GEEN VLEIENDE GEDACHTEN OVER HET FLESSENHOK
Van een kwartje 35 cent maken
en weinig personeelsproblemen
Onthullingen in dichtvorm:
OUD RESERVE-WINKELIER RIJVORDT:
FLITSEN
pagina 9
rjraw
Ronnie, vierdejaars mts-er, die vrijdags,
zaterdags en in de vakanties in het filiaal
werkt, spreekt niet voor zichzelf alleen,
als hij uitlegt waarom hij het werk in het
flessenhok verafschuwt. "In volledige
afzondering van de rest van de winkel,
sta je tussen enge muren in een ongezel
lig hok. Achter het luikje zie je van de
klanten, die flessen inleveren, alleen het
middenstukje van hun lichaam. Het is
geestdodend werk".
Als er geen klant is die flessen inlevert,
ga je intussen in de winkel vakken
vullen. Dat betekent heen en weer dra
ven tussen winkel en hok, zodra het
belletje gaat. Door dat belletje wordt het
juist irritanter. Zoals dat bij elke parti
culier thuis ook gaat, ben je geneigd te
gaan mopperen als je onderweg bent, en
de ongeduldige klant belt al voor de
tweede keer. Werken in het flessenhok
geeft frustraties", meent Ronnie. "Je
ondergaat het als een soort straf".
"Juist omdat iedereen er zo'n hartgron
dige hekel aan heeft, wordt het hier door
het personeel bij toerbeurt gedaan", zegt
filiaalchef Esters. "Als het kan, is er el
ke halve dag aflossing van de wacht. Het
is een van de minst leuke, doch meest op
betrouwbaarheid steunende werkjes.
Het personeel ziet het als het minste
werk, dat het meest geestdodend is".
mini-winkel
"Als vroeger een 15-jarige begon in het
winkel werk, startte hij of zij in het em-
ballagehok. In die paar vierkante meter
ruimte moest je blijk kunnen geven van
vriendelijkheid, eerlijkheid en verant
woordelijkheid. Een winkelgedrag in
miniatuur. Door de aard en de ligging
van het hok, wordt het vandaag de dag
ervaren als een soort strafcel", zegt de
heer Esters.
"Het is niet persé dat werk in het hok,
maar de nevenwerkzaamheden die er
mee gecombineerd worden, die het juist
extra irritant maken", zegt Ronnie Hei-
doorn, die met zijn 1,98 meter lengte
nog extra nadeel heeft bij het onper
soonlijke, minimaal zichtbare contact
met de klanten.
klanten-enquête
"By een klanten-enquête is gebleken dat
men het emballage-hok als het meest
onpersoonlijke en minst aantrekkelijke
van de hele winkel ervaart", aldus fili
aalchef Esters. Het personeel drukt zich
nog in duidelijker bewoordingen uit.
Vanwege de kleine ruimte is het werk
daar ook niet te combineren met enige
andere, leukere bezigheid. Het verdient
wellicht overweging dat luikje op ander
halve meter hoogte te vervangen door
een open balie als onderdeel van de win
kelruimte. Een wat ruimtelij ker flessen
hok kan als aangenamer worden erva
ren, en biedt ruimte voor wellicht ander
nevenwerk. Je hoort er nooit over pra
ten, maar het is wel een dagelijks pro
bleem. Wat dat betreft, heeft Ronnie
namens velen zijn gedicht gemaakt",
zegt de heer Esters.
"Door de aard en de ligging van het hok,
wordt het vandaag de dag ervaren als
een soort strafcel", aldus filiaalchef
Esters.
Foto rechts:
Ronnie Heldoom in zijn miniwinkel:
"Het is niet persé dat werk in het hok,
maar de nevenwerkzaamheden die ermee
gecombineerd worden, die het juist extra
irritant maken".
"Ik loop nog wel eens met plezier door de zaak van Albert
Heijn hier in Bergen", vertelt de heer J. H. Rijvordt (68).
"Er zijn soms dingen die ik anders zou doen, maar we
leven in een andere tijd. Ik ben wel blij, dat ik niet meer
hoef".
De heer Rijvordt is nog maar enkele
jaren AOW-er, maar hij staat al een
tiental jaren op de lijst van gepen
sioneerden. Als filiaalchef had hij
vanuit zijn tijd bij Van Amerongen
een contract, waarbij hij op 60-jarige
leeftijd met pensioen mocht. Enkele
jaren voordat dat moment aanbrak
opende Albert Heijn - waarvan Van
Amerongen toen al een groot aantal
jaren deel uit maakte - een groter fi
liaal in Bergen en gezien de staat van
dienst van de heer Rijvordt werd het
niet onredelijk geacht, wanneer hij
dat "nieuwe begin" aan een opvolger
zou overlaten. Hij zegt daarover:
"Eerst had ik het er wel wat moeilijk
mee, maar dat duurde niet zo lang.
Het was echt wel welletjes na bijna
een halve eeuw hard werken".
de oudste en de beste
Als jongetje van een jaar of 14 begon
Rijvordt zijn loopbaan bij "de oudste
en de beste" comestibleszaak in de
Oude Spieghelstraat te Amsterdam.
Later trad hij in dienst bij Van Ame-
"Van dat hoge gebouw zijn zeker een
paar steentjes van mij afkomstig
rongen in de Leidsekruisstraat. Bij
Van Amerongen verhuisde hij enkele
malen van filiaal en hij bracht het er
tot "reservewinkelier".
De heer Rijvordt over Van Ame
rongen: "Een beste baas, eigenlijk te
goed. Daar werd gebruik en mis
bruik van gemaakt. Het was wel goed
gezien van de toenmalige directeur
Dijkstra om de zaak in 1950 aan Al-
bert Heijn over te doen. Aan mensen
als de heren Govers en Nolte hadden
we toen een geweldige steun. Zij ver
zekerden ons, dat wij er niet slechter
op zouden worden en dat was ook zo.
Het pensioenfonds werd ook beter".
Promotiemogelijkheden waren er bij
Albert Heijn ook, maar er was wel
een belangrijk punt. De heer Rij
vordt: "Je moest je voor 150 procent
geven. Vrouw en kinderen werkten
ook hard mee. Je moest zien van een
kwartje 35 cent te maken. We
maakten hier in Bergen, waar we een
klein winkeltje aan de Stationsstraat
hadden, een verschrikkelijke omzet.
Wanneer er omzetprestatiewedstrij-
den waren zaten we .altijd in de
prijzen. Kijk, hier staat nog een be
ker van een koffiewedstrijd. We wa
ren kampioen van Nederland".
Mevr. Rijvordt vult aan: "Als vrouw
moest je je ook volledig inzetten.
Koffiemalen, niet te kort. Toen de
zaak van de Stationsstraat naar het
Plein was verhuisd begonnen we met
gebraden kip, zo uit de grill. Er
gingen er 3000 in de maand door, dat
was een enorm aantal, 's Nachts om
1 uur stond ik dan de grill-apparaten
schoon te maken. Dat was toen alle
maal nodig. Ik geloof, dat de be
drijfsleidersvrouw het nu wat ge
makkelijker heeft".
De heer Rijvordt is er nog steeds wel
wat trots op, dat hij weinig perso
neelsproblemen kende. Wanneer er
een vacature was, dan kwamen er via
het personeel wel weer sollicitanten
naar de open plaats.
Toen ook het filiaal aan het Plein te
klein werd om de groeiende omzet op
te vangen kwam' er weer een nieuwe
AH-zaak in Bergen, nu tien jaar ge
leden. De heer Rijvordt was wel bij
de opening betrokken, maar daarna
mocht hij het voor gezien houden.
Over zijn belevenissen in de kruide
niersbranche zou de heer Rijvordt
een boek kunnen schrijven. Over zijn
contacten met de heren Legerstee en
Gerrit Heijn. Over de bezorgwijken,
waarbij men 's winters met de slee
naar Bergen aan Zee ging om acht
klanten te bedienen. "Dat was het
behoud van de zaak," vindt hij. De
heer Rijvordt was echter niet alleen
door zijn actief zakelijk beleid een
bekend man in Bergen, dat kwam
mede door zijn werk in de toneel- en
in de zangvereniging.
Hij heeft vele herinneringen, ook aan
zijn Amsterdamse tijd. Van de Fer
dinand Bolstraat heeft hij nog een
foto met een voor deze tijd merk
waardige reclame in de ruit: "Kof
fieprijs weer lager".
In de Ferdinand Bolstraat - dat was
nog in de tijd van Van Amerongen -
liep hij tegen een buurman op, die in
Amerika had gezien hoe men daar
etalages maakte, waarbij de moge
lijkheden ook van binnenuit werden
benut. "Het zogenaamde spiegelen,"
aldus Rijvordt. Hij had er zo'n succes
mee, dat alle bedrijfsleiders van Van
Amerongen een keertje moesten ko
men kijken. Daarna maakte de fam.
Rijvordt (mevrouw hielp uiteraard
weer mee!) regelmatig een voor
beeldetalage, die via foto's werd
doorgegeven aan de andere filialen.
De heer Rijvordt komt in Bergen nog
veel van zijn vroegere klanten tegen.
"Ik kan wel gedag blijven zeggen",
merkt hij op.
Want Albert Heijn had en heeft veel
klanten in Bergen. Op grond daar
van durft de heer Rijvordt dan ook
wel te zeggen: "Van dat hoge gebouw
in Zaandam zijn zeker een paar
steentjes van mij afkomstig!"
KIEREWIET
Veel meer schrijven doe ik niet
Want a/s Jansen me zo ziet
Wordt hij helemaal kierewiet
En stuurt hij me met een kluitje in
het riet
Want hier is hij de Piet.
Achter de hierbij afgedrukte "Gedachten van iemand in het flessenhok" staat de 22-
jarige Ronnie Heidoorn, die in het A.H.-filiaal aan de Orionstraat in Eindhoven al
vier jaar als part-timer werkzaam is. "Met zyn gedicht, dat hjj in een opwelling van
afkeer in het emballagehok heeft geschreven, slaat hjj de spijker op zyn kop. Voor
zover my bekend, heeft al het A.H.-winkelpersoneel een gruwelijke hekel om in het
flessenhok te werken", zegt filiaalchef Esters.
ER VAN TUSSEN
Jansen neemt me er weer van tussen
Voor ons heeft hij altijd van die leuke
klussen
Zulk werk gun ik niet eens aan Russen,
Turken, Marokkanen en andere
vreemde mussen
De hele middag lege flessen, of
stapelen van bussen
De woede van Van de Berg sussen
Want die zouden ze allang moeten
hebben lussen
Maar zo lang hij gaat met één van die
zussen
Van de kassa, waarmee hij langdurig
kan kussen
Kunnen wij rustig er van tussen.
