„Eigen AH karakter overbrengen op publiek
duidelijkheid van iniormatie verhogen
en verkoop stimuleren"
De heer Jonkerhoofd afdeling vormgeving
„Artisticiteit mag nooit ten koste gaan van het
informatieve en vlag moet lading dekken"
De heer
G.J. Hermanides
benoemd tot
direkteur
James Pilclitch, cle man achter het beeldmerk
De heer Peek vierde z'n
zilveren jubileum
N.V. Formosa
koop te stimuleren. Daar
zegt geen directie nee
tegen.
i De heer E. Jonker (rechts), in
1964 winnaar van een gouden
noot", een ereprijs uitgegeven
door het NIVE. voor de AH
verpakking van chocolaatjes.
zou doen.
Voor welk
land hij ook
werkt. Har-
ris houdt
scherp in het
oog dat een
nieuw ge
zicht voor
een bedrijf
duurzaam
moet zijn. Het moet lang mee
kunnen.
In het geval-Albert Heijn moet
het dus ook lang modern en
vriendelijk blijven. „Je moet ve
le jaren vooruit werken", zegt
hij. „Daarom kan er wel eens
veel weerstand zijn op het mo
ment dat je je uitgewerkte
ideeën aan anderen voorlegt".
Directie zei ja
J^ij Albert Heijn is dat wel
meegevallen. Zonder
veel omhaal is Zaandam
meegegaan met de ideeën
uit Londen. Maar Pilditch
heeft de bedoelingen, die hij
daarmee had, dan ook dui
delijk onder woorden ge
bracht. Hij zegt dat zijn
werk dient om: het eigen ka
rakter van Albert Heijn
direct op het publiek over te
brengen, de duidelijkheid
van de informatie op de ver
pakking te verhogen, de ver-
De heer Pilditch (I.) en Harris (r.) gebogen over een ontwerp-
tekening voor de beschildering van de AH-trailers.
De heer R. C. N. Peek, bedryfs-
leider van filiaal Deventer,
Dapperstraat, vierde 24 februari
j.l. zyn 25-jarig zakenjubileum.
De huldiging vond plaats ten
huize van de heer Peek.
T\e heer Peek kan en mag
nog niet gerekend worden
tot de oude „grutters" maar
wij mogen hem met name noe
men tot de voorbereiders van
de huidige ontwikkeling. In een
bijzonder moeilijke tijd begon
nen (1941) heeft hij bewezen
een steunpilaar te zijn voor het
bedrijf en door het bedrijf voor A. de Roode en G. de Groote
en later de heer J. Toering ge-
zijn gezin. tuigenis komen afleggen, door-
Van deze waardering zijn de middel van het bekende Ge-
heren G. Heijn, D. ter Wee tuigschrift en de enveloppe.
James Pilditch is een 37-jarige Engelsman in een grijs fla
nellen kostuum Hij werd in Londen geboren, studeerde
beeldende kunst aan de universiteit van Reading, kwam na
in militaire dienst geweest te zijn in Canada terecht. Hij
was daar redacteur van een vakblad op het gebied van ver
pakkingen De stap naar het bureau Jim Nash Associates
was daarna niet zo groot meer, want daar werden verpakkin
gen ontworpen. Pilditch heeft sindsdien tal van grote op
drachten behandeld. In 1959 begon hij, in Londen, voor
zichzelf te werken. Hij richtte Package Design Associates
op, een groep dus. Want Pitditch zweert bij het werken met
groepen. In 1961 ging hij samen met Douglas Scott Associa
tes, een bureau dat zich met industriële vormgeving bezig
houdt. De naam van het nieuwe bureau werd Allied Indus
trial Designers. Het is gevestigd in Rathbone Place, dichtbij
Oxford Street en Soho, in het hart van Londen dus. Daar
naast zijn er vestigingen in Brussel en Oslo.
Goedkoper
Als hij het heeft over de door
hem uitgevoerde opdrach
ten laat Pilditch zelden na te
vermelden, dat de door zijn bu
reau ontworpen verpakkingen
of ondernemingsgezichten tot
verhoogde omzetten hebben ge
leid. Nieuwe verpakkingen
moeten niet alleen een verant
woord uiterlijk hebben, ze kun
nen ook goedkoper in de aan
schaf zijn.
AH is anders
Als het publiek van een be
drijf met een nieuw aan
zien ontdekt, dat het voldoet
aan de verwachtingen die dat
nieuwe uiterlijk wekt dan moet
Heer Peek, „40" zitten erin dat in de verkopen merkbaar
voor u. Dat u het restant zijn. Zo'n nieuw aanzien kreeg
moge ondergaan in goede ge- de koekjesfabriek Elkes in En-
zondheid en frisse moed, wen- j geland. Pilditch wijst op het
sen wij u van harte toe. verschil met Albert Heijn. El
kes was een naam die lang niet i
iedereen iets te zeggen had. Bij
het ontwerpen van een nieuw
merk moest daarom de gehele
naam gebruik worden. Met Al-
bert Heijn in Nederland ligt dat
anders. De naam is bij ieder
een bekend, dus kon met een
snel herkenbaar en eenvoudig
merk worden volstaan.
Kleuren
Pilditch was, voordat hij met
de opdracht voor Albert
Heijn begon, al enigszins be
kend met Nederland. Zijn bu
reau maakte het blauwwitte
pakje voor Caravellis-sigaret-
ten en de nieuwe verpakking
voor Castella Parels en Matic.
Maar zou hij nu voor een vol
komen gelijksoortige opdracht
gever in Engeland hetzelfde
maken als voor Albert Heijn in
Nederland? Nee, zeker niet.
Dat komt vooral, zegt hij, door
het verschil dat de Nederlan
der en de Engelsman zal ma
ken in het doorgeven van de
voor het ontwerpen benodigde
informatie. Uit die verschillen
de inlichtingen zullen verschil
lende resultaten voortkomen.
Daarbij wijst Pilditch op ver
schillen tussen het publiek in
beide landen, bijvoorbeeld op
het stuk van kleurenvoorkeur.
Lang mee
John Harris, zijn medewerker,
die de Albert Heijn-opdracht
uitwerkte, moest voor Ierland
een sigarettenverpakking ont
werpen. Hij verwerkte er een
olijfkleur in, die het op het vaste
land van Europa bepaald niet
J^e Raad van Bestuur deelt
mede dat, i.v.m. het ver
trek van de heer van Scher-
penseel, de heer G. J Her-
manides met ingang van 1
juni a.s. naast de heer van
Heuveln, die over enige ja
ren de pensioen gerechtig
de leeftijd hoopt te bereiken,
benoemd is tot directeur van
N.V. Formosa.
Het is de bedoeling dat na
een oriëntatie- en inwerk-
periode, die zeker een half
jaar zal duren, de heer Her-
manides de dagelijkse lei
ding van de restaurants van
de heer van Heuveln over
neemt. De heer van Heuveln
zal dan, toegevoegd aan de
heer G. J. Heijn, als speci
aal restaurant-adviseur, de
heer Hermanides bij zijn
werk blijven steunen en de
gang van zaken van nabij
blijven volgen.
jQe directeur-merchandi-
sing, de heer P. Ligten-
stein heeft in verband hier
mede de volgende maatre
gelen genomen:
De merchandising-werk-
zaamheden van de heer
Hermanides zullen verdeeld
worden over de heren G.
IJskes en A. G. ter Schure.
De heer IJskes wordt mer
chandiser voor koffie, thee
en cacao en de heer ter
Schure merchandiser voor
wijn, frisdranken, vruchten
sappen e.d.
De heer Hermanides is reeds
20 jaar bij Albert Heijn N.V.
werkzaam.
Na een inwerkperiode o.a.
op het gebied van de export,
is hij de laatste jaren koffie-,
thee- en wijninkoper ge
weest.
Sinds de organisatiewijziging
van september 1965 is de
heer Hermanides merchan
diser van de gehele dran
kensector; hij is tevens pro
curatiehouder van Albert
Heijn N.V.
We zijn in het hoofdkantoor in Zaandam en nemen de lift
naar de vijfde verdieping met als doel iets meer aan
de weet te komen over de afdeling Vormgeving.
Wij stappen binnen in een ruime gezellige kamer met veel
ramen die uitzicht geven op de Zaan en vele Zaanse in
dustriegebouwen, in de kamer zien we overal verpakkingen
in bewerking liggen, die de kamer een typische sfeer geven
en merkwaardig tóch geen afbreuk doen aan de eerste
indruk: Een keurige afdeling.
heer Jonker staat met zijn rechterhand, de heer Brünott,
juist gebogen over een ontwerp in kleur van de grote
Albert Heijn truck met oplegger voorzien van het nieuwe
kwaliteitsmerk terwijl mejuffrouw Bergwerf de tekst van een
nieuwe verpakking uittypt.
Als wij hebben plaatsgenomen
merken we terloops op ver
wacht te hebben dat mensen
die dagelijks te maken hebben
met vormgeving, decoratie en
kleuren en voortdurend contact
hebben met ontwerpers uit bin
nen- en buitenland, er eigenlijk
een beetje artistiek uit zouden
zien en niet als lieden die start
klaar lijken te staan naar een
receptie. Onze eerste vraag is
dan ook: moet een verpakking-
deskundige niet zelf een halve
artist zijn
Gedegen kennis
Het antwoord komt snel en ge
decideerd: „Nee... het is zelfs
denkbaar dat iemand die zelf
geen poppetje kan tekenen,
toch een uitstekend deskundige
kan zijn, mits hij een aantal
noodzakelijke eigenschappen
bezit. Hij moet een beetje tech
nisch zijn, een flink beetje com
merciële aanleg hebben en
hij moet de sfeer van het be
drijf goed kunnen overbrengen
op zijn ontwerpers, hen duide
lijk kunnen instrueren en in
spireren. Hij moet zich verder
een gedegen materialen- en
warenkennis eigen gemaakt
hebben, hij moet bijblijven door
middel van vakliteratuur, ten
toonstellingen, cursussen, docu
mentatie, hij moet de mogelijk
heden en problemen van het
aanwezige machinepark goed
onderkennen, hij moet bereid
zijn effectief teamwork te le
veren met in ons eigen geval
bijvoorbeeld de verpakkings
deskundigen, Laboratorium, de
heer Kamminga, met de mer
chandisers, Technische Dienst,
Bouwafdeling, Arbeidsstudie,
de heer Bracco met zijn kennis
van de warenwet, eventueel le
veranciers en last not least met
de heren Meijn en Brasser van
afdeling inkoop Verpakkingen.
Wanneer het gaat om de pui en
lichtreclame van een Super-
mart, Zelfbediening of Alberts
Corner, of om de beschildering
van een truck met oplegger,
dan gaan zelfs de bouwer, de
carrosseriemaker en anderen
een woordje meespreken.
Ramp
Tn dit verband zyn de plaatse-
lijke schoonheidscommissie
voor ons vaak een ramp. Er
zijn gemeenten die ons precies
voorschrijven hoe de naam Al-
bert Heijn op de pui mag
komen."
Gebonden kunstenaar
Een goede ontwerper is altijd
een gebonden kunstenaar,
ik bedoel zoals een toneelspeler
in de huid van een ander kan
kruipen, zo moet de ontwerper
zich kunnen verplaatsen in de
bedoelingen van zijn opdracht
gever. Een goede verpakking
moet de klant inspireren, in de
juiste sfeer brengen tot het
kopen van een artikel. Het ar
tistieke mag nooit ten koste
gaan van het informatieve, de
vlag moet de lading altijd pre
cies dekken, want niets is erger
dan een verkeerde voorstelling
van de inhoud van een verpak
king bij de klant."
Vlakverdeling
De heer Jonker pauseert even
en zoekt naar voorbeel
den om zijn betoog te onder
steunen. „Kijk, dit zijn een
paar aardige illustraties van
wat ik bedoel te zeggen. Hier
heb ik de doos voor koffie
koeken, vroeger verpakt in een
cellofaan zak. Na een grondige
kostenanalyse kwam deze doos
tot stand. Een breuk werende
beschaafde doos, naam van de
fabrikant, naam van het pro-
dukt, het produkt is te zien en
een bijzonder geslaagde grafi
sche oplossing van de tekst.
Het resultaat...? Koffiekoeken
is een groot artikel geworden.
Hier is de cacaoverpakking.
Niet meer de smalle onhandige
hoge doos, maar een handige
kubusvorm. Alle voorlichting
die de klant nodig heeft, een
plezierige lettering en een ge
slaagde vlakverdeling.
Functioneel
T^arz de eierenv er pakking, een
story op zichzelf. Wij zoch
ten namelijk voor onze Welgele
gen eieren een afwijkende, zeer
functionele verpakking. In Neder
land of Europa geen succes.
Na een gesprek met een leveran
cier kwam er een Amerikaanse
modeldoos op tafel. Bijna precies
wat wij zochten. Kortom alle
technische know how kwam uit
Amerika. Amerikaanse machines
werden geleverd en nu zijn wij
dan zover dat de doosjes auto
matisch gevouwen worden, de
eieren na het schouwen automa
tisch in de dozen worden gebracht
en de doosjes tijdens het verpak
ken worden bedrukt met verpak-
datum. prijsklasse en gewicht per
ei. Een prachtige functionele ver
pakking waarvan de meerkosten
weer terugverdiend worden door
de besparende arbeid bij produ
cent en in het filiaal.
Modern en ideaal:
Polypropyleen
Een beetje trots zijn wij ook
op onze chocolade verpak
king. Wij kregen hiervoor de
gouden noot (een prijs die om
de twee jaar wordt toegekend)
met de bemerking van de jury
dat zij bijzonder waardering
had voor dit baanbrekend
werk. Tegelijkertijd werd ook
een verpakking voor glaswerk
bekroond, die wij op verzoek
van Leerdam ontwikkeld heb
ben. Voor dit alles is een grote
materialenkennis natuurlijk
noodzakelijk. Op dit moment
bijvoorbeeld is er een ideaal
verpakkingsmateriaal voor
brood op de markt, het zoge
naamde polypropyleen, een
zusje van polythyleen (plastic
Materiaal met grote helderheid
en waterdichtheid, dat zich
bovendien fraai laat bedruk
ken."
Wij vroegen de heer Jonker of hij
niet geremd werd door de waren
wet. Het antwoord was weer heel
nuchter.
„Och, het is natuurlijk verve
lend dat bijvoorbeeld op een
pak pannekoekmeel met de
grootste lettering ook het
woord „Banketbakkerspoeder"
moet voorkomen, maar over
het algemeen genomen, kan ik
er toch wel achter staan dat
de consument beschermd wordt
en een zo duidelijk mogelijke
voorlichting krijgt."
Met hoeveel nieuwe verpakkin
gen bent u momenteel bezig?
„Dat zullen er ongeveer 75 zijn.
Het nieuwe kwaliteitsmerk
heeft ons natuurlijk heel veel
extra werk bezorgd, we vor
men hier echter een fijn team
en de achterstand gaan wij
weer vlot inhalen.
Vanzelfsprekend is er nauw contact tussen de afdeling van de heer
Jonker en de heer L. A. Kamminga, chef van het verpakkings
laboratorium.
Vormgeving
De heer Jonker, 15 jaar in
dienst, via afdeling filialen
boekhouding, kostprijs en in
koop verpakkingen sinds 1961
verpakkings deskundige en
sinds kort Hoofd Afdeling
Vormgeving(een staffunc
tie in het directoraat Verkoop
bevordering van dhr. J. Leger
stee) ...laat ons beleefd maar
duidelijk merken dat ons ge
sprek lang genoeg heeft ge
duurd. Wij nemen afscheid met
iets meer kennis over deze bij
zonder interessante afdeling.