Winkels - restaurants
gegevensverwerking.
produktiebedrijf
Zo'n 7.000 aanslagen per uur, dat hou je maar enkele uren achtereen vol
ym$y i/ f/i/f/f/
Part-timers zijn wel degelijk
gemotiveerd
Extra pauzes ingelast
Ze doen aan alles mee
Flitsen extra editie
pagina 9
Part-time arbeid is in ons bedrijf volslagen onmisbaar geworden, zo verklaarde
Ahold's directeur Personeelszaken, drs. P. J. van Dun, in een gesprek met Flitsen
Maar, zo vroegen we ons af, in hoeverre is dat nou het geval in de
praktijk?Daarom stapten we ook naar vier andere Ahold-functionarissen, nl. de
heren A. S. P. van Trotsenburg, Groepsleider Filialen, Organisatieafdeiing
Detailhandelsgroep Ahold, J. R. W. Boot, Districtsmanager AC Restaurants B.V., G.
M. van der Ven, Hoofd Produktie Elektronische Gegevensverwerking Ahold en H.
de Groot, Personeelschef van Meester Wijhe B.V.
Het gebruik van 'de computer' is in
elk groot concern van onmisbaar
belang. Ook het reilen en zeilen van
Ahold steunt in belangrijke mate op
het cijfermateriaal zoals dat
geproduceerd wordt door de
afdeling Elektronische Gegevens
Verwerking, kortweg EGV.
Om dit cijfermateriaal te kunnen
produceren zijn invoer-gegevens
nodig, die voor het grootste
gedeelte vervaardigd worden op 2
onderafdelingen van de EGV, n.l.:
a)de bestelcentrale
b)de dataroom, een mooie vertaling
van de vroegere ponskamer.
Op beide afdelingen werken zeer
veel part-timers.
Bestelcentrale 95,
Dataroom 83.
Over de werkzaamheden van beide
EGV-afdelingen hadden wij een
gesprek met de heer Van der Ven.
Bestelcentrale en
dataroom
Op de bestelcentrale worden
telefonisch alle bestellingen vastgelegd
op z.g. streepkaarten, die vervolgens
naar de computerafdeling gaan ter
verdere verwerking.
De dames werken hier op zeer
uiteenlopende tijden. Zo zijn er maar
liefst vijf verschillende
mogelijkheden:
men werkt vier uur per dag;
men werkt twee uur per dag;
men werkt van maandag tot en met
vrijdag;
men werkt een gedeelte van de week;
men werkt uitsluitend twee uur op
zaterdagmorgen.
In de dataroom leggen de dames de
gegevens vast op magnetische band
vanaf ponsdokumenten, die door
diverse afdelingen worden
aangeleverd. Op deze afdeling werken
de part-timers óf 's morgens of
's middags; omdat een aantal
ponsdokumenten pas tegen 5 uur
's avonds wordt aangeleverd en de
verwerking hiervan op de computer in
de nachtelijke uren moet gebeuren,
hebben we op de dataroom 8 jaar
geleden een avondploeg in het leven
geroepen. Aanvankelijk werkten deze
dames iedere avond, dus 5 avonden per
week, van 19.00 tot 23.00 uur.
Toch bleek dit in de praktijk voor de
dames een te zware belasting te zijn: én
het huishoudelijke werk overdag én
daarna 4 uur 's avonds ponsen.
Dit kwam tot uitdrukking in een vrij
hoog ziekte-percentage.
Verklaring voor grafieken 1,2 en 3
Opbouw personeel in aantallen en in full-time equi\alenten
I Full-time personeelsleden
I 80% en van de normale arbeidstijd werkzaam
Part-time personeelsleden
f 80% van de normale arbeidstijd werkzaam
Part-time personeelsleden
33'/<-80% van de normjle arbeidstijd werkzaam
émè Part-time personeelsleden
'vf; 33'/*% van de normale arbeidstijd werkzaam
Full-time
equivalenten
Full-time
.•quivalenien
Opbouw personeel naar leeftijdsgroepen in van het totaal
Mannen 54.2% rouwen 45.8'.
Daarom hebben we 3 jaar geleden
besloten geen dames meer aan te
trekken voor iedere avond, maar voor
om de avond, dus de ene week 3 en de
andere week 2 avonden.
Dit blijkt een goede beslissing te zijn
geweest, want het ziektepercentage is
inderdaad voor deze groep behoorlijk
gezakt.
Ook van de dames, die oorspronkelijk
iedere avond werkten is het grootste
gedeelte op eigen verzoek op deze wijze
gaan werken. Het aantrekkelijke van
deze werkwijze is de mogelijkheid om
nu ook door de week 's avonds aan het
verenigingsleven te kunnen deelnemen
of uit te gaan.
Ook de mogelijkheid tot ruilen van
avonden is, indien noodzakelijk, nu
aanwezig.
Ideaal voor part-timers
Omdat dit werk zoveel aandacht en
nauwkeurigheid vraagt (al is er
natuurlijk kontrole achteraf), is het zo
ideaal voor part-timers. Niemand is in
staat zich een hele dag geconcentreerd
met codes en cijfers bezig te houden;
de ponstypistes leggen b.v. gemiddeld
ongeveer 7000 aanslagen per uur op de
magnetische band vast. Daarom zijn er
extra pauzes ingelast.
Gevraagd naar de motieven van de
part-timers om een deel van hun tijd te
gaan werken, antwoordt de heer Van
der Ven: "De meeste dames willen wel
eens wat anders zien dan de vier muren
van hun huis. Anderen doen het om
voor een bepaald doel een extraatje te
verdienen en is dat gebeurd, dan
blijven ze in de meeste gevallen omdat
ze zich graag nuttig willen blijven
maken. Bovendien speelt kontakt met
andere mensen een belangrijke rol".
De meeste dames zijn getrouwd, zo
zegt de heer Van der Ven.
Omdat verschillende dames
schoolgaande kinderen hebben,
kunnen ze als ze dat willen ook langer
vakantie opnemen: tot zes weken in
plaats van de gebruikelijke drie weken,
het extra deel uiteraard voor eigen
rekening. "Als het maar even kan, moet
je daarin natuurlijk tegemoet komen",
vindt de heer Van der Ven.
Uitermate belangrijk werk
De dames van de bestelcentrale en
dataroom zien ontzettend veel codes en
cijfers en cijfers en codes. Duizenden
gegevens die foutloos vastgelegd
moeten worden op magnetische
banden en op streepkaarten. Deze
gegevens worden door de computer
verwerkt en resulteren in o.a.:
inkoopcijfers, verkoopcijfers; per filiaal,
persektor, landelijk, kortom alle
gegevens die binnen een groot concern
als Ahold nodig zijn om een goed beleid
te kunnen voeren.
Informatie, informatie en nóg eens
informatie: daarop is een groot stuk
van het totale bedrijfsbeleid
gebaseerd. Snélle informatie ook.
liever binnen een uur, dan binnen
een dag.
Het werk dat de dames van de EGV
verrichten, mag dan op routine
lijken het is uiterst belangrijk
werk, dat grote zorgvuldigheid
vereist.
"En de dames hebben er plezier
in, dat is minstens zo belangrijk!"
zegt de heer van der Ven tot besluit.
"Onze ervaring is, dat in
tegenstelling tot een conclusie van
een rapport van de Commissie
Opvoering Produktiviteit van de
Sociaal-Economische Raad de
part-time werkkrachten in het
algemeen wel degelijk gemotiveerd
zijn. Ik kan daar alleen maar erg
positief over zijn".
Dat zegt de heer De Groot en hij voegt
er aan toe: "Ik durf zelfs wel te stellen,
dat het onze part-timers in de regel niet
primair om de centjes gaat. Hun
belangrijkste doelstelling is er uit te zijn
inplaats van thuis te zitten niksdoen, Dit
wordt ook wel bewezen door het feit,
dat ze aan vrijwel alle
personeelsaktiviteiten meedoen en
daarvoor ook rustig 's avonds komen
opdraven. Dat zou je niet doen als je
alleen maar naar de fabriek kwart] om
wat geld te verdienen, hoe belangrijk dit
laatste natuurlijk ook is".
Tweelingbanen
De heer De Groot vertelt, dat Meester
Wijhe in 1972 eigenlijk pas goed aan de
werving van part-timers begonnen is,
vooral om de pieken in de produktie
beter te kunnen opvangen (zoals
rondom de Kerstdagen als er altijd een
sterk stijgende vraag naar vlees en
vleeswaren is). De werving geschiedde
via een advertentie en dat is goed
gelukt, al was er aanvankelijk wel enige
aarzeling om in een vleeswarenindustrie
te gaan werken. Thans is ruim 10
procent van de totale
personeelsbezetting (rond 500 man)
part-timer.
Een groot deel daarvan vervult een zgn
tweelingbaan: twee mensen die
dezelfde taak hebben en elkaar daarin
aanvullen. Bij ziekte of verlof vervangen
de 'tweelingen' elkaar. "Een erg fijn
systeem", vindt de heer De Groot,
wiens part-time personeel al eveneens
voornamelijk uit gehuwde vrouwen
bestaat. Hij onderscheidt daarin drie
categorieën: jonge gehuwde vrouwen
zonder kinderen, gehuwde vrouwen die
kinderen op school hebben en gehuwde
vrouwen met kinderen die groot genoeg
zijn om zichzelf te redden of de deur al
uit zijn. De werktijden worden zoveel
mogelijk bij hun behoeftenpatroon
aangepast.
Ook mannen
De part-time dames doen hun
werkzaamheden vooral op de afdeling
verpakking van vleeswaren, hetgeen
voor een belangrijk deel machinaal
gebeurt. Daarnaast ook het klaarmaken
van slavinken, biefstukjes e.d., dat nog
voor een groot deel met de hand
gebeurt. De leidinggevende
personeelsleden, als ook het
kantoorpersoneel, hebben in het beain
wel wat moeite gehad met de
inschakeling van part-time krachten, zo
zegt de heer De Groot, maar dat is nu
wel helemaal over. ledereen ziet
duidelijk de grote voordelen (ook voor
zichzelf) en er heerst nu een goede
sfeer.
"Ik acht het niet .onwaarschijnlijk, dat
we in de toekomst ook meer en meer
mannen in part-time functies zullen
krijgen. 'We hebben er nü al een, voor
halve dagen", aldus de heer De Groot.
