Expert G. IJskes stuurt de
koffiedames wel eens door
SM Drachten
aktief in
winkel
centrum
Natuurschoon
Minder koffie
Oploskoffie
5
AH-Flitsen
Een onbekende wijsgeer heeft eens het aroma van vers gezette
koffie 'de verrukkelijkste geur ter wereld' genoemd. Ook op het
hoofdkantoor van Albert Heijn N.V. te Zaandam zijn er velen, die
er een soortgelijke mening op na houden, vooral in de morgen
uren. Toch is er een afdeling, waar de dames van de koffiedienst
soms met een vriendelijk lachje worden doorgestuurd met de
woorden: 'Dank u, niets nodig.'
Dat gebeurt dan op de verdie
ping, waar Albert Heijns koffie-
deskundige G. IJskes zijn do
mein heeft. Men heeft daar de
beschikking over een proefka-
mer met monsterbranderijtje en
op sommige dagen worden tien
tallen kopjes koffie geproefd
om te ontdekken of een melan
ge leidt tot de gewenste (voor
treffelijke) smaak. Voor goed
begrip: deze kopjes koffie wor
den niet allemaal geheel opge
dronken! Om dit werk te doen
moet je beschikken over een
uitstekende koffie-smaak en
over veel kennis van koffie. Bei
de eigenschappen zijn aanwezig
in de heer IJskes, die zich voor
AH ook met cacao en thee be
moeit en zo zegt hij zelf eer
lijk van deze drie dranken de
voorkeur geeft aan thee.
Recentelijk heeft hij zich tijdens een
vierweekse reis naar Brazilië weer op de
hoogte gesteld van de aankoopmoge
lijkheden van ruwe koffiebonen, van
oploskoffie en uiteraard ook van de
oogstvooruitzichten en dergelijke. 'Bra
zilië is een ongelooflijk boeiend land.'
vertelt de heer IJskes. 'Rijk aan natuur
schoon en een heerlijk klimaat in de len
te en de herfst, die overeenkomen met
onze zomer. De temperatuur is dan 25
tot 28 graden. De Braziliaanse 'winter'
lijkt op een mooie Hollandse lente en de
zomer daar is wel wat warmsoms tegen
de40 graden.
Op tafel bij de heer IJskesligteen Portu
gees woordenboek. 'Ja', zo zegt hij,
'Men spreekt daar Portugees en geen
Spaans, zoals men hier veelal denkt.' In
de keren, dat AH's koffiedeskundige nu
in Brazilië is geweest is hij onder de in
druk gekomen van het land, dat 90 mil
joen inwoners telt. Het is echter zo veel
keren groter dan Nederland, dat er per
vierkante kilometer maar IVi mensen
wonen tegen in Nederland 365. De heer
IJskes kwam zowel in kleinere dorpjes
als in steden als Rio de Janeiro, Sao Pau
lo en de hoofdstad Brasilia. 'Architecto
nisch maakt deze stad een grote indruk,'
vindt hij, 'Maar toch zit er iets kunstma
tigs in de gehele opzet. Dat blijkt vooral
G. IJskes
uit de manier waarop men er leeft. Het is
geen echt levende stad, zoals bijvoor
beeld Londen, Amsterdam of Parijs.
De uitgestrektheid van het land komt
ook tot uitdrukking in de grootte van de
fazenda's, de koffieplantages. Er zijn er
van 5000 ha oppervlakte. De bespuitin
gen tegen koffieplantenziekten en in-
sekten geschiedt dan per vliegyuig, zoals
dat in Nederland ook wel met grote
boomgaarden e.d. gebeurt.
Brazilië heeft een jaarlijkse koffie-oogst
van 20-22 miljoen balen, waarvan er 7-8
miljoen voor binnenlands verbruik zijn
bestemd. Ook de Brazilianen weten
kennelijk een lekker kopje koffie te
waarderen. Albert Heijn koopt in Brazi
lië jaarlijks 35.000 balen van de totaal
benodigde omstreeks 100.000 balen.
Een baal is gemiddeld ruim 60 kg, zodat
AH jaarlijks meer dan 6 miljoen kg kof
fie verwerkt, een respectabele hoeveel
heid.
De koffie groeit in rode aarde, die in
droogteperioden enorm stoffig is. Het
land probeert zich de laatste 10 jaren
minder afhankelijk te maken van de
koffieproduktie. Dit heeft in toenemen
de mate geleid tot verbouw van produk-
ten als maïs, bruine bonen en katoen.
Daardoor is het aandeel van koffie in
het Braziliaanse nationaal inkomen ge
daald van naar schatting 65% tot 35%. Er
is overigens geen tekort aan koffie ont
staan; de overschotten zijn verminderd.
Braziliaanse koffie wordt vaak santos-
koffie genoemd. 'Ten onrechte eigen
lijk,' zegt koffie-expert IJskes, 'Santos is
niet meer dan de havenstad, waar de
verscheping geschiedt. De koffiedistric-
ten zijn vooral Parana en Sao Paulo.
Hier en daar zijn ook wat theeplantages.
Het district Bahia, waar de veelkleurige
klederdracht nog in hoge ere wordt ge
houden. is bekend door de cacao, die er
vandaan komt.'
Brazilië is de laatstejaren begonnen met
industrialisatie. Er staat onder meer een
fabriek van Volkswagens. Uit de koffie
plantages is ook een industriële ontwik
keling naar voren gekomen: de produk-
tie van oploskoffie. Ook Albert Heijn
haalt deze uit Brazilië, uit enige andere
landen ook trouwens. De melanges
worden door AH als recept aan de daar
werkzame fabrieken verstrekt. De op
loskoffie komt dan vacuüm verpakt in
balen naar Zaandam om daar tot klein-
verpakking te worden verwerkt.
Wanneer men een pak koffie koopt be
vat dit een verscheidenheid aan bonen,
die te zamen een 'melange' vormen. Dit
laatste gebeurt nog steeds in Zaandam,
omdat in een mengsel vaak bonen uit di
verse landen zitten. AH voert koffie in
uit landen als Columbia, Brazilië, Costa
Rica, Guatamala, Kenia, Oeganda, Ka
meroen, Indonesië. De 'smaakmakers'
zorgen voor een uitgekiende samenstel
ling van de melanges.
Rechtsboven:
De oogst van de pluksters wordt
gewogen.
Midden:
De pluktuin functioneert tevens
als crèche.
Links:
De koffiebonen worden per
plukker gestort, gewogen en be
taald.
Onder:
Zoonlief bewaakt het familie
kapitaal. Z'n zusje kijkt bewon
derend naar hem op.
Driehonderd zingende kinderen in een
filiaal, een Sint die op de vlucht slaat
vanwege die enorme drukte maar
ookvolop tevredenheid over het wel
slagen van de ondernomen actie. Zo was
het rond Sinterklaas in Drachten, waar
in het gloednieuwe winkelcentrum alle
zaken de handen letterlijk en figuurlijk
ineen geslagen hadden om zoveel moge
lijk publiek te trekken. De eerste van
een hele reeks activiteiten (het Sinter
klaasfeest) werd een klaterend succes en
plannen voor volgende evenementen
zijn in voorbereiding.
In september 1970 vestigde AH als eer
ste een filiaal in dit winkelcentrum; op
het ogenblik zijn er twintig zaken, het
worden er dertig. Bedrijfsleider B. Can-
rinus van deze SM praatte met de buur
man (een reisbureau) over de mogelijk
heden om meer mensen naar het cen
trum te krijgen en andere zaken sloten
zich alras bij dit initiatief aan. De eerste
vorm van samenwerking mondde uit in
het aantrekken van Sint plus Piet, die al
le zaken bezocht en ter plaatse pakjes
uitdeelde.
De heer Canrinus: 'Het was geweldig
druk en geweldig gezellig, hoewel Sint
hier met al die kinderen wel weg móést
gaan. We hebben mandarijnen uitge
deeld en pepemoten gestrooid en heb
ben als winkelcentrum en als filiaal een
bijzonder goede beurt gemaakt bij het
publiek.' En ook zegt hij: 'We komen
zeker terug. Half april wordt het winkel
centrum officieel geopend en rond die
datum zullen we opnieuw acties onder
nemen.'
