Uit de geschiedenis van Albert Heijn
IBM-1401
Doel
van
cU
onderneming
De toenemende omvang van
de administratieve werkzaam
heden in ons groeiend bedrijf
hebben het noodzakelijk ge
maakt, uit te zien naar een
hulpmiddel, dat aan moderne
eisen voldoet. Na een grondige
studie van enkele jaren is dit
hulpmiddel gevonden in een
I.B M.-computer 1401.
V.l.n.c.: afdrukmachine, drukt per mi
nuut 600 regels van 132 tekens, de
produktie van 100 kampioen typistes,
lees- en ponseenheid; verwisselbaar
schijvengeheugen, daarachter ten
dele zichtbaarIBM 1401 centrale
verwerkingseenheid. Op de voorgrond
het informatiestation.
Daarom hebben de medewerkers
er mede invloed op. in hoeverre
voldaan wordt aan de eisen van
service en efficiency, die de klan
ten stellen.
Wanneer het bedrijf optimale re
sultaten wil bereiken, dan zullen
de medewerkers bereid moeten zijn
optimale prestaties te leveren, ook
:n moeilijke omstandigheden of op
onaangename tijden.
Degenen die leiding geven zullen
deze bereidheid bij hun personeel
moeten stimuleren. Wil degene die
leiding heeft, hierin slagen, dan
zal hij, zoals overal waar het gaat
om de verhouding tot de mede
mens, rekening moeten houden
met de eis, dat de medewerker als
mens gerespecteerd dient te wor
den en dat met zijn wensen en
interessen rekening moet worden
gehouden.
Daarnaast mag de leiding van de
medwerkers eisen dat hun houding
duidelijk de samenwerking bevor
dert en het bedrijfsdoel door hun
persoonlijke inze^ wordt gediend.
Het is nu 77 jaar geleden, dat de 22-jarige Albert Heijn een kleine kruidenierszaak in Oostzaan
van zijn vader overnam. Het was nog in die tijd, waarin men nauwelijks winkelsluiting kende,
waarin men van 's morgens vroeg tot 's avonds laat klaar moest staan voor de klanten en men
geen vakantierechten kende
De winkels waren veelal onhygië- wogen". Dat bleef zo tot het ver- Zelfbediening en
nisch en weinig ordelijk ingericht. Pakte artikel zijn intrede deed.
Albert Heijn doorbrak deze sleur, hij Tegenwoordig maakt men voor
Supermarts
Heijn b.v. gebruik van automati-
een man met organisatietalent, een gche weegschalen, waarop men
vooruitziende blik en grote eerlijk- niet alleen het gewicht, maar ook
heid.
Aanvankelijk dreef hij zijn winkel
tje zoals alle andere middenstan
ders van zijn tijd. De boodschap
pen werden per roeiboot rondge
bracht door het waterrijke land.
Ook zijn vrouw werktle mee, die niersbedrgf,
de prijs onmiddellijk kan aflezen.
Het zijn uiteraard kostbare maar
noodzakelijke instrumenten en zij
voorkomen veel moeizame arbeid.
Deze evolutie is één der opvallend
ste veranderingen in het kruide-
naast haar huishouding de winkel
„dreef".
Revolutionair
De heer Heijn had echter een voor
die dagen revolutionaire opvat
ting van zaken doen. Hij verlaag
de n.l. de winst op zijn artikelen,
dat wekte bevreemding en verzet
bij zijn collega's. Maar de Ne
derlandse huisvrouw begreep hem.
Een twintigtal jaren later, wan
neer de firma reeds 23 filialen telt,
schrijft hij in één van zijn prijs
couranten: „het sukses mijner za
ken heb ik te danken aan de vas
te stelregel: Prima waar Gro
te omzet Kleine winst".
Nog altijd is deze beleidsregel één
van de voornaamste grondbegin
selen voor het Albert Heijn Con
cern. De hele ontwikkeling van
een éénmanszaakje via grotere
toonbarkzaken, naar zelfbediening
en supermarts het is een nood
zakelijke ontwikkeling in een tijd
perk van massaproduktie en van
massa-consumpt:e.
De vraag naar de artikelen van
Albert Heijn werd door nog een
ander grondbeginsel, n.l. dat van
de hygiëne, vergroot. In de vorige
eeuw wist men nog niet veel van
hygiëne. De voedingsmiddelen
stonden open en bloot op schappen
in de winkel, de grote bakken en
potten waren open en de verpak
kingstechniek stond nog geheel
aa:: het begin van z'n ontwikke- j
ling.
De jonge Albert gaf echter de vol
gende aanwijzingen: „vermijdt J
het aanraken van eetwaren zoveel
mogelijk. Blaast de zakjes niet
met de mond open". Ook de win
kelinterieurs werden een voor
beeld van reinheid. De kranten
schreven: „Bij Albert Heijn kan
men van de grond eten".
Beroep
Zo ontwikkelde zich het kruide-
niersbedrijf en daarmede ook het
kruideniersberoep. Het werd van
een „krentenwegers-vak" een be
roep voor intelligente mensen met
gevoel voor organisatie en ver-
koopkunde.
De weegschaal bleef lang het
centrum van de oude winkel, nu
is hij feitelijk zo goed als verdwe
nen. Alles wat vroeger verkocht
werd, moest eerst worden „uitge-
De Produktiebedrijven
Bouwen was en is de leus van het
zich snel ontwikkelende bedrijf.
Het bleef niet alleen bij het bou
wen van winkels, maar ook toele
veringsbedrijven als b.v. bakkerij
en en koffiebranderij werden op-
Albert Bouwen bleef de leus, onafgebro
ken bouwen. Na de 2e wereldoor
log voltrok zich, aanvankelijk wat
schoorvoetend, maar spoedig in
versnelde pas een andere revolu
tie in de levensmiddelen-distribu
tiesector. De zelfbedieningszaken
deden hun intrede. In Schiedam
opende Albert Heijn in 1952 z'n
eerste zelfbedieningswinkel; he
den, 1964, zijn het er 237 van de
369 filialen, die de verkooporga
nisatie telt.
De nieuwste ontwikkeling is die
van de Supermarts. Zij, stellen elk
een in staat een zeer groot deel
van de boodschappen tegelijkertijd
in één ruimte af te werken: naast
het traditionele kruideniersassor
timent zijn er vlees, groenten,
Boven: Het interieur van de s
H Zaanse kruidenierswinkel om- f?
M streeks 1890. Onder: moderne s
supermart.
getrokken. Ook dat begon klein: brood, fruit, gebak, drogisterij-ar-
in de keuken van een herenhuis tikelen, cosmetica, tabak, boeken,
tijdschriften, schrijfbehoeften,
aan e aan. gloeilampen, glas- en aardewerk
Maar na de installering van de en nog veel, veel meer is in de
koffiebrander volgde de produk- SM's verkrijgbaar.
Het assortiment van ruim 300 ar-
tie van koekjes in eigen produk- tikelen men m0 yoerde..
tiebedrijf, en spoedig daarop het is inmiddels (in de Supermarts
vervaardigen van suikerwerk. Het b.v.) aangegroeid tot een aantal
was een logische ontwikkeling, van ongeveer 6000
»t j Als éénmansbedrijf begon de Zaan-
daar Albert Heijn steeds streefde kantol. Albe,.t Hejjn Hjj Woef
naar goede kwaliteit tegen de j snei uitbreidende filiaal-bedrijf ge-
scherpste prijs. ruime tijd in zijn eentje leiden, bij
gestaan door enkele bekwame me
dewerkers.
In 1920 werd het bedrijf een naam
loze vennootschap en toen droeg de
heer Albert Heijn Sr. de leiding over
aan zijn zoons Gerrit en Jan. Deze
leidden het bedrijf tot het jubileum
jaar 1962. waarin zij het roer over
gaven aan de huidige Raad van Be
stuur. bestaande uit de heren Albert
Heijn Jzn., Gerrit Jan Heijn Jzn.. Ir.
H. Glazenburg en D. Vethaak.
(Overgenomen uit „Grondslagen
van het Personeelsbeleid" A.H.)
Het doel van onze onderneming is
tegen een zodanige prijs produ
ceren en/of verhandelen van goe
deren en^of verlenen van diensten,
dat tenminste gedekt zijn de kos
ten, waaronder een redelijke belo
ning van kapitaal en arbeid en een
zodanige overwinst dat een dyna
mische, op expansie gerichte con
tinuïteit verzekerd is.
Het streven van onze onderneming
is gericht op het creëren, handha
ven en uitbreiden van een afzet
markt voor de door ons geprodu
ceerde of te verhandelen artikelen.
Wij zijn ons daarbij bewust van
het feit, dat het de klant is die
mede het sukses van onze onder
neming bepaalt; hij is het, die
door zijn bereidheid voor een goed
of een dienst te betalen, er de
stoot toe geeft, dat produktiemid-
delen in welvaart worden omgezet.
Beslissend is, wat de klant denkt
(of waartoe h.j bewogen kan wor
den) te kopen of welke dienst hij
verlangt, wat hem van waarde
voorkomt.
Dit bepaalt mede wat onze onder
neming is, wat zij produceert, wel
ke diensten zij verleent en of zij
zal floreren.
Evenals b.v. het in- en verkoop
beleid, is het personeelsbeleid ge
ïntegreerd in het gehele onderne
mingsbeleid, dat gericht is op bo
vengenoemd doel.
Willen we onze plaats in de maat
schappij handhaven en uitbreiden
en willen degenen, die in onze on
derneming werkzaam zijn, ver
zekerd zijn van werkgelegenheid
op lange termijn, dan zal de taak.
die wij op ons genomen hebben, zo
efficient mogelijk verricht moeten
worden, d.w.z. dat onze produkten
van een optimale kwaliteit moe
ten zijn en geleverd worden tegen
een redelijke prijs en service.
Het karakter van ons bedrijf
brengt met zich mede. dat wij met
veel mensen in kontakt staan.
