'Albert Heijn eerste
bedrijf dat opleiding
zo groots aanpakt'
'Spannend
maar leuk'
'ik zie 't
als ideaal'
'Laatste
indruk
de beste'
P. D. Zuiderveld van IvioPart-Timers niet vergeten
Mevr. De Zwart:
Mej. De Das:
Mevr. van der Kley:
AH-Flitsen
5
Adjunct-directeur P. D. Zuiderveld typeert de Werkwijzer-
cursus: Wij zijn er trots op dat wij dit boeiende project
hebben kunnen ontwikkelen en er aan konden meewerken.
Albert Heijn is bij mijn weten het eerste bedrijf in Neder
land dat de opleiding zo groots aanpakt en ik ben 'r zeker
van dat anderen beslist zullen volgen
De nieuwe eerste opleiding is in
eerste instantie bedoeld voor de
Full-timers. In één van de laatste
Flitsen-nummers werd echter
een overzicht van alle in-dienst-
zijnde personeelsleden gegeven.
Hieruit bleek, dat in januari
1971 ongeveer 7000 personeelsle
den in dienst waren, die minder
dan 60 uur per periode werken.
Duidelijk staat ons dan ook
voor ogen dat wij een eerste op
leiding voor part-timers behoe
ven. Uit de bestaande pakketten
eerste opleiding zal daarom een
keuze worden gemaakt voor wat
betreft de lesstof. Hieruit wor
den dan de pakketten eerste op
leiding voor PART-TIMERS ge
boren.
In het part-time pakket voor
caissières zal zelfs een gepro
grammeerde instructie 'Aanslaan
op het kasregister' worden bijge
voegd. Dit houdt in dat men het
behandelen van de machine
zelfstandig zal kunnen leren in
het filiaal. Voor Nederland bete
kent dit ons inziens een unicum.
Het is echter noodzakelijk dat
de wijze van werken (bijvoor
beeld vullen, beprijzen, coderen)
van de part-timers gelijk is aan
de werkwijze van full-timers.
Hij vindt het een uitstekende
methode van beleidsvoering om
het nieuwe personeel zo snel
mogelijk een opleiding te geven,
vanaf de jongste bediende tot de
bedrijfsleider. De eerste oplei
ding voor de lagere functies
maakt er een uiterst belangrijk
deel van uit. De taak van de
heer Zuiderveld en die van zijn
personeel was om de leerstof die
Albert Heijn in de boekjes wil
de, op een geschikte manier op
papier te brengen, mét aanvul
ling van eigen ideeën. IVIO had
eerder wel meer bedrijfsoplei
dingen gemaakt, maar nooit in
die omvang en nooit voor een
dienstverlenend (levensmiddelen)
bedrijf. Het werd in korte tijd
gefikst: even vijf maanden.
De Werkwijzer-cursus heeft twee
eindredacteuren gehad de heren
J. Klein en F. Warnaar, beiden
pedagogisch-didactisch mede
werker bij IVIO. De heer Klein
zette de opleiding tot caissière
op, die - eenvoudig gesteld - ge
splitst is in de zuivere bediening
van de kassa en het 'afrekenen'
met de klant. Dat was de enige
opleiding die zich liet program
meren.
De heer Klein verklaart dat voor
leken toch we! wat moeilijke be
grip met: 'Het is een uiteen rafe
len van de leerstof, waarbij de uit
te voeren handelingen zinvolle
schakels zijn in het geheel. De
cursiste gaat in theorie en prak
tijk stap voor stap naar een be
paald doei Zij gaat zelfstandig
door de stof heen. zonder al te
veel hulp van leraar of mentor'.
Vöör die cassière-opleiding krijgt
de cursiste - net als iedere ande
re eerste opleidingscursist(e) - de
algemene serie Werkwijzers, acht
boekjes waarin men 'kennis
maakt' met Albert Heijn. De
eerste opleidingen voor de vele
andere functies in de AH-zaken
hebben elk hun eigen serie spe-
ciaal-Werkwijzers, samengesteld
door de heer Warnaar. Hij en
de heer Klein werden bij de
lay-out geholpen door mejuf
frouw Irene Haakman en bij de
illustraties door tekenaar Wij
nand Greefkens.
Albert Heijn droeg bij IVIO de
gegevens aan die beslist in de
theorie opgenomen moesten
worden.
En dat alles - nogmaals - in
nauwe samenwerking. De heer
Warnaar: 'We zijn vaak wezen
kijken in zaken en hebben er
veel gevraagd. Zodoende kwa
men we öök tot een eigen in
breng, maar Albert Heijn be
paalde tenslotte de inhoud'.
Hieronder het IVIO-team, dat enthousiast heeft
meegewerkt aan het vorm geven van het opleidings
programma v.l.n.r. de heer F. Warnaar, mej. Irene
Haakman en de heer J. Klein.
de andere'. Ze vertelt: 'De
meisjes lopen eerst stage op de
verschillende afdelingen van
een zaak en daarna wordt 't
hen door ons uitgelegd en nog
eens met die Werkwijzer-boek-
jes verteld wat en hoe ze hun
werk moeten doen. Op de cur
sus zelf al krijgen ze min of
meer praktijk. Het ene meisje
is klant, het andere is
caissière. Wij noemen dat spel
letje spelen'.
Ze zal straks voor 't eerst
'voor de klas staan'. Hoe ze
dat vindt? Mevrouw De Zwart:
'Het lijkt me spannend maar
toch ook wel leuk. Als ik 'r
èèn of twee dagen mee bezig
ben, zal het wel lukken, denk
ik zo'.
'Mijn mening over die nieuwe
opleiding voor caissières? Dat
ie goed is en dat de meisjes
veel te weten komen over Al-
bert Heijn in z'n algemeenheid,
'k Vind dat erg belangrijk'.
Eind mei gaat zij als
hoofdcaisière gedurende twee
weken in Den Haag meewer
ken om de AH-nieuwelingetjes
tot caissières op te leiden: me
vrouw E. de Zwart (22), wo
nend en werkend in Vlaardin-
gen (de supermart in het
gloednieuwe winkelcentrum 'De
Loper'). Ze is 5Vz jaar bij het
bedrijf, begon bij de vleeswaren
en werd van caissière een jaar
geleden hoofdcaissière.
Ook zij betitelt de nieuwe eer
ste opleiding als 'veel beter dan
Haar omschrijving van de eer
ste opleiding ziet er zo uit: 'Ik
zie 't als ideaal. Een nieuwe
medewerkster komt niet direct
in aanraking met de klant,
maar leert op de cursus op een
volgens mij uitstekende manier
eerst het vak kennen. Daarom
vind ik de nieuwe opleiding
aanmerkelijk beter dan de
oude'.
Die 'ik' is mevrouw H. M. van
der Kleij (25), kassa-instructri-
ce in district West en af en
toe ook ambulant-administratri-
ce. Zij woont in Vlaardingen
en begon haar AH-carrière als
caissière. Via gebakjuffrouw en
hoofdcaissière bereikte ze haar
huidige functie. Als zodanig
heeft ze de laatste drie jaar
voor een deel 'cursussen oude
stijl' gegeven: in nieuwe filialen
meisjes gedurende twee weken
trainen voor het caissière
schap.
Voor haar was die methode het
toch niet helemaal, omdat de
meisjes na een halve dag vaak
al achter de kassa werden ge
zet. 'Nu komen ze zo van
school, zijn dus nog ongevormd
en leren gelijk 't goeie', verdui
delijkt mevrouw Van der Kleij.
'Ze krijgen nu een theoretische
ondergrond en weten tegelijk
wat ze aan de kassa moeten
doen. Ze komen beslagen ten
ijs'.
Zelf gaat ze de caissière-cursus
geven in Roosendaal, een van
de zes plaatsen in ons land
waar de eerste opleidingen wor
den gehouden.
Mevrouw Van der Kleij vindt
de nieuwe opleiding verder 'erg
zelfwerkzaam'. De meisjes ho
ren (bandrecorder), zien (dia's)
en leren (zoals uit de Werkwij
zers) wat ze moeten weten. En
dat speelt zich af in groepjes
van hooguit tien meisjes. Voor
mevrouw Van der Kleij het
juiste aantal, 'want', zo meent
ze, 'iedereen is er dan nog bij
betrokken'.
'Je staat straks echt niet met
een mond vol tanden als de
klanten je iets vragen, want er
wordt je namelijk van alles ge
leerd'. Mejuffrouw W. de Bas
(32) raakt volgens haar met de
ze uitspraak de kern van de zo
juist van start gegane eerste
opleiding. En in haar geval
spreekt ze dan over de dames
die volgens de nieuwe methode
tot caissière zullen worden op
geleid.
Ze is hoofdcaisière in de Was-
senaarse supermart. woont in
Den Haag en is IIV2 jaar bij
AH ('Ik heb van alles bij de
zaak gedaan; de laatste twee
jaar ben in hoofdcaissièrc').
Mejuffrouw De Bas is 22
maart als eerste hoofdcaissière
in het AH-pand aan het Lo-
rentzplein in Den Haag begon
nen met het 'les geven nieuwe
stijl' aan de toekomstige
caissières: twee weken lang,
acht dagen totaal. Zelf is ze
daarvoor vier dagen in Garde
ren opgeleid.
'De nieuwe opleiding is beter
dan die ik toendertijd gehad
heb', vindt ze. 'Er wordt veel
meer aandacht aan de meisjes
besteed. Na die ene week stage
in de zaak, krijgen ze twee we
ken cursus en dan nog eens
vijf weken proefdraaien in het
filiaal. Een jury van klanten
beslist uiteindelijk of ze 't ge
haald hebben. Kan het beter?'
De rol van de mentor in het
geheel is volgens hoofdcaissière
De Bas een gewichtige. Hij
neemt tijdens de laatste weken
van de opleiding de geleerde
dingen 'in de praktijk' nog eens
door en verduidelijkt ze desge
wenst opnieuw.
Mejuffrouw De Bas is ervan
overtuigd dat een goede
caissière voor een bedrijf als
Albert Heijn van veel belang is.
Het moet iemand zijn die snel
en accuraat moet kunnen wer
ken, maar daarnaast vriendelijk
tegen de klant moet kunnen
zijn. Altijd.
