Ahold gaat steeds meer "kleur bekennen"
Centrale slagerij komt er
gekleurd op te staan
Simon-caissières krijgen
nieuwe jasschorten
Ahead-ontwerpers bevorderen verlevendiging concern
Na 112 jaar "in t wit"
klant kennen
huisstijlen
verpakkingen
FLITSEN
pagina 5
"Er is een groeiende belangstelling bij het personeel te
bespeuren voor het gebruik van kleur - in de fiiiaien, op ver
pakkingen, bij de uitvoering van displaymateriaal en zelfs voor
de bedrijfskleding. De mensen komen tegenwoordig eerder bü
je om advies". Dat stellen de heer E. Jonker, hoofd van de af
deling Vormgeving Ahead en zijn medewerkers vast, nu kleur-
toepassingen in het concern en bü de produktie steeds meer
vanwijsbaar zijn.
De heer Jonker noemt het een stukje
verlevendiging wat de sfeer ten goede
komt. Welke kleuren worden gebruikt,
is trouwens een kwestie van zorgvuldig SUujCCticf
afwegen tegen de veranderde mentaliteit
van de klant, die nu eenmaal veel kriti
scher is geworden.
dit dan ook een goed kleurgebruik in
verpakking.
In bepaalde vakliteratuur op dit gebied
valt zelfs te lezen dat, "pas wanneer men
precies de kopers kent die men wil be
reiken (m.a.w. de doelgroep, red.), men
kan beginnen het kleurprobleem te on
derzoeken".
De heer Jonker: "Het geheel is steeds in
beweging. Net als de mode. Een aantal
jaren geleden waren de supermarts - om
maar een voorbeeld te noemen - nog
strakke, nagenoeg kleurloze ruimten,
badend in heldere TL verlichting.
De sindsdien veranderde smaak vraagt
om meer gezelligheid en langzamerhand
ziet men diezelfde ruimten opdelen in
kleinere, intiem aandoende afdelingen -
winkels in de winkel, met vooral warme
re tinten".
Hetzelfde beeld is terug te vinden in de
opzet en de kleurstelling van de vijf
versheidscampagnes die AH dit jaar
heeft gevoerd.
Die gezelligheidsfactor is overigens niet
de aanleiding voor het toenemende ge
bruik van kleur. Kijk maar naar Simon
dat - qua kleur - een totaal ander bedrijl
is geworden. Overeenkomstig de voor dit
winkeltype gekozen formule die een
winkelbeeld - zonder-franje voorschreeef
zijn de primaire kleuren rood en blauw
toegepast.
Zo moet ook de huisstijl van een Alberto
een andere zijn dan die van een Etos-
filiaal. Bij drank denkt men voor de
kleur al gauw aan groen, de kleur van de
meeste flessen, terwijl men bijvoorbeeld
voor de presentatie van kosmetika al
snel geneigd is om het in de paarsen of
de rosen te zoeken. Mede door het ge
bruik van op de eigen huisstijl afgestem
de tinten op stickers of op raambiljetten
e.d. bereikt men bovendien het vereiste
onderscheid tussen de diverse winkelty
pen.
Toch is kleurgebruik niet wetmatig - het
is zuiver subjectief.
Blauw voor een koffieverpakking is niet
in te denken en evenmin zal men in een
vitrine groen licht laten schijnen op rood
vlees. Wel ligt het voor de hand om de
verpakking van ei-shampoo geel te
maken en die voor badschuim met een
dennegeur, groen.
Waaruit blijkt, dat men met kleur een
verband kan leggen tot het produkt.
Volgens de heer Jonker kan kleur daar
om worden beschouwd als kommunika-
tiemiddel bij uitstek.
Hoe gevoelig mensen op dit punt zijn,
blijkt uit het volgende voorbeeld, dat
menig medewerker zich nog wel zal we
ten te herinneren. - In 1969 kreeg de af
deling vormgeving opdracht tot het laten
ontwerpen van de gebruikelijke scheur
kalender met de uitdrukkelijke vermel
ding dat het een sobere en funktionele
kalender moest worden. Het gevolg was,
dat de traditionele datumaanduiding
werd omrand met simpel zwart en een
bescheiden, zilverkleurige omlijsting.
De reacties bleven niet uit. Overal in het
concern viel te beluisteren: "Wat moet
die rouwrand voorstellen; dit moet wel
een slecht jaar worden." - In veel geval
len werden de zwarte randen er af ge
knipt, of men maakte zelf een kleurige
versiering.
Over kleuren gesproken.
Bij de bouw van de Centrale Slagerij in Zaandam heeft men
helaas het gebruik van kleur bij de afwerking van het in
terieur over het hoofd gezien. Alles werd kraakhelder ge
houden: wit. Want wit is schoon.
Zonder afbreuk te doen aan de juist hier bovenal vereiste
hygiëne, is daarin langzamerhand verandering aan het ko
men.
Wit behoort in de eerste plaats tot het verleden in de kle
ding van de medewerkers: de mannen dragen groen met
daaronder een donkerbruine colltrui en de vrouwen zijn
gekleed in gele werkjassen. - Onder aanvoering van het
hoofd huishoudelijke dienst, de A. H. Uyttewaal is na
dien een speciale "verfraaiingscommissie" met Ahead's
afdeling Vormgeving gaan praten over verder kleurgebruik
De heer E. Jonker maakt er geen geheim van, het te be
treuren dat dit overleg pas in een - te laat - stadium plaats
had. "Zoiets had beter al ten tijde van de bouw bekeken
kunnen worden. Nu wordt het "lapwerk", vindt hij.
Niettemin heeft men het er bij de CS-Zaandam niet bij la
ten zitten. Wie er nu binnenstapt, wordt al bij de entree
verrast door bruine, okergele en soms mosgroene kleur
vlakken die althans de hal en de trappenhuizen een vrien
delijk aanzien geven. In de gangen ioopt over de - om fi
nanciële redenen - niet te vervangen witte tegelwanden een
rood met geel gecombineerde baan die als het ware als een
gekleurd lint de felgele deuren met elkaar verbindt. Door
dat de brede, geplastificeerde hardboard strip op oog
hoogte is aangebracht wordt zó'n suggestief effect bereikt
dat het wit van de tegels nauwelijks meer hinderlijk is.
Sommige afdelingen hebben bovendien van de verplichte
tegelmuren totaan de plafonds eveneens een verfje gehad,
meestal in gele tinten.
Wat eigenlijk tonnen aan investering zou vergen om de be
staande situatie drastisch te veranderen, wordt nu bena
derd met vooral een dosis groot enthousiasme met kleur als
troef.
Ook al vanwege de steeds betere moge
lijkheid tot produktafbeelding (denk
eens aan de nieuwe verpakking van
Zaanse koeken, red.) doordat de mo
derne druktechnieken, de fotografie en
de lithografie vrijwel onbegrensd zijn,
krijgt ook de verpakking grotere aan
dacht dan ooit.
"Je probeert steeds ontwerpen te maken
die hun tijd vooruit zijn, maar de cyclus
wordt steeds korter", aldus de heer Jon
ker. Tegenwoordig gebruiken we vrij
veel heldere, sprekende kleuren, die
vaak ook in contrast worden toegepast.
Er is zelfs een theorie die zegt dat kleur
slechts bestaat in combinatie met andere
kleuren. Doordat de veelheid aan het
geboden assortiment in de winkels
steeds groter wordt, is het langzamer
hand een vereiste om zoveel mogelijk at
tentie te vragen voor de onderscheiden
produkten.
Welke indruk zoiets achterlaat bij het
publiek heeft D.E. bijvoorbeeld overdui
delijk bewezen met zijn "roodmerk",
waarbij iedere Nederlander weet dat het
over koffie gaat. De heer Jonker noemt
"Reeds enige jaren hebben wij klachten over onze bedrijfs
kleding. De hoofdklacht betreft het materiaal van de jassen,
omdat het enorm afsluit en daarom zeer warm zit.
De kwaliteit laat eveneens te wensen over. De jassen zijn snel
vuil en gaan dan door het vele wassen rafelen en zien er dan on
appetijtelijk uit. Wij zouden hiervoor in de plaats liefst ge
kleurde, katoenen jasschorten willen zien".
Aldus luidde - letterlijk - een gedeelte
van een brief die in januari 1975 door 21
caissières van Simon werd gestuurd aan
hun OR-vertegenwoordigster Ria Harte
(21).
Ria nu: "Iedere caissière kreeg hopelijk-
in de loop van december twee nieuwe
jasschorten: voor 40% bestaande uit
katoen en turquoise van kleur, met
donkergroen afgezet. Het is er dus dóór;
de achterban heeft niet voor niets bij
haar aangeklopt om hulp.
Maar, hoewel Ria voldaan is over dit
onmiskenbare OR-succes, uit zij tegen
over "Flitsen" toch wel enige kritiek
over de trage procedure die kennelijk
doorlopen moet worden voordat het doel
wordt bereikt. Ria wordt in haar woor
den gesteund door haar mede OR-lid
Ans Boendermaker (19).
Beiden caissière van beroep - Ria aan de
Nieuwmarkt in Amsterdam en Ans aan
de Kinkerstraat - konden zij de klacht
van de achterban delen, omdat zij
dagelijks zelf aan den lijve ondervinden,
welke gebreken de huidige witte, met
blauw afgezette nylon jasschorten ver
tonen.
Ria herinnert aan het verleden: vier
jaar geleden is er al tevergeefs een brief
gestuurd naar PZ om het probleem voor
te leggen. Daarna werd meermalen ge
steld dat vervanging van de schorten te
duur was. En nu, na bijna een jaar is het
doel dan eindelijk bereikt.
Een ware mijlpaal, als men weet dat ze
bij Simon 112 jaar lang in 't wit hebben
gelopen, van oudsher de grutterskleur.
Nou ja, kleur...
Waarom is nu de keus op turquoise
gevallen?
Ans en Ria: "De speciale commissie die
was ingesteld om uiteindelijk de keuze te
bepalen, mocht kiezen uit deze kleur en
geel. Maar het was een rare gele kleur en
dus is het turquoise geworden".
