Passagiersschip Dempo in
de oorlog getorpedeerd
600 AH-cursisten studeren
jaarlijks in Garderen
AC-MANAGER VERTELT OORLOGSERVARINGEN
Vreemde passagiers
Invasie
Getorpedeerd
Prachtige dag
Elf miljoen aan boord
Veel veranderd
AH - Flitsen
Pagina 6
IN een vorig nummer van „Flitsen" meldden wij, dat de
Omzet Prestatie Wedstrijd voor restaurants dit jaar is
gewonnen door de Albert's Corner in Leiden. De manager van
dit bedrijf, de heer Dekker, heeft ons onthuld met welke kunst
greep hij tot dit resultaat gekomen is. „Om ervoor te zorgen
dat de artikelen die wij in de bijverkoop hadden, bier, sherry,
gebak, enz., in zo groot mogelijke hoeveelheden van de hand
gingen, heb ik prijsjes uitgeloofd voor de serveersters die van
de diverse attracties het "meeste aan de man brachten. Dat heeft
de gemiddelde besteding aanzienlijk omhoog gebracht".
In mei 1940 was de heer
Dekker weer terug in Soeraba-
ja en beleefde daar het mo
ment waarop ons land, on
danks zijn strikt volgehouden
neutraliteitspolitiek, in oorlog
kwam met Duitsland.
De „Dempo" maakte nog
twee reizen naar Amerika,
eenmaal met baar goud ter
waarde van 11 miljoen gulden
aan boord, dat in veiligheid
moest worden gebracht. Daar
na begon het grote avontuur,,
dat vier gevaarvolle jaren zou
duren. De eerste opdracht was
het overbrengen van Cana
dese luchtmachttroepen naar
Engeland, een zeer riskante
reis omdat de duikbootoor
log in volle hevigheid woedde.
Om verzekerd te zijn van een
zo groot 'mogelijke veiligheid
werd de route ten noorden van
IJsland gevolgd. Het werd een
tocht van veertien dagen
waarin men had te kampen
met vliegend slecht weer, wat
neerkwam op honderden dood
zieke soldaten met omgekeer
de magen. Na aankomst wei-d
de boot omgebouwd tot troe
pentransportschip en voorzien
van allerlei afweergeschut: De
„Dempo" had haar oorlogsbe
stemming gevonden.
■pvirect. nadat de verbouwin-
gen, waarbij de hutten
voor het overgrote deel plaats
maakten voor grote ruimen
met kribben, voltooid waren,
vertrok het schip, dat vroeger
accommodatie bood aan 600
passagiers, met 2500 man Brit
se soldaten die in Zuid-Afrika
moesten worden opgeleid. Na
dat dit karwei tot een goed
einde was gebracht, kwam het
terecht op de „lijn" Bombay-
Suez. Twee jaar lang wei'den
Brits-Indische soldaten ver
hitte ondraaglijk en in paniek
verdrongen de mannen elkaar i
bij de plaatsen waar het mo-
gelijk was een klein beetje J
frisse lucht in te ademen.
Eind 1942, Noord-Afrika. Bij I
El Alamein heeft Montgo- j
mery de beslissende slag met
Rommel gewonnen. De oor
log krijgt een ander aanzien j
en in Europa wordt verwacht,
dat de sprong over de Middel
landse Zee spoedig zal worden
gemaakt. Tegen het einde van
november trekken zich inva-
sievloten samen bij de door de
Vichy-regering van maar
schalk Pétain beheerste Noord-
afrikaanse havens. Ook de
„Dempo" behoort tot de 800
schepen die bij deze actie wor
den ingezet.
„Het was een gevaarlijke si
tuatie", vertelt de heer Dekker,
„want zij moesten allemaal
door de nauwe Straat van Gi
braltar terug naar de Atlan
tische Oceaan. De Duitsers la
gen natuurlijk op de loer. Van
ons konvooi verloren wij drie
schepen in één nadht. En er
ging een vliegtuigmoeder
schip met 900 man naar de
kelder".
Tn het voorjaar van 1944
kwam het einde van de
„Dempo". Na nog een poosje
te hebben gevaren op Zuid-
Afrika, was de boot terugge
keerd naar de Middellandse
Zee. „De voet van Italië was
toen al bezet", en wij voeren
op de route tussen Napels en
Oran in Noord-Afrika. Op 17
maart werden wij getroffen
door een torpedo en het schip
zonk binnen de twintig minu
ten." Het was een geluk dat
er geen troepen aan boord wa
ren en de bemanning had dus
gelegenheid in de sloepen te
gaan.
en verder zijn er cursussen
voor resei've-chefs en voor
restaurant-personeel.
Eén beeld uit de oorlog zal
de Leidse AC-manager altijd
voor ogen blijven staan. „Wij
voeren in konvooi voor de
Spaanse kust. Het was het
mooiste weer van de wereld
en de Middellandse Zee was
spiegelglad. Plotseling werd
één van de marineschepen die
ons bewaakten, door een tor
pedo getroffen. Ik heb mijn
verrekijker gepakt en met tra
nen in de ogen het tafreel aan
gezien dat zich daar afspeel
de. Het schip zonk binnen de
vijf minuten. Aan de boeg die
nog boven water uitstak,
klampten -zich wanhopig zeven
of acht man vast. Alle anderen
hadden niet zo snel naar bui
ten kunnen komen in de rava
ge die was aangericht. Het is
een afschuwelijke belevenis op
zo'n prachtige dag in enkele mi
nuten tijd ruim honderd man
de dood tegemoet te zien
gaan".
Er is ook een plezierige her
innering: de grote geest van
kameraadschap die gedurende
de jaren van gevaar en avon
tuur onder de bemanning van
de „Dempo" is ontstaan.
Vriendschappen die toen ge
sloten zijn, werden vriend
schappen voor het leven. „Nog
ieder jaar", besluit de heer
Dekker, „komen wij op de 17-
de maart met zes man bijeen
om onze „torpederingsdag" te
herdenken".
Al naar gelang de verschil
lende cursussen staan thans als
vakken op het rooster: Massa
distributie; Merchandising;
Waarom verkopen wij vlees,
groente...; Wat is de taak van
een bedrijfsleidei\ Er zijn vak
technische cursussen naast de
vormingscursus en zo zal ieder
dat opsteken waarvoor hij naar
Garderen was gekomen. Een
hoofdcaissière leert andere din
gen dan de mensen die werken
in de afdeling verpakt vlees,
om jnaar iets te noemen, en
deze praten weer op een geheel
andere golflengte dan een sla
ger uit de afdeling vers vlees.
Het is maar een simpel voor
beeld uit de vele mogelijkhe
den, maar nu begrijpt U dat
deze cursussen niet voor niets
gegeven worden.
Wie in de hoogste groep te
recht komt krijgt nog een veer-
tiendagse cursus die gegeven
wordt door de Zaanse Stichting
voor bedrijfspsychologie en
pei-soneelsbeleid. Hiervoor
blijft men in Garderen, maai
de uitvoering van het lespro
gramma ligt dan geheel in
handen van de stichting.
„Leiden is een studenten
stad," zegt de heer Dekker, „en
dat kan men hier goed mer
ken. Er komen veel jongelui
en omdat de stations voor
trein cn bus vlak voor de
deur liggen, stappen er ook
heel wat reizigers bij ons bin
nen". De drukte die daaruit
voortkomt vei'heugt hem
niet alleen in zakelijk opzicht.
Wie gevaren heeft, en dan
nog onder omstandigheden als
hij, blijft zijn leven lang naar
beweeglijkheid en afwisseling
verlangen.
In 1939 was de heer Dek
ker als assistent-hofmeester in
dienst getreden bij de Rotter
damse Lloyd. Hij wilde wat
van de wereld zien en de kans
daartoe heeft hij gekregen, al
was het op een andei-e manier
dan hij zich had voorgesteld.
Reeds tijdens zijn derde reis
(naar Indië) tekenden zich de
contouren af van de catastro
fe-die de wereld vijf jaar lang
in haar greep zou houden. „Hit-
Ier was Polen binnengevallen
waarop Frankrijk en Engeland
hem de oorlog hadden ver
klaard. Omdat gevreesd werd
dat Italië ieder ogenblik bij
de strijd betrokken zou kun
nen worden, voeren wij niet
door het Suez-kanaal maar
om de Kaap". In Soerabaja
wei-d de „Dempo", een luxe
passagiex-sschip, tien weken op
gelegd vanwege de dreiging,
maar toen het die winter rus
tig bleef, werd de tocht naar
Europa toch gemaakt, en nog
wel via de vei-trouwde route
door de Rode en de Middel
landse Zee.
voerd naar het front in Nooi-d-
Afi'ika, waar veldmaarschalk
Erwin Rommel vooralsnog het
strijdtoneel beheerste. Het
waren vreemde passagiers,
donkere mannen met zonder
linge hoofddeksels en baarden,
die geen woord Engels spra-
lcen en elkaar regelmatig in de
haren vlogen omdat zij in
twee kampen, Boeddhisten en
Hindoes, waren verdeeld.
Met de 'gasten' die op de
terugreis mee gingen, had de
bemanning minder moeite:
krijgsgevangen gemaakte Ita
liaanse soldaten, die als ech
te levensgenieters allang blij
waren uit de kille dreiging
van de dood te worden wegge
voerd. Zij wai'en zo weinig
vechtlustig, dat ze aan boord
bijna volledige bewegingsvrij
heid genoten.
Aangename tochten waren
het niet. Vaak bi-andde in de
Perzische Golf en de Rode Zee
de zon er onbarmhartig op.
In de ruimen was dan de
Zo was het ook hier. Recht
opstaand, het petje in de hand
en met tranen in de ogen na
men de mannen afscheid van
de „Dempo". „Vergeet niet",
zegt de heer Dekker, „dat we
op die schuit heel wat hadden
beleefd. Zij was een stuk van
ons leven geworden, een thuis
waar wé ieder plekje van ken
den".
Alle bemanningsleden wer
den door Britse toi-pedojagei-s
naar Noord-Afrika gebracht.
Een aantal hunner, waaronder
de heer Dekker, verbleven drie
weken in een klein Arabisch
dorpje, alvorens zich bij an
deren, die in Algiers terecht
waren gekomen, te kunnen
voegen. Vandaar keerde de la
tere AC-manager met een Ame
rikaans troepentransportschip,
dat 6000 man vervoerde, ein
delijk terug naar Engeland,
waar hij overstapte op de Si-
bajak, eveneens van de R'dam-
se Lloyd.
Dit is Sabine Kersten, de 26-
jarige serveerster van de programma Rodeo. Sabine
Wimpy-Leidsestraat, die zoals heeft door deze tweede plaats
wij in het vorig nummer reeds reeds enkele contracten ge
schreven, de tweede prijs be- kregen. Zij legt zich voor-
haalde in hel amateurtelevisie- i namelijk toe op evergreens.
Er is voor de cursisten nog
gelegenheid om te relaxen in
de recreatiezaal, op de midget-
golfbaan van de Houtsnip of
om te „trotten", maar erg veel
tijd is daarvoor niet. Wie
rusten wil in 't groene bos
moet dus maar een ander keer
tje naar Garderen terugkomen,
bijvoorbeeld tijdens een va
kantie. Dat de stilte van de
bossen echter zeer heilzaam
werkt voor de cursisten be
wijst 'evenwel het feit dat men
zich na afloop niet afgdraaid
voelt. Men heeft zich in Garde
ren namelijk geheel kunnen
concentreren. De moeilijkheden
waarmee men normaal dage
lijks wordt geconfronteerd
bestaan er eenvoudig niet. Men
is er in Garderen eens hele
maal uit en staat daardoor
ontspannen tegenover de
leerstof.
Zelfs geharde zeelieden kun
nen hun emoties nauwelijks
de baas wanneer zij hun boot
in de diepte zien verdwijnen.
(Vervolg van pag. 3)
leven voorbij glijdt. Vragen
i.v.m. veranderende koopge
woonten of een veranderd
koopgedrag tijdens ons be
zoek een onderwerp waarover
de heer Govers zeer boeiend
wist te vertellen hadden de
cursisten nooit bewust bezig
gehouden. Wie echter leiding
wil geven in een bedrijf, zal
toch met deze onderwerpen op
de hoogte moeten zijn. Hij
moet immers vooruit kunnen
zien. Nu al weten wat de klant
van morgen zal vragen.
De heer Romp merkte op dat
er in de dertien jaar dat hij
het cursuswezen leidt dan ook
heel wat is veranderd. Men be
gon op de jeugdherbergtoer in
De Laurier in Amsterdam, later
in Zaandam en tot voor twee
jaar in Hoog Soeren, de cursus
sen waren ook veel minder in
gewikkeld.
Er waren nog geen of weir:«
ZB noch SuperMarts
men had alleen te maken et
bedienden-cursussen. D
leerde men hoe je wijn mc
verkopen, men kreeg artike
len-kennis, hoe je nassi-goreng
moest maken en wat je daarbij
moest aanbevelen. Nu zijn er
cursussen voor afdelingschefs
en hoofdcaissières; bedrijfslei
ders SuperMart en functiona
rissen van het hoofdkantoor
