Ontwikkeling in de distributie
van groente en fruit
Reakties op
de computerdagen
AH-Flitsen
4
Op 21 augustus 1970 heeft de heer B. P. Velema, als gast
aanwezig in de OR vergadering van ons DC Rotterdam,
een toelichting gegeven op de ontwikkelingen in de
distributie van groente en fruit.
Als uitgangspunt werden de volgende 4 vragen gesteld:
hoe was de distributie van groente en fruit
(in Nederland)
hoe begon AH er mee
hoe verliep de ontwikkeling
wat zijn de plannen voor de 70-er jaren?
De computer zal in de komende tien jaar een steeds be
langrijker onderdeel gaan vormen van ons leven. Er zal een
reusachtig net van omvangrijke computers en satelliet
computers komen, dat een informatiesysteem over het ge
hele land zal vormen. Dat zal dan werken zoals nu de
hoofd- en lokale aansluitingen van het telefoonnet. Zowel
thuis als op kantoor zullen we in staat zijn ons op dit net
werk aan te sluiten en gebruik te maken van de in de ge
heugens van het computersysteem opgeslagen informatie.
Nu al zijn de toepassingsmogelijkheden van de computer
legio. De computer wordt gebruikt bij geneeskundige diag
nose en therapieën. Voor letterkundige analyses, voor het
berekenen van weersverwachtingen en bij de registratie
van verkeersovertredingen.
Bij veel sportevenementen worden informatieverwerkende
systemen gebruikt voor het berekenen van uitslagen. Bij
de Olympische Spelen in Rome, Innsbruck, Tokio en Gre
noble, bij autoraces en bij kunstrijden op de schaats
waren hierdoor de uitslagen sneller dan ooit beschikbaar.
Andere, nog spectaculairder toepassingen zijn te verwach
ten. Op alle fronten. Ook op die van de bedrijfsvoering.
Historie
Zoals ook voor andere artikelen
geldt liep de verkoop van groente
en fruit tot voor enkele tientallen
jaren via de detailhandel De
groenteman betrok zijn groente
en fruit via een grossier of even
tueel rechtstreeks van de veiling
in zijn omgeving en zorgde in het
laatste geval meestal ook zelf voor
het vervoer.
Hij kocht zelf 's morgens vroeg in
op de markt en/óf veiling, terwijl
zijn vrouw in de winkel stond.
Door de hele familie in te schake
len en daarvoor vrijwel geen loon
te kalkuleren kon hij relatief goed
koop werken, daar hij bovendien
bereid was 12 tot 16 uur per dag
te werken.
Bij toeneming van de welvaart en
stijging van de kosten en bij een
afnemende interesse van de kin
deren om in de zaak te werken of
daar een normaal weekgeld voor
te ontvangen, konden heel wat
kleinere zaken zich niet meer
handhaven.
Hoewel de eigenaars als groente
man hun vak volledig beheersten
ontbrak het hen vaak aan het no
dige ekonomisch inzicht.
Bijv.: reserveringen om van de
binnenstad naar een nieuwe stads
wijk te verhuizen om daar een
nieuwe moderne groentezaakv te
beginnen, waren niet gedaan.
Schaalvergroting
Om zowel op vaktechnisch als
economisch gebied 'bij de tijd' te
blijven was, ook in de detailhan
del voor groente en fruit een
schaalvergroting noodzakelijk. Zo
als gezegd gold dit niet alleen
voor de detailhandel in groente
en fruit, maar b.v. ook voor krui
denierswaren. Daarom besloot Al-
bert Heijn NV in 1954 het be
staande assortiment uit te brei
den met groente, fruit en vlees.
Aanvankelijk lag het in de bedoe
ling groente en fruit zoveel moge
lijk voorverpakt aan de filialen te
leveren. Dit betrof in 1956 2 SM's,
één in Rotterdam en één in Am
sterdam, terwijl de distributie cen
traal plaats vond via DC Rotter
dam. Al heel snel bleek, dat het
geen haalbare kaart was om alles
voorverpakt te leveren, de sprong
in de ontwikkeling was te groot.
Eigen verpakking
Daarom werd overgeschakeld op
een systeem waarbij de winkels
hun eigen groente gingen snijden
en verpakken.
Geleidelijk aan zijn er steeds
nieuwe experimenten uitgevoerd
met het voorverpakt leveren van
groente en fruit, waardoor de stij
gende loonkosten e.d. voor een
groot gedeelte konden worden op
gevangen.
De prijsstijgingen zijn dan ook in
de groente- en fruitsektor de af
gelopen jaren relatief geringer
geweest dan voor andere artikel-
groepen.
Men ging dus toch weer voorver
pakken, alleen werd dit systeem
nu geleidelijk ingevoerd, nadat er
eerst uitgebreide proefnemingen
waren gehouden.
Inmiddels stegen de omzetten,
waardoor in de winkels een steeds
grotere verwerkingsruimte nood
zakelijk werd.
Daarom vonden de genoemde ex
perimenten op één punt plaats,
waarbij het mogelijk was een ver-
pakkingslijn te realiseren. Zo
groeide men naar de centrale
verpakkingsafdelingen voor
groente en fruit in Rotterdam en
Zaandam.
Om verschillende redenen zal in
een volgende ontwikkelingsfase
de verpakking weer gedecentrali
seerd worden en plaats vinden
bij de bron: de producent.
Producent verpakt
Produkten die eerst via het DC
naar de filialen worden gezon
den en daar moeten worden voor
verpakt, worden er niet beter op.
Ideaal is dat de producent zijn
produkten direkt in de winkel
verpakking doet na het plukken of
oogsten. Deze vakmensen hebben
bovendien meer gevoel voor het
product:
de producent in Zeeland weet hoe
hij met appelen moet omgaan,
hij heeft bovendien meer gevoel
voor kwaliteit.
Een ander argument is, dat het
filiaal verkooppunt is: een gespe
cialiseerde funktie. Het is onjuist
daar de funktie van verpakkings
bedrijf aan toe te voegen.
Wanneer de goederen verkoop-
klaar (dus verpakt en beprijsd) in
het filiaal aankomen geeft dit dui
delijk een meeromzet, er is dan
n.l. geen afwegen e.d. nodig en
indien er veel vraag is kan hier
snel vanuit de voorraad aan wor
den voldaan. Een probleem is
nog dat prijzen en koderen vaak
moeilijkheden voor de leveran
cier geven, omdat hij niet in het
bezit is van de hiervoor benodigde
apparatuur.
AH distribueert
De tendens zal zijn dat Albert
Heijn zich in de toekomst steeds
meer zal terugtrekken uit de rand-
werkzaamheden, die niet direct te
maken hebben met de distributie
taak.
Dit wil dan zeggen, dat Albert Heijn
zijn verpakking van groente en
fruit niet alleen niet meer zal uit
breiden, maar zelfs zal inkrimpen.
De producenten en leveranciers
van groente en fruit zullen in hun
vak met hun tijd mee moeten gaan
en hun produkten naar de wen
sen van de distributie-bedrijven
(Supermarts e.a.) verpakt dienen
af te leveren.
De nu begonnen 70-er jaren vra
gen ook van de groente en fruit-
afdeling een grote prestatie. D.w.z.
snel verder gaan om het groente
en fruitpakket in de kortst moge
lijke tijd voor 100% verpakt aan
het filiaal af te leveren. Handha
ven en waar nodig een nog ster
kere standarisering van de kwali
teit. En niet te vergeten een uit
gebreid groente-pakket aan te
bieden met ingebouwde dienst
bode of wel 'panklaar'.
Verdere mechanisatie van plan
ten, oogsten, bewerken en verpak
ken van ons pakket.
Dit is nodig om de kosten te kun
nen blijven beheersen en verze
kerd te zijn van de noodzakelijke
hygiënische behandeling van de
produkten. E.e.a. vereist een zeer
goede samenwerking met produ
centen en leveranciers.
De eis blijft: 'Standaard kwaliteit
tegen een zo laag mogelijke prijs'.
Luchtfoto van ons dislritbuliece?i-
trurn in Zaandam. Links op de
voorgrond de expeditie van groente
en fruit.
Teneinde zijn medewerkers, spe
ciaal die in de administratieve
sektor, een beter inzicht te ge
ven in de werking en mogelijk
heden van de computer, organi
seerde Albert Heijn enige maan
den geleden een aantal compu
ter-dagen. Er werd toen aandach
tig geluisterd. Veel gevraagd,
maar nog veel meer gedacht.
Hoe zien jonge mensen die be
drijfsadministratie als hun beroep
kozen, die computer nu eigenlijk?
Zijn ze er bang voor? Of be
schouwen ze het als een tech
nisch hulpmiddel, dat ondanks al
zijn mogelijkheden nooit zonder
de mens zal kunnen? Heeft zo'n
computerdag nou verhelderend
gewerkt?
Om antwoord op deze vragen te
krijgen is de redaktie van Flitsen
met drie administratieve mede
werkers die aan de computerdag
hebben deelgenomen rond de ta
fel gaan zitten: Coen Viege (24),
Guis Dijkema (22) Maria A. van
Santé (39). Een bandrecorder no
teerde hun reacties.
Nog onvoldoende
duidelijkheid
Guus: laat ik voorop stellen dat
ik niet bang ben voor een com
puter. Niet bang in die zin, dat
hij me ooit werkeloos zal ma
ken. Natuurlijk zal dit apparaat
werk weg nemen wat nu nog door
mensen gedaan wordt. Maar over
het algemeen zal dit toch werk
zijn wat thuis hoort onder de noe
mer sleurwerk. Eenvoudige admi
nistratieve handelingen. Later mis
schien het meer ingewikkelde
werk. Daardoor zullen er funkties
in het bedrijf verdwijnen. Maar
omdat een computer in feite een
dood ding is, zullen er andere
nieuwe funkties ontstaan. Funk
ties misschien waarvan we op dit
moment nog geen weet hebben.
Wat wist je van de computer? Ben
je er op die speciale dag iets
meer over aan de weet gekomen?
Guus: Ik geloof niet dat die dag
iets bij me verduidelijkt heeft. Daar
werd het allemaal veel te inge
wikkeld voor verteld. 99% van al
die Engelse termen die ik daar
hoorde zeiden me niets. Een ding
kwam goed over. Het feit dat je
moet studeren wil je kunnen bij
blijven met de snelle ontwikkeling
die in ons vak gaande zijn. Maar
laten we wel wezen, dat wist ik
al lang.
Coen: Ik heb ook de indruk dat
deze dag voor de meesten weinig
positiefs heeft bijgedragen. Ik had
er zelf ook meer van verwacht.
Meer duidelijkheid. Voor mij per
soonlijk kwam die dag niet uit
de verf, omdat ik volkomen on
bekend ben met de computer-ter
minologie.
Maria: Die computer is een onont
koombaar ding. Zie je dat hij je
funktie verslint, je werk weg
neemt, zorg er dan voor dat je zo
danig geschoold bent, dat je rond
die computer ander werk kan
vinden. Probeer die computer voor
te blijven.
Het is inderdaad opvallend hoe
snel de techniek zich in ons vak
ontwikkelt en hoe traag het onder
wijs daar achteraan komt.
Werkgelegenheid
Een bedrijf is er niet alleen om
winst te maken. Hij heeft ook een
sociale funktie. In het verschaf
fen van werkgelegenheid bijvoor
beeld. Nu komt die computer
straks een aantal funkties voor
zich opeisen. Funkties waarin een
aantal mensen zich erg gelukkig
(Vervolg op pagina 5)
