Levensmiddelenwinkels staan
voor omschakeling
op elektronische kassa's
Streven naar kassabon met
artikelen en prijzen
P. G. Zwartsfilialen-direkteur van AH-supermarts:
pagina 2
Flitsen
„Al kan het nog wel een jaar of twee, drie, duren, vast staat,
dat het met de huidige 'mechanische kassa's' gedaan is. Ge
leidelijk aan zullen deze worden vervangen door 'electroni-
sche kassa's' en zelfs geautomatiseerde check-outs.
Daaraan zijn zowel voor de klant als voor het personeel
(met name de caissières) en voor de bedrijfsvoering grote
voordelen verbonden."
Wij praten met de heer P. G.
Zwarts, filialen-directeur van
Albert Heijn Supermarts, die
de boeiende ontwikkelingen op
dit terrein vanaf het allereerste
begin nauwlettend gevolgd
heeft. Een ontwikkeling die een
indirect gevolg is van de ruim
tevaart (waarin de elektronica
immers zo'n, belangrijke rol
speelt) en dié met name in de
Verenigde Staten een geweldi
ge stimulans heeft gekregen.
Produktiviteitsstijging
De heer Zwarts: „Dat is niet
zo verwonderlijk, want juist
voor de winkelbedrijven in dat
land zijn de elektronische kas
sa's zeer aantrekkelijk, omdat
er daar aan de check-outs aan
zienlijk meer gegevens worden
geregistreerd dan bij ons.
Wij kennen in feite maar
drie betaalmiddelen: contant
geld, girobetaalkaarten en
bank-betaalcheques. In de Ver
enigde Staten komen daar nog
diverse mogelijkheden bij, zo
als credit-cards en werklozen-
coupons, terwijl bovendien o-
ver elke betaling belasting be
rekend en geregistreerd moet
worden.
Invoering van kassa's die niet
alleen de speciale code op de
artikelen lezen en registreren
maar tevens via een simpele
aanslag ook alle noodzakelijke
gegevens over de betaalwijze
e.d. in kaart brengen, beteken
de voor de detailhandel in de
VS een aanzienlijke produkti
viteitsstijging. Dat zal in ons
land ook het geval zijn, hoewel
niet in die mate: verwacht
wordt, dat hier een verbetering
van de produktiviteit met 20
tot 25 procent kan worden ver
kregen."
In Europa
Zoals in het verleden ook
vaak het geval was, blijft de
vooruitgang in de Verenigde
Personeelsblad
Ahold N.V.
Oplage: 27.500
Verschijnt 9x per jaar
32e jaargang no. 5
luni 1975
Hoofdredaktie:
Mevrouw T. Plooijer.
Redactieleden:
T. J. Broesder; M. Chris-
tiaanse; J. D. Dreijer;
D. van Dijk; L. M. de
Haas; W. Haeser; mevrouw
C. G. M. van der Ham;
mej. T. Harder; D. Holtman;
B. van der Knaap; P. Koster;
J. P. Manshanden; M. de
Ruyter; A. Salomé; J. van
Wel; A, W. van Well-
Groeneveld; A. C. van
Wieringen; B. Wissink ook
Geerdink.
Redaktie en vormgeving
in samenwerking met
P.R. Adviesbureau
G. i. van Hulzen, Den Haag
Redaktiesekretariaat:
Ankersmidplein 2, kr. 1719
Zaandam, tel. 075 - 59 30 26
Staten niet tot dat land beperkt,
maar slaat na verloop van tijd
ook naar Europa over en dat
zal met de codering van pro-
dukten en de daarop „aanslui
tende" electronische check-outs
eveneens het geval zijn.
Er wordt al geruime tijd in
tensief op gestudeerd en daar
bij speelt onze president, de
heer A. Heijn, een belangrijke
activerende en coördinerende
rol. Hij is namelijk voorzitter
van de Europese Commissie
voor Artikelcodering, waarin
fabrikanten en detailhandel uit
de meeste Westeuropese landen
vertegenwoordigd zijn.
Een commissie, die zich tot
taak heeft gesteld een unifor
me (dwz voor alle betrokken
landen gelijke) artikelcode
ring voor levensmiddelen tot
stand te brengen. Dat heeft
nogal wat voeten in de aarde
(zoals ook blijkt uit het elders
in dit nummer opgenomen ge-
„Beroep vau
j cas'sièreg daardoor
aantrekkelijker"
sprek met de heer Heijn zelf),
maar, zo zegt de heer Zwarts:
„Mijnheer Albert heeft een be
langrijke rol gespeeld door be
gin december van vorig jaar in
Brussel een bijeenkomst voor
te zitten, waarin niet alleen fa
brikanten en detailhandel,
maar voor het eerst ook alle
andere betrokken partijen
zoals verpakkingsdeskundigen,
druktechnici e.d. aanwezig
waren om alle problemen eens
op een rijtje te zetten en te be
spreken. Ik geloof, dat daar
mee na het baanbrekende
werk dat reeds verricht werd
de hele verdere ontwikke
ling opnieuw een flinke duw in
de goede richting is gegeven."
Lezende kassa's
De problematiek in Europa
zit 'em vooral in de artikelco
dering, niet in de elektronische
a-systemen. Er zijn (in de
VS en Europa) momenteel al
zo'n dertig tot veertig verschil
lende merken in de handel,
waarvan vele met diverse ty
pen, variërend van het meest
simpele geheugen tot (Wat we
zouden kunnen noemen) de
computer-kassa met talloze ge
varieerde mogelijkheden.
De eenvoudigste kassa op dit
gebied is het best te vergelijken
niet de kleine rekenmachien
tjes die de laatste tijd voor ie
dereen (zelfs voor een prijs be
neden de honderd gulden) te
koop zijn. Deze kassa's hebben
geheugentjes, waarin de prijzen
van zo'n dertig (veel lopende)
artikelen kunnen worden opge
nomen en met een eenvoudige
druk op de knop kunnen wor
den aangeslagen.
De volgende stap is de „zelf-
lezende kassa": de check-out,
die de op de verpakking aan
gebrachte codering leest, door
geeft aan een geprogrammeerd
geheugen (een mini-computer,
zou je kunnen zeggen), dat de
code in cijfers en andere gege
vens vertaalt en aan de kassa
„teruggeeft" om te registreren.
De caissière behoeft de geco
deerde artikelen alleen maar
langs het „elektronisch oog" te
schuiven en binnen onderdelen
Vervolg van pagina 1
dat verwacht mag worden dat
op dit gebied binnen enige
maanden belangrijke beslissin
gen zullen vallen. Niet, dat de
bestaande problemen (en dat
zijn er nogal wat) dan met één
hamerslag opgelost zullen zijn;
wèl is het dan wellicht moge
lijk de situatie in een ruimte
als mij nu toegemeten is, enigs
zins helder uiteen te zetten, om
dat dan naar ik van harte
hoop in grote lijnen bekend
is welke koers we in Europa
zullen varen.
Dat is op dit moment (nu er
met de voor- en nadelen van
verschillende coderingssyste
men gedokterd wordt) helaas
nog steeds een onzekere zaak.
En daar is dan nog bij geko
men, dat ook „de politiek" zich
met de problematiek van de
uniforme artikelcodering is
gaan bezig houden: het depar
tement Handel en Distributie
van de Europese Commissie in
Brussel heeft namelijk op 23
april een oriënterende vergade
ring een soort hearing be
legd om te vernemen hoe de
diverse betrokken belangen
groeperingen over de unifor
me artikelcodering en wat daar
zoal aan vast zit, denken. Dit
initiatief is genomen op ver
zoek van een internationale
branche-organisatie die de Eu
ropese Commissie heeft gewe
zen op de mogelijkheid van het
ontstaan van een „chaotische
situatie," die het nemen van
maatregelen wel eens gewenst
zou kunnen maken.
Ongeduldig
Op zichzelf hebben wij tegen
deze bemoeienis geen enkel be
zwaar, mits het bedrijfsleven
maar niets in de weg wordt
gelegd om zélf voor het zijns
inziens beste coderingssysteem
te kiezen. Een duidelijk nadeel
is echter, dat hierdoor opnieuw
een vertragende factor op
treedt, hetgeen natuurlijk na
alle moeilijkheden die er al zijn
geweest en nóg zijn niet zo
erg gelegen komt. In diverse
Europese landen begint men
ongeduldig te worden en dat is,
als we zien hoe ver men in de
Verenigde Staten al met een en
ander is, werkelijk geen won
der.
Het gaat ons er nog niet eens
zozeer om al onze filialen zo
snel mogelijk voorzien te heb
ben van een electronische kas
sa (of nóg een stap verder: van
een computer-kassaIn eerste
instantie is het van veel meer
belang die uniforme artikelco
dering te hebben, omdat daar
door de communicatie tussen
fabrikanten en detailhandel
aanmerkelijk verbetert, de af
handeling van bestelling, leve
rantie, facturering enzovoorts
danig versnelt en aldus een
aantrekkelijke produktiviteits
stijging kan worden verkregen.
Het is vooral daarom, dat we
langzamerhand haast beginnen
te krijgen, want met name
de levensmiddelendetailhandel
heeft aan een dergelijke moge
lijkheid tot produktiviteitsver-
betering thans bijzonder veel
behoefte.
En als die uniforme artikel
codering (waarvan wij in elk
geval unaniem van mening zijn,
dat er één symbool voor het
totale levensmiddelenpakket
moet komen), als die codering
er eenmaal is, wel, ik geloof
dat de check-outs die daarop
kunnen „aansluiten," er dan
geleidelijk aan vanzelf wel ko
PERZIKEN
1,25 VIII
PEREN
1,05 VIII
ANANAS
1,35 VIII
CHIPS
1,95 VIII
PINDANOOTJES
1,10 VIII
WASMIDDEL
2,00 VIII
WASMIDDEL
3,80 VIII
TANDPASTA
1,55 VIII
SERVETTEN
1,05 VIII
ZEEP
.95 VIII
WC PAPIER
,75 VIII
BABY KOST 1
,65 VIII
Ziehier een
voorbeeld
van een deel
van een
kassastrook: de
gekochte
artikelen worden mei na
me genoemd.
men. Wanneer dat zal zijn, is
moeilijk te voorspellen; daar
kan ook nog geruime tijd mee
heen gaan, al was het alleen
maar omdat de code natuurlijk
op voldoende verpakkingen ge
drukt moet zijn om de investe
ringen in de „lezende" en „ver
talende" kassa's zinvol te doen
zijn.
Ik verwacht, dat er eerst op
allerlei plaatsen in Europa (ook
in Nederland) proeven met ver
schillende kassa-systemen zul
len worden genomen om erva
ring op te doen. In Zwitser
land en Denemarken wordt al
enige tijd geëxperimenteerd,
maar dat zal dan naar we
mogen aannemen vrij snel
op veel grotere schaal gaan ge
beuren.
Pas als het zover is, kunnen
we met recht zeggen: de levens
middelendetailhandel staat voor
een nieuwe, bloeiende uitda
ging!"
Drie systemen
Tot zover het artikel van de
heer Heijn in het blad Super
markt. Hij voegt daaraan voor
Flitsen nog toe, dat de proble
matiek van de uniforme arti
kelcodering in Europa zich de
laatste tijd vooral heeft toege
spitst op strijd tussen vex-schil-
lende systemen, namelijk het
Amerikaanse UPC, het Duitse
en het Franse Gencod.systeem.
„De meeste landen (waaron
der ook Nederland) hebben in
middels gekozen voor het UPC
systeem, omdat dit naar onze
mening de meest praktische
mogelijkheden biedt en we
daarmee bovendien kunnen
profiteren van de schat aan er
varingen die er in een grote
markt als de Verenigde Staten
al mee zijn opgedaan."
van een seconde worden alle
gewenste gegevens op de kas
sabon geregistreerd, zoals bij
voorbeeld de naam van het ar
tikel, de prijs, de datum, tijd
stip en wijze van betaling en
zovoorts.
Voordelen
De heer Zwarts: „Je kan op
die kassa's net zo'n kleine of
grote computer aansluiten als
je zelf wilt. Er zijn vele moge
lijkheden, zoals bijvoorbeeld
een computer waarin tegelijk
met de kassaregistratie talrijke
andere voor de bedrijfsvoe
ring belangrijke gegevens
kunnen worden geprogram
meerd.
Zo kan je bijvoorbeeld op
elk gewenst ogenblik het om-
zetverloop per artikel en arti-
kelgroep te weten komen (en
daarbij je assortiments-, be
stel- en voorraadbeleid, alsme
de de indeling van magazijn en
verkoop alsook de juiste pro
grammering van de check-outs
aanpassen), je kan nauwgezet
registreren wanneer de piek
uren en de rustige tijden val
len (en daarop een effectiever
personeelsbeleid, met name ook
voor de part-timers, baseren),
je hoeft niet meer alle artike
len te prijzen (de klant kan
daarover via de prijzen in de
rails worden geïnformeerd) en
ook het omprijzen zowel
voor verhogingen als voor ver
lagingen, bij speciale aanbie
dingen bijvoorbeeld kan
veel sneller geschieden, enzo
voorts.
Het is zelfs mogelijk de com
puters in diverse filialen via
speciale telefoonlijnen met
elkaar te verbinden, waardoor
niet alleen eventuele storingen
kunnen worden opgevangen,
maar ook op elk gewenst mo
ment „totaal-informatie" kan
worden verkregen over de
gang van zaken in een bepaal
de groep filialen. In principe is
dat ook voor het hele land mo
gelijk, maar dat zou natuurlijk
wel een héél kostbare zaak
zijn."
Cassières
De heer Zwarts is van me
ning, dat de invoering van
„computerkassa's" niet alleen
voor de bedrijfsvoering en voor
de klanten erg aantrekkelijk
is, maar ook voor de caissières.
In de eerste plaats hoeven zij
niet (vaak wisselende) prijzen
nauwgezet af te lezen en vergt
de verwerking van de gekoch
te artikelen lang niet zoveel
(geestelijke) inspanning meer.
Bovendien is er desgewenst
meer tijd voor persoonlijk
contact met de klanten.
Overigens zal het niet zo zijn,
dat alle artikelen gecodeerd
kunnen worden, maar er is al
een ontwikkeling gaande dat
zélfs groente en fruit gecodeerd
kunnen worden. De heer
Zwarts verwacht, dat er spra
ke zal zijn van een geleidelijke
uitbreiding en dat uiteindelijk
in totaal ongeveer 75 procent
van alle levensmiddelen van
een code zullen worden voor
zien en dus met het „electro-
nisch oog" geconfronteerd zul
len worden.
