten zijn ten aanzien van
vakkennis en ervaring. Dit eist van hem geduld en het
vermogen zich in voor de OR begrijpelijke taal uit te
drukken. In het algemeen zal dit bij Ahold geen probleem
zijn. Het bespreken van de rapporten van in- en externe
deskundigen zal extra aandacht vragen.
OR-leden moeten m.i. - zoals ik al eerder gesteld heb - ook
kritisch t.o.v. zichzelf staan. Hun wordt wel vaak kritiek
leveren op anderen aangeleerd - en dat mag ook - maar het
moet niet eenzijdig zijn.
Evaluatie van eigen funktioneren is helemaal niet zo moeilijk
waar te maken. Daarvoor zijn diverse kursussen. Het OR-lid
zelf heeft er zijn leven lang (ook na en naast het OR-werk)
voordeel van.
Ik zou hier veel dieper op in kunnen gaan, maar dit gebeurt
in feite al in de OR-kursussen en in het werk zelf, al dan niet
onder de oppervlakte.
OR-leden kunnen daarbij veel steun aan elkaar hebben.
Deze steun richt zich dan konkreet op de eigen situatie en de
eigen doelstelling.
Steun van buitenaf kan uitgaan van andere doelstellingen en
dan loopt het OR-lid gevaar gebruikt te worden.
De COR-pagina's komen tot stand onder ver
antwoording van de COR en vallen dus buiten
de verantwoording van de redactie van Flitsen.
Reacties met betrekking tot COR-Relatie dienen
dus niet opgestuurd te worden naar de redactie
van Flitsen, maar naar de heer R. S. Cascone,
secretariaat COR Antwoordnummer 97 te
Zaandam.
Een klacht die ik bijna overal hoor is dat zo weinig
mensen bereid zijn in de OR zitting te nemen.
De personen in kwestie geven daarvoor allerlei
redenen op maar ik denk dat de belangrijkste
beweegreden is: het gevoel dat de leiding van de
onderneming op dit werk neerkijkt, het eigenlijk
flauwe kul vindt in vergelijking met het werk waarmee
zij zelf bezig zijn.
Wat ik merkwaardig vind is dat het omgekeerde
zelden of nooit wordt aangetroffen, n. I. een situatie
waarin de mensen het gevoel hebben dat het OR-werk
waaraan zij meedoen even belangrijk is als het
"andere werk", dat als vanouds "des ondernemings"
is. Zeker bij het merendeel van de OR-voorzitters
wordt OR-werk wel als "des ondernemings" ervaren,
mede doordat zij het van nabij meemaken. Maar hoe is
het met al die overige lijn- en staffunktionarissen?
Vinden die het zinvol als een werknemer van zijn
afdeling aan het OR-werk deelneemt of vinden ze het
alleen maar lastig. Misschien kent u die reakties wel
zo in de geest van: "Moet ie weer zo nodig gewichtig
gaan doen?" of "Gaan kletsen en sigaren roken in
plaats van te werken?" En zijn zij soms al niet, bewust
of onbewust, bezig met het zoeken naar een oplossing
voor de plaats van dat OR-lid in zijn afdeling. Een
plaats immers die zo dikwijls onbezet is, zodat
anderen met de narigheid komen te zitten?
Als men het OR-werk positief ziet en daartoe is er
alle reden, zal men veeleer het tegenovergestelde doen
en er voor zorgen dat het OR-lid op de afdeling waar
hij zijn funktie als werknemer uitoefent het gevoel
krijgt dat men het op prijs stelt dat hij in de OR zit en
dat men de daardoor optredende ongemakken onder
ling wel zal opvangen. In dat geval zal men bij
promoties e.d. niet met een boog om het OR-lid
heenlopen.
De OR die dan ontstaat, en alleen die ondernemings
raad, kan naar mijn mening een waardevol orgaan
worden voor de onderneming in al haar doelstellin
gen.
R.S. Cascone.
Vanaf 1 september 1979 is de nieuwe Wet op de
Ondernemingsraden in werking getreden.
Voor de Centrale Ondernemingsraad betekent dit o.a. dat
twee verschillende soorten vergaderingen belegd zullen
worden, namelijk:
de COR-vergaderingen (alleen gekozen leden)
de Ahold Overlegvergaderingen (COR en bestuurder
tesamen)
De verslagen van de Ahold Overlegvergaderingen zult u op
de COR pagina's blijven aantreffen.
Omtrent de verslagen van de Centrale Ondernemingsraad
vergaderingen zal de COR zich intern nader beraden, maar
we hopen vóór 1 mei met een definitief voorstel te komen.
"Zeg COR-collega, ik heb zoveel moeite met
alle afkortingen binnen dit concern. Kun jij
mij misschien vertellen van AH betekent.
