Twaall duizend sommen per uur
PSuspluim en vaantje voor
filiaal A. Mayerlaan, Utrecht
De Hollerith-afdeling op het hoofdkantoor
AH-FLITSEN
een afdrukmachine in bedrijf-.
Met z'n allen op de foto.
Een lachend groepje van de ponskamer
HET IS MET DE Hollerith-afdeling of mechanische boekhou
ding toch eigenlijk maar een eigenaardige geschiedenis.
Hoewel deze afdeling bekend staat als een afdeling die diensten
verleent ten behoeve van de administratie, is het één van de be
langrijkste afdelingen van het hoofdkantoor.
De werkwijze
De mechanische administratie
werkt niet met letters, doch al
leen met cijfércombinaties. Alle
op de administratieve afdelin
gen te behandelen stukken wor
den dus van een cijfercombina
tie kodenummer voor
zien, waarna deze stukken wor
den doorgezonden naar de hol-
lerith afdeling.
Een beeld uit de machinekamer:
wil de direktie op zekere dag we
ten wie b.v. op 1 januari jarig is,
of zo u dat liever wilt wie rood
haar heeft of een baard draagt. De
kaarten gaan er door, de roodha-
rigen worden eruit gesorteerd, de
ze kaarten gaan in de afdrukma-
chine, die draait een zg. „sheet"
en ca. 1 uur na de vraag wordt
keurig opgegeven om wie het gaat,
in welk filiaal of welke afdeling de
persoon werkt enz. enz.
Nu is er zo tussen neus en lippen
even gezegd „de machine wordt
ingesteld", doch hier hebben we nu
een van de moeilijkste onderdelen
van het vak van operator bij de
kop. Het zal u duidelijk zijn dat
machines niet zelfstandig kunnen
denken en dit OOK NOOIT ZUL
LEN KUNNEN DOEN.
O, dat schakelbord
Toekomstverhalen over pratende
en denkende machines zijn heel
aardig om te lezen, doch altijd zul
len mensen het denkwerk moeten
blijven doen. En bij het hollerith
systeem legt de operator de vrucht
van zijn denken vast in het scha
kelbord. O dat schakelbord
yoor de fotograaf.
Wat moet er op de „Hollerith" nu
eigenlijk gebeuren? Van alle ko-
denummers wordt een ponskaart
gemaakt. Een ponskaart is een
kartonnen kaart ter grootte 1
een normale briefkaart, waar door
ponstypistes door middel van pons
machines gaatjes in worden ge
prikt. Eenvoudig werk Vergeet u
het maar.
Draaiorgel
Stelt u zich eens een draaiorgel
voor. Door in een band op bepaalde
plaatsen gaten te maken en die
band dan door het mechanisme
van het orgel te halen, krijgt men
muziek. In wezen is het principe
van de ponskaart hetzelfde. Door
op een bepaalde manier en
juist deze bepaalde manier vergt
een grondige opleiding gaatjes
te ponsen, kan men, als de kaart
door een machine wordt gehaald,
de in de kaart geponste gegevens
overzetten in leesbaar schrift.
15 miljoen kaarten
Als u zich nu even realiseert dat
jaarlijks 15.000.000 ja u leest
het goed: 15 miljoen kaarten,
waarop ca. 80 miljoen kodenum-
mers worden verwerkt, zal het u
duidelijk zijn dat op de hollerith
afdeling niet vaak, maar altijd
„behoorlijk aangepoot" moet wor
den.
Nu is het natuurlijk heel mak
kelijk gezegd „even door dc
machine halen", maar ook
hier op de machinekamer
is weer veel vakkennis ver
eist.
Op de machinekamer staan de
operators de bedienings
mensen verschillende soor
ten machines ten dienste, nl.
5 sorteermachines, waarvan 3
machines een kapaciteit van
60.000 kaarten en 2 machines
een kapaciteit van 40.000
kaarten per uur hebben. Ver
der 4 afdrukmachines, waar
van 3 stuks in letters én cij
fers en één machine die alleen
in cijfers afdrukt. Alle machi
nes hebben een kapaciteit van
9000 schrijfregels per uur.
Vervolgens een stansmachine
die automatisch van een stam
kaart bepaalde gegevens op
andere kaarten overbrengt en
dan nog de trots van de af
deling de grote reltenmachi-
Baby
Als een baby vertroetelen
operators hun „609', welke
naam ze altijd met een soort
tedere trots uitspreken. Nu
staat men vooral als leek in
derdaad wel even te kijken
van de prestaties van dit ap
paraat, dat z'n grote vuur
proef zal ondergaan als het
DC eenmaal in bedrijf is. Ter
illustratie het volgende: met
een kapaciteit van 12.000 per
uur worden b.v. de volgende
berekeningen gemaakt. Een
filiaal bestelt 9 doos zalm. In
houd p. doos 24 blik. Prijs per
blik 1,09. Wat moet het fi
liaal betalen?
Probeert u maar eens 12.000
van dit soort berekeningen te
maken. U komt er vast niet
in een uur mee klaar, waarbij
alles dan nog keurig moet zijn
geschreven ook.
Rood haar of baard
Dan zijn er sorteermachines, de
sorters, zoals de vakmensen zeg
gen. Ook hier kan een voorbeeld
u een inzicht in de snelheid en ac
curatesse geven. We zullen stellen
dat van alle werknemers in het
gehele bedrijf een ponskaart is ge
maakt. Alle persoonlijke gegevens
zijn dus door middel van ponsin
gen op een kaart vastgelegd. Nu
tan en een meisje van de
controle-kamer.
Roept u eens op een gezellig feest
je luid het woord „Schakelbord."
Kijk dan om u heen. Ziet u de vro
lijkste man uit het gezelschap
plotseling veranderen in een zeer
zorgelijk, ernstig kijkend heer
schap, dan kunt u ervan overtuigd
zijn, dat dit een hollerith operator
Schoenenmaten
Het schakelbord kunt u zien als
een heel groot mozaïek. Een me
talen bord met honderden gaatjes.
De bedoeling van het schakelen is
nu, dat steeds een snoertje met 2
stekkers in twee bepaalde gaatjes
wordt gestoken. Honderden
honderden snoertjes per bord. En
nu is het funeste dat indien ook
maar één stekkertje in een ver
keerd gaatje wordt gestoken, de
machine alles verkeerd gaat doen.
Fout tellen, aftrekken inplaats van
optellen, onzin schrijven, in plaats
van baarden worden schoenenma
ten uitgesorteerd enz. enz. En dan
maar zoeken waar de fout ligt.
Dat hierbij soms wel eens een
woord valt dat niet in Flitsen
drukt mag worden... ach wie zal
het ze kwalijk nemen.
Er zou nog heel wat meer te ver
tellen zijn van de „Hollerith", maar
uit het voorgaande zal u genoeg
duidelijk zijn geworden, waarom
voor het gehele bedrijf deze afde
ling die alleen „maar diensten ver
leent" toch zo uiterst belangrijk
De zilveren pluspluim en het vaantje van het OPW-margarine-ldasse-
ment waren de felbegeerde en felbestreden tropheeën, die op één dag
overhandigd werden aan de heer Th. B. M. Raasing, bedrijfsleider van
filiaal Prof. A. Mayerlaan te Utrecht.
Voor het ontvangen van de zilve
ren pluspluim was de heer Raa
sing met zijn echtgenote en ploeg
naar Zaandam gekomen, waar zij
door de verkoopleider, de heer C.
Govers uit naam van de direktie
werden toegesproken. De heer
Govers prees de grote aktiviteit,
door deze ploeg in iedere aktie ge
demonstreerd en was er zeker
van, dat ook in de pluspluimstrijd
nog veel gepresteerd zou worden.
Daarna overhandigde hij de be
drijfsleider de fraaie pluim en zijn
teamgenoten de zilveren rijksdaal
der.
Vaantje
Tijdens het voortreffelijke diner in
„Formosa" te Amsterdam, zorgde
rayonleider W. J. tie Jong voor
een verrassing door een vaantje
te overhandigen, dat de her
innering zal bewaren aan het
kampioenschap in het margarine
klassement. De heer De Jong on
derstreepte het belang van een
goede teamgeest, die steeds de
beste basis blijkt te zijn voor suk-
ses, zoals ook hier bewezen is.
Lawaai
De avond werd gevuld met een
bezoek aan het prachtige Tu-
Rayonleider W. J. de Jong over- I
handigt het vaantje.
schinsky-theater in Amsterdam,
waar de film-artiesten op het doek
en de man op het toneel voor een
prettig programma zorgden.
Heerlijke drankjes en veel orkest-
lawaai in Heck's Lunchroom vorm
den voor de ploeg het besluit van
deze dag.
Reeds om 8 uur 's morgens ver
trok het team van filiaal Breuke-
len met een gehuurd busje naar
de Efteling in Noord-Brabant.
Het is een prachtige dag gewor
den. Na onderweg even te hebben
opgestoken kwamen ze tegen de
middag op de plaats van bestem
ming.
De dames van de ponskam
Bal en schoen 1 De diverse sprookjes, die hier op
een schitterende wijze zijn uitge
beeld, werden bezichtigd en be
sproken. Om 3 uur ging men in
de bossen wat voetballen, tenmin
ste dat was de bedoeling, want al
snel zat de bal in de hoogste
boom. Met stokken en stenen pro
beerde het sterke geslacht de on
willige bal weer naar beneden te
krijgen, maar aangezien deze het
daar best naar zijn zin scheen te
hebben, nam één van de heren
een stoer besluit, trok zijn schoe
nen uit en wierp deze met een
ferme zwaai in de boom.
Het resultaat was teleurstellend,
want de schoen ging de bal gezel
schap houden.
Slechts met behulp van een ruk
wind lukte het zowel bal als
schoen weer naar beneden te krij
gen.
Van al dit spektakel had men
honger gekregen en men zocht
dan ook snel Hotel „De Lucht"
op bij 's-Hertogenbosch, waar een
heerlijk diner stond te wachten.
Hierna werd de thuisreis aan
vaard en moe, maar voldaan, be
sloot men volgend jaar beslist
weer een dag op stap te gaan.
