Noodzaak toen ik op kamers ging wonen
"Ik heb maar één hobby en dat
Albert Heijn"
Verkoper Jan Does (27)
Verkoopster Lia van Beek-Snoek (40):
Flitsen extra editie
pagina 11
Een it. -aalbeeld van supermart-opbouw, waarin de rol
van elke medewerker optimaal wordt benut. Dat tekent
zich steeds scherper af in het brein van Jan Does, sinds
vier jaar verkoper bij AHSM in het winkelcentrum
Leidsenhage bij Leidschendam.
Jan, die sinds enige jaren aan de afdeling
bouwkunde van de TH-Delft studeert, zou niets liever
willen dan zijn gedachten dienstbaar te maken aan
degenen, waarvoor dat in de toekomst van belang kan
zijn.
Toen Jan indertijd op kamers ging
wonen, werd hij door vrienden op het
idee gebracht zich te laten inschrijven
als part-timer bij AH. Hij werd aange
nomen op het moment, dat de veel
kleinere SM aan de Leidschendamse
Damlaan werd verplaatst naar het
gloednieuwe winkelcentrum
Leidsenhage en een personeelsuitbrei
ding noodzakelijk was. Jan was
tevreden; zijn huur was gedekt. "Voor
het werk op zichzelf deed ik het niet."
Zolang hij het zich voor zijn studie kan
veroorloven en inmiddels daarbij
gekomen activiteiten niet in het
gedrang komen, blijft hij de zaak voor
lopig trouw op koopavond (donderdag)
en zaterdags. Hij staat bij de wijn.
Daarom heeft hij in het begin zelf
gevraagd. "Ik heb het gevoel dat er
aardige mensen komen, die je ook fijn
kunt helpen. Dat doe ik met plezier."
Bezwaren
Toch groeien Jan's bezwaren met de
jaren.
"Het heeft misschien te maken met een
door mijn studie steeds meer verkregen
ruimtelijk inzicht en natuurlijk met het
gedemocratiseerde bestel dat op een
universiteit heerst. Daarmee is de
supermart-opbouw niet te vergelijken.
Ik heb me altijd al gestoten aan het
hiërarchische systeem. Door het
bestaan en benadrukken van
verschillende rangen, van verkoper tot
BL, ontstaat onzekerheid en angst
tussen de mensen uit die verschillende
geledingen. De onderlinge afstanden
zijn veel te groot, iets waaraan ook een
OR weinig kan doen. Het is daarom te
moeilijk om je mond te roeren of zelf
standig op te treden. We vechten
moeilijkheden in eigen kring uit in de
kantine of op een kantoortje. Maar wat
er in de hele zaak nou eigenlijk aan de
hand is, kan niemand overzien. Er is wel
eens - twee keer om precies te zijn - ge
probeerd om de koppen bij elkaar te
steken, van hoog tot laag. Maar dat is
allang weer verwaterd. Men stuitte
teveel op wederzijdse gevoeligheden en
dan klapt iedereen dicht."
Verkeerd principe
"Maar goed, laten we ons tot de part
timers beperken, de scholieren en
studenten dan, want met de gehuwde
hebben we eigenlijk nooit kontakt. Dit is
nu zoiets datje zou kunnen onder
vangen door wekelijks met elkaar om de
tafel te gaan zitten, maar dan ook met
éllemaal.
Er wordt geloof ik van uitgegaan, dat
part-timers te weinig bij de gang van
zaken betrokken zouden zijn. Of dit
terecht is, mogen we betwijfelen. We
worden ook nauwelijks over de gang
van zaken geïnformeerd. Ik vind het bij
voorbeeld fout, dat wij niet van tussen
tijdse reclames op de hoogte worden
gebracht of van essentiële
verschuivingen in de winkel. Je weet
van toeten noch blazen en moet er zelf
dan maar zien achter te komen.
Een ander stokpaardje van mij is de
inrichting van de winkel. Die is bij ver
bouwingen of zo altijd op de klanten
gericht - kijk maar naar de winkel
wagentjes. Waarom niet wat meer op
het personeel? Dat zou ons gevoel dat
we bij de hele gang van zaken
betrokken zijn, beslist vergroten. En
uiteindelijk zou dat weer positieve
uitwerking hebben op het publiek".
Andere werkwijze
In Jan's ogen zou het de moeite
waard zijn te zoeken naar een andere
werkwijze, waarin ieder het zijne
voor de zaak inbrengt en ieder van
de praktijk van een enorm bedrijf
wat leert. ,,Als je de hele dag in de
wijn staat en er zou je ineens iets
over panties worden gevraagd, dan
zou je daarvan net zo goed iets
moeten afweten. Dat kan een stukje
opleiding via de praktijk zijn. Nu
zitten we soms eens voor zo'n
teletripapparaat, maar dat is m.i.
veel te beperkt.
Ik weet wel, het is alles mijn visie, maar
waarom wordt het niet eens onder
zocht? Op de manier zoals het nu gaat,
heb ik het gevoel dat we door onze
achtergrond een bepaald intellect in
brengen, maar we krijgen er nooit iets
voor terug. Zou het nou zo gek zijn als
iemands mening - al naar gelang zijn
achtergrond, die onder part-timers een
groot aantal gebieden omvat - eens
werd gevraagd bij veranderingen op een
bepaald gebied? Het zou werkelijk leuk
zijn om mee te kunnen helpen een plan
uit te werken. Daar moetje op blijven
hameren.
Als het deze zomer niet lukt, houdt het
voor mij op. Voor het geld hoef ik het
nu niet meer te doen, maar wat ik zie en
meemaak, laat me gewoon niet los.
Vandéér!"
Mevrouw Lia van Beek-Snoek zou best langer willen
werken dan ze nu doet op de deli-afdeling van AH's
supermart in Leidschendams winkelcentrum
Leidsenhage: iedere morgen, donderdagavond en de
hele vrijdag van 6 uur 's morgens tot 4 uur 's middags,
om voor te snijden.
En dat heeft heel oprecht eigenlijk maar één reden: zij is
fanatiek voor Albert Heijn en alles wat er mee te maken
heeft.
Op rolletjes
"Oh, het loopt allemaal op rolletjes. Ik
sta elke morgen om kwart over zes op -
vrijdag wat eerder - en maak dan
meteen het huis aan kant. Mijn man
heeft erg wisselende diensten bij de
Haagse bus, dus die neemt ook wel wat
uit handen.
Maar ik ben nu eenmaal doodgewoon
geen huisvrouw. Een mens móet er iets
anders bij hebben. Dat hoort bij je hele
leven.
In mijn geval hebben de kinderen er ook
geen last van. Mijn dochter is nu 17 en
als het moet kan zij een beetje op haar
jongere broertje passen. Bovendien ben
ik bijna alle vakanties van de kinderen
wel vrij.
Er zijn soms echt werkdagen bij, dat ik
denk - hè bah, moet ik nu naar huis?!"
Overigens is Lia van Beek er van
overtuigd dat de zaak als geheel goed
loopt, dankzij de part-timers. Enige
kritiek laat zij horen over het feit dat,
zolang zij op de deli werkt, er al vier
chef-wisselingen hebben plaatsgehad.
Het stoort haar, omdat die
medewerkers telkens opnieuw
ingewerkt moeten worden, voordatje
kunt zeggen dat ze "het onder de knie
hebben". Als het zover is, komt er weer
een nieuwe. "Hoe kan iemand nou baas
zijn, als hij er niets van weet", vraagt
Lia zich af. Ze heeft er wel eens met de
chef-vers over gepraat, maar die weet
geen oplossing. "Een echte chef die
zegt wat je moet doen, mis je gewoon.
Daarom doe ik 't nu zelf".
Langs elkaar heen
In hetzelfde vlak vindt Lia dat het best
nuttig zou zijn als part-timers en
full-timers wat meer overleg zouden
kunnen hebben over hun eigen of
andermans afdeling". Soms wordt er
langs elkaar heen geleefd. Maar ik moet
zeggen dat de sfeer in de zaak verder
fantastisch is. Er zijn nooit woorden.
Misschien ligt het aan de mensen zelf
als ze met problemen blijven zitten. Ik
loop altijd meteen naar de bedrijfsleider.
Dan ben ik het kwijt".
Het feit dat Lia verdient, beschouwt ze
als een aangename bijkomstigheid. "Ik
ben een beetje een ijdeltuit en - hoewel
hij er niets op tegen zou hebben - ik vind
het vreselijk om aan mijn man geld voor
kleren of zo te moeten vragen. Ook dét
is zoals ik het nu doe, opgelost.
Dankzij....
Ja, ik kan er niets aan doen; ik ben
eigenlijk alleen maar vol lof - ik heb
maar één hobby en dat is AH. En, ik
lees graag - los en vast. Liefst als de tv
aan staat".
Op het moment dat ze
dit zegt, is ze aan de
beterende hand van
een wekenlange reeks
ziektes en opgelucht
verzucht ze; "Gelukkig
dat ik weer kan gaan
werken".
Ze is er vier jaar geleden mee begonnen.
"Eerst als caissière en nu al driejaar op
de deli en gebak. Dat is een gezellige
afdeling en je ontmoet er nóg meer
mensen. Ik maak een kleine kans om
afdelingschef te worden. Dan komt er
dus ook schrijf- en bestelwerk bij.
Heerlijk".
Hoe doet ze het allemaal? - Haar huis
ziet er perfect uit...
