Ir. H. N. Mol bestudeerde bouw
Amerikaciuse supermarkets
SuperMart Laren was decor
voor schiIderijenexpositie
HOOFD BOUW TECHY DIENST TERUG LIT Y.S.
Outillage
Congres
Veel soorten
Amerikanen bezochten
AH model slagerij
Organisatie
Resultaten
Mislukte inbraak in
filiaal De Slinge 191
Rotterdam
AH - Flitsen
Pagina 3
In februari is in een motel in de buurt van Philadelphia een
congres gehouden dat was gewijd aan de problemen rond de
bouw, de inrichting en het technisch onderhoud van Supermar
kets en grootwinkelbedrijven. Er werd aan deelgenomen door
ongeveer 350 personen, afkomstig uit alle delen van Amerika, J
architecten, ingenieurs, technici en zakenlieden uit de betrokken
sectoren van het bedrijfsleven. Verder waren er twee Canadezen
en één Europeaan. Die eenzame man die helemaal voor dit doel
de wijde plas was overgestoken, was ir. H. X. Mol, uit Zaandam.
Hoofd Bouwtechnische Dienst van Albert Heijn.
Zo heel erg hoeft men zich er(
niet over te verbazen, dat hij de
ze reis heeft gemaakt, omdat AH
gewoon is de ontwikkelingen in
Amerika op de voet te volgen.
Direct na de oorlog was onze di
recteur Verkoop, de heer J. Le
gerstee, al één van de eersten die
naar de Verenigde Staten reisde,
om te zien hoe in Nederland del
supermarkt het best zou kunnen!
worden opgezet.
Wanneer men dit weet, is het j
begrijpelijk dat de heer Mol naj
terugkeer in Zaandam zegt: „Zo
veel echte verschillen heb ik tij-,
dens mijn bezoeken aan bevrien-,
de ondernemingen niet opge
merkt. Onze bedrijven zijn im
mers naar Amerikaans voorbeeld
opgezet".
de klant, geen grote vertraging in
de doorstroming geven.
Een andere aanpak om de
doorstroming te bevorderen heeft
hij gezien bij een van de relaties.
Hier werd een winkelwagentje
gebruikt met de bodem op de
hoogte van de bovenkant van de
check-out. De voorzijde van het I
wagentje was wegklapbaar, zodat
de inhoud zonder veel buk- of
tilwerk naar de caissière gescho
ven kon worden.
A 1AAR nu het congres: Dat
was een drie dagen durend
gebeuren, waarop tientallen spre
kers hun zegje kwamen doen
Het ene onderwerp was interes
santer dan het andere. Naast de
behandeling van vraagstukken
van vandaag en morgen werden
er ook voordrachten gehouden,
die een indruk trachten te geven
van technische ontwikkelingen in
de verre toekomst, zeker naar
Nederlandse maatstaven beoor
deeld.
Er kwamen zaken aan de orde,
die ook voor Nederland op dit
moment actueel zijn. Een uitge
breide uitwisseling van ervarin
gen over het toepassen van tapijt
als vloerbedekking in SuperMarts
vond plaats. Bovendien was er
een voordracht over het bouwen
en inrichten van een ..food"-win-
kel van 200 m2 verkoopopper
vlakte in een week na gereedko
men van de fundatie. Een volle
dig demontabel systeem, dat ont
wikkeld was door de gebruiker,
zijn architekt en de staal
constructiefabrikant. En dan was
een van de onderwerpen: de
doorstroming bij de check-outs.
Hoewel de openingstijden in de
Verenigde Staten langer zijn, is
er toch ook sprake van filevor
ming. Een uitvinder toonde een
filmpje, waarin 'hij liet zien wat
hij geconstrueerd had, om de
doorstroming aan de kassa te be
vorderen. Hij had geconstateerd,
dat, wanneer de klant niet meer
zou behoeven te bukken en te
tillen, dus zelf haar inkopen niet
meer op de check-out behoefde
te leggen, dit een snelheidsverho
ging van ongeveer 10 pet. zou
opleveren. Hij toonde op het wit
te doek zijn vinding:
Een wagentje waarvan de
boodschappen vanaf de bodem
langs mechanische weg via een
transportband met noppen op de
check out gevoerd worden, wan
neer de huisvrouw er mee voor
de kassa verschijnt en het sein
op groen staat. Voorwaarde is,
dat zij het karretje in een be
paald spoor voor de kassa brengt,
zodat de caissière door op een
knop te drukken het mechanisme
in werking stelt. Het wagentje
wordt dan mechanisch vast ge
klemd. geleegd en terzijde afge
voerd.
]~AE heer Mol heeft in de
twee weken, die hem ter
beschikking stonden de gelegen
heid gehad om bij diverse onder- I
nemingen, waarmee Albert Heijn
N.V. op goede voet staat, eens te i
kijken hoe het daar met dc ou'til-
lage gesteld was.
Zo kwam hij terecht bij twee
grote ondernemingen, cm in Chi
cago en een in Boston. Hier
kwam de inrichting in grote I
trekken overeen met wat wij in
Nederland kennen, alleen op een
veel grotere schaal. Opvallend
was wel dat ingangsportieken
met dubbele deuren hier nog niet
toegepast werden. „De Amerika-1
nen' vertelt de heer Mol. ,,ke-
ken er van op, dat wij deze
reeds lang aanbrengen, te- j
meer daar men bij ons een veel i
milder klimaat veronderstelde.
Daarnaast staat, dat daar de in-
iangsdeuren overal geautoma
tiseerd zijn".
Voor ons is bovendien opval
lend, dat in één SuperMart koel-
meubelen van verschillend fa
brikaat worden toegepast. Men
geeft de voorkeur aan dat fabri
kaat, waarin het artikel zich,
naar de mening van de merchan
diser, het best presenteert.
aantal parkeerplaatsen in acht te
nemen.
Doordat iedereen per auto de
winkelcentra bezoekt, is het
„parcel pick-up"-systeem geme
chaniseerd. Achter de check-outs
bevindt zich een aangedreven
rollenbaan, die naar buiten voor
langs het gebouw loopt, zodat de
huisvrouw met haar auto haar
inkopen daar kan inladen. Een
systeem wat zeer eenvoudig en
efficiënt is, maar dat in onze Ne
derlandse verhoudingen nogal
wat bezwaren kan oproepen, in
dien dit zou worden ingevoerd.
Dat er minder voorschriften
zijn toonde een uitbreiding van
een SuperMart. waar een stuk te
gen aan gebouwd was, dat volko
men afweek van de vorm van
het hoofdgebouw en bovendien
uit andere materialen opgetrok
ken was. Men treft ook winkel
centra aan, die, wat bouw en af
werking betreft, zeer sfeervol
zijn.
De heer Mol heeft een winkel-
centrum bezocht in Plymouth, op
14 mijl van Philadelphia. Een
zeer stijlvol ingerichte winkel
combinatie met ruimten voor
openbare diensten. Het geheel
was gegroepeerd rond een grote
overdekte hal, waarin planten,
bloemen, fonteinen hét geheel
een levendig aanzien gaven.
Zowel op de begane grond als
op de eerste etage waren winkels
van verschillende bedrijven Via
roltrappen en een grote gaanderij
kon men winkelen op de verdie
ping.
In het algemeen heeft men in
Amerika, ook wat SuperMarts
betreft voorkeur om alles op de
begane grond te bouwen. Daal
de grondprijzen oplopen, wordt
het weer noodzakelijk om te on
derzoeken of het benutten van
verdiepingen voor dienst,- par
keer- of winkelruimte verant
woord is.
Op 3 mei hadden we 10 A-
merikanen met hun vrouwen
op bezoek. In het algemeen
waren het slagers, die er in
waren geslaagd daarbij zwaar
geholpen door hun echtgenotes,
zich op te werken tot het bezit
van een aantal supermarts. Ze
kwamen uit Brussel en waren
op weg naar Warschau,
Moskou. Kief en Boedapest.
Natuurlijk wilden ze onze
Centrale Modelslagerij zien,
waarbij het hun opviel dat wij
het vlees uitbenen, een luxe
die de Amerikaan onzin vindt.
Hij braadt het vlees met been
en al en beweert dat het de
smaak ten goede komt.
Vervolgens gingen we naar
de SM-Amstelveen waar je op
vrijdag om 3 uur over de hoof
den kon lopen. Er was nl. nog
kermis ook op het parkeerter
rein. Onze gasten feliciteerden
ons met de verbazende drukte
in de SuperMart.
Na een rondvaart door de
grachten verdwenen ze 's
avonds richting Warschau,
„doing Europe''.
FAE HEER Van der Knaap, bedrijfsleider van het filiaal in
Laren, ziet zijn taak zeer ruim. Hoewel de commercie wel
ergens om de hoek blijft gluren, streeft hij ernaar zijn Super-
Mart in het dorpsleven een rol te laten spelendie uitgaat boven
die van inkoopcentrum alleen. Daartoe heeft hij verschalende
initiatieven genomenmet Sint-Nicolaas stuurde hij een aantal
Zwarte Pieten de straat op. m de feestweek rond Koninginnedag
kregen 1600 kinderen een onvergetelijke middag aangeboden
met goochelen, buikspreken en poppenkast, en van 25 april lot en
met 4 mei was zijn bedrijf een ongebruikelijk decor voer een
schilderijen-expositie.
TAE heer Mol heeft in Ameri-
ka SuperMarts van allerlei
categorieën gezien. In de bin
nenstad waren er oude, die naar
onze begrippen aan een grondige
reorganisatie en opknapbeurt toe
waren. Er waren in winkelcentra
nieuwe, waarvan de interieuraf
werking een „zekere hang naar
het klassieke" liet uitkomen. Al
met al vond hij dat de bedrijven
in ons land er zeker niet slecht
bij afsteken.
„De Amerikanen zijn minder
aan voorschriften en beperkingen
gebonden, zegt hij, „en dat geeft
hun de gelegenheid de vorm en
inrichting van het gebouw meer
aan te passen aan de eisen, die
de bedrijfsvoering stelt". Men
bouwt veel ruimer; de verkoop
oppervlakte is dan ook gemid-
deld groter. Er is wel ?en ver
plichting om een zekere verhou- 1
ding tussen verkoopruimte en
Achttien kunstenaars, van
wie zestien dames en twee he
ren, hebben van de gelegenheid
gebruik gemaakt om ieder drie
inzendingen naar de SuperMart
af te vaardigen. Allen hadden
gestudeerd aan de Gooise Aca
demie, maar geen hunner beoe
fende het schilderen echt als
beroep. In het gezelschap vie
len twee figuren bijzonder op:
'de 86-jarige mevrouw Eliza
beth Schroder en de non-zuster
Felicitas Schellekes van de or
de der Dominicanessen.
Enigen van hen koesterden
in het begin nogal wat beden
kingen tegen het initiatief van
de heer v. d. Knaap, omdat zij
van mening waren dat de om
geving zich niet leende voor dit
doel, maar nadat de AH-be-
drijfsleider hen ervan had
overtuigd dat alles zou worden
gedaan om hun scheppingen zo
goed mogelijk tot hun recht te
laten komen, besloten zij toch
mee te doen. „Iedereen", zegt
hij, „beschikt nu eenmaal niet
over de financiële middelen om
ergens te kunnen exposeren en
hier kreeg men de kans zijn
doeken onder de aandacht van
25.000 mensen te brengen."
is echter niet geheel van risico
ontbloot, want regelmatig kan
men in de kranten nog lezen
hoezeer binnen ons volk de op
vattingen inzake de moraal uit
eenlopen. Er is dan ook van te
voren aan de exposanten dui
delijk gemaakt, dat geen plaats
kon worden geboden aan wer
ken waaraan wellicht door
sommigen aanstoot zou kunnen
worden genomen. Moeilijkhe
den in dit verband zijn er dan
ook in het geheel niet gerezen.
Verder moesten de argumen
ten worden ontnomen aan de
mensen die wellicht zouden
zeggen: „Een expositie in deze
entourage betekent een degra
datie voor de schilderkunst".
„Wij hebben daarom" vertelt
de heer v. d. Knaap, „op de
plaatsen waar doeken kwamen
te hangen, affiches en reclame
materiaal weggehaald. Zonder
dat dit aan de promotie-activi
teiten van AH afbreuk heeft
gedaan", voegt hij er snel aan
toe. Zowel van het publiek als
van de kunstenaars zijn dank
zij deze voorzorgen alleen
maar gunstige reacties geko
men. Verschillende klanten lie
ten zich ontvallen: ..Zoiets
moet U vaker doen' en enige
schilders die nu niet vertegen
woordigd waren hebben laten
weten de volgende keer graag
ook van de partij te zullen zijn.
TN ENKELE SuperMarts in
Amerika loopt een proef metj
dit systeem. De heer Mol is zeer
geïnteresseerd in de resultaten j'
van dit systeem. Het lijkt hem,
dat het geheel een nogal gecom
pliceerde constructie heeft en hij
vraagt zich af of de storingen,
die kunnen optreden, onder an
dere door hot niet in juiste stand
plaatsen van het wagentje door
ET organiseren van een
schilderijententoonstelling
munt.
TAE DOEKEN, die keurig
groepsgewijs waren opge
hangen aan de wanden boven
de groente- en fruitvïtrines en
de textielafdeling, vertoonden
een grote variatie in genre,
stijl, kleur en formaat. Enige
namen: Stilleven met fruit,
Duinlandschap Terschelling.
Agressie. Gekooide vrijheid,
Torremolinos: uitzicht op de
Mediterranée, Dwarreling, en
Ridder en dienstmaagd, welk
laatste schilderij afkomstig was
van de 86-jarige.
Aangespoord door het succes
is de heer v. d. Knaap vast
besloten het evenement nog
eens te herhalen. Maar hij wil
bovendien nog meer. Hij speelt
met het idee een teken
wedstrijd voor de jeugd te or
ganiseren en breekt zich het
hoofd of er op het lege plat
boven het bedrijf ook niet eens
een expositie van bijvoorbeeld
beeldhouwwerken kan worden
gehouden.
Het valt niet mee er bij hem
uit te trekken waarom hij zich
zo tot al deze activiteiten voelt
aangetrokken We hebben de
indruk dat allerlei aspecten
daarbij een rol spelen. „Ik ben
natuurlijk zakelijk ingesteld",
zegt hij, „en probeer de
mensen iets te bieden wat zij
ergens anders niet vinden. Het
kweken van goodwill is heel
belangrijk." Maar allengs
distilleren wij uit zijn aarze
lende antwoorden toch ook het
beeld van een sociaal voelend
man, die een goed burger van
Laren wil zijn en de ge
meenschapszin in zijn dorp
tracht te vergroten.
In de nacht van zondag op
maandag hebben twee amateur
inbrekers, namelijk een anti
quair en een kunstschilder,
kans gezien de brandkast op de
rollenbaan te krijgen en via de
rollenbaan in een vrachtauto.
Dit gebeurde 's nachts om 4
uur. Een vrouw die dit zag ge
beuren heeft de politie gebeld,
die tijdig ter plaatse was en de
heren in de kraag gevat heeft
Schade is er verder dus niet
aangebracht.
De heer De Haas is bezig te
trachten het adres van de
vrouw te achterhalen.
