Twaalt duizend sommen per uur
De Hollerith-afdeling op hei hoofdkantoor
De heer Bloemsma
Zilvermuseum, Euromast,
Deltawerken en de Pier
Bedrijfsbrandweer gezellig uit
-pc estaqendft
Schaakrubriek
AH-FLITSEN
5
Een beeld uit de machinekamer:
een afdrukmachine in bedrijf
De werkwijze
De mechanische administratie
werkt niet met letters, doch al-
II ET IS MET DE Hollerith-afdeling of mechanische boekhou
ding toch eigenlijk maar een eigenaardige geschiedenis.
Hoewel deze afdeling bekend staat als een afdeling die diensten
verleent ten behoeve van de administratie, is het één van de be
langrijkste afdelingen van het hoofdkantoor.
leen met cijfercombinaties. Alle
op de administratieve afdelin
gen te behandelen stukken wor
den dus van een cijfercombina
tie kodenummer voor
zien, waarna deze stukken wor
den doorgezonden naar de hol-
lerith afdeling.
Wat moet er op de „Hollerith" nu
eigenlijk gebeuren? Van alle ko-
denummers wordt een ponskaart
gemaakt. Een ponskaart is een
kartonnen kaart ter grootte van
een normale briefkaart, waar door
ponstypistes door middel van pons
machines gaatjes in worden ge
prikt. Eenvoudig werk? Vergeet u
het maar.
Draaiorgel
Stelt u zich eens een draaiorgel
voor. Door in een band op bepaalde
plaatsen gaten te maken en die
band dan door het mechanisme
van het orgel tejhalen, krijgt men
muziek. In wezen is het principe
van de ponskaart hetzelfde. Door
op een bepaalde manier en
juist deze bepaalde manier vergt
een grondige opleiding gaatjes
te ponsen, kan men, als de kaart
door een machine wordt gehaald,
de in de kaart geponste gegevens
overzetten in leesbaar schrift.
15 miljoen kaarten
Als u zich nu even realiseert dat
jaarlijks 15.000.000 ja u leest
het goed: 15 miljoen kaarten,
waarop ca. 80 miljoen kodenum-
mers worden verwerkt, zal het u
duidelijk zijn dat op de hollerith
afdeling niet vaak. maar aïtijd
„behoorlijk aangepoot" moet wor
den.
Nu is het natuurlijk heel mak
kelijk gezegd „even door de
machine halen", maar ook
hier op de machinekamer
is weer veel vakkennis ver
eist.
Op de machinekamer staan de
operators de bedienings
mensen verschillende soor
ten machines ten dienste, nl.
5 sorteermachines, waarvan 3
machines een kapaciteit van
60.000 kaarten en 2 machines
een kapaciteit van 40.000
kaarten per uur hebben. Ver
der 4 afdrukmachines, waar
van 3 stuks in letters én cij
fers en één machine die alleen
in cijfers afdrukt. Alle machi
nes hebben een kapaciteit van
9000 schrijfregels per uur.
Vervolgens een stansmachine
die automatisch van een stam
kaart bepaalde gegevens op
andere kaarten overbrengt en
dan nog de trots van de af
deling de grote rekenmachi
ne.
Baby
Als een baby vertroetelen de
operators hun „609', welke
naam ze altijd met een soort
tedere trots uitspreken. Nu
staat men vooral als leek in
derdaad wel even te kijken
van de prestaties van dit ap
paraat, dat z'n grote vuur
proef zal ondergaan als het
DC eenmaal in bedrijf is. Ter
illustratie het volgende: met
een kapaciteit van 12.000 per
uur worden b.v. de volgende
berekeningen gemaakt. Een
filiaal bestelt 9 doos zalm. In
houd p. doos 24 blik. Prijs per
blik 1,09. Wat moet het fi
liaal betalen?
Probeert u maar eens 12.000
van dit soort berekeningen te j
maken. U komt er vast niet
in een uur mee klaar, waarbij
alles dan nog keurig moet zijn
geschreven ook.
Rood haar of baard
Dan zijn er sorteermachines, de
sorters, zoals de vakmensen zeg
gen. Ook hier kan een voorbeeld
u een inzicht in de snelheid en ac
curatesse geven. We zullen stellen
dat van alle werknemers in het
gehele bedrijf een ponskaart is ge
maakt. Alle persoonlijke gegevens
zijn dus door middel van ponsin
gen op een kaart vastgelegd. Nu
wil de direktie op zekere dag we
ten wie b.v. op 1 januari jarig is,
of zo u dat liever wilt wie rood
haar heeft of een baard draagt. De
INSDAG 13 JUNI was het
de dag van de S.B. De
heer G. Bloemsma vierde daar
nl. zijn 12V2 jarig dienstver
band. 's Morgens werd hij toe
gesproken door de Ir. W. A.
Eggers, die hem namens de di
rectie een polshorloge overhan
digde.
Hierna kwamen aan het woord, de
heer J. Ph. Ypma, personeelchef,
de heer J. Hekkert, hoofdchef, de
heer D. A. Abbïnk, afd. chef, en
namens de Contactcommissie, de
heer W. Engberts, die de bekende
enveloppe met inhoud overhandig
de.
Traktaties
Bloemen werden aangeboden door
mej. T. Poelman. De afdeling zelf
heeft Gerrit niet vergeten, want
's morgens had het S.B. personeel
een heerlijke tractatie in de vorm
van saucijzen broodjes, bal gehakt,
croquetten, naar keuze en natuur
lijk sigaren of sigaretten.
De dag tevoren was de stemming
er al in, want toen werd de jubi
laris al gefeliciteerd door een le
vensgrote pop (zie foto). Van het
hele feest werd een foto reportage
gemaakt en 's avonds kon door de
welwillende medewerking van de
heer A. Groot, die het ontwikkelen
van de foto's op zich genomen had
namens de afdeling door de heer
J. M. Overmeer een fotoalbum
worden overhandigd.
Vele hobbies
De prachtige dag werd toen beslo
ten met een gezellig feest waar
ongeveer 20 man aanwezig was.
De jubilaris is een man die dol is
op de natuur, en er graag op uit
trekt met de motor, zijn liefhebbe
rij. Hij heeft voor de enveloppe
met inhoud een prachtig boeken-
rek gekocht.
Twee man en een meisje
van de controle-kamer.
kaarten gaan er door, de roodha-
rigen worden eruit gesorteerd, de
ze kaarten gaan in de afdrukma
chine, die draait een zg. „sheet"
en ca. 1 uur na de vraag wordt
keurig opgegeven om wie het gaat,
in welk filiaal of welke afdeling de
persoon werkt enz. enz.
Nu is er zo tussen neus en lippen
even gezegd „de machine wordt
ingesteld", doch hier hebben we nu
een van de moeilijkste onderdelen
van het vak van operator bij de
kop. Het zal u duidelijk zijn dat
machines niet zelfstandig kunnen
denken en dit OOK NOOIT ZUL
LEN KUNNEN DOEN.
O, dat schakelbord
Toekomstverhalen over pratende
en denkende machines zijn heel
aardig om te lezen, doch altijd zul
len mensen het denkwerk moeten
blijven doen. En bij het hollerith
systeem legt de operator de vrucht
van zijn denken vast in het scha
kelbord. O dat schakelbord!
Roept u eens op een gezellig feest
je luid het woord Schakelbord.
Kijk dan om u heen. Ziet u de vro
lijkste man uit het gezelschap
plotseling veranderen in een zeer
zorgelijk, ernstig kijkend heer
schap, dan kunt u ervan overtuigd
zijn, dat dit een hollerith operator
Schoenenmaten
Het schakelbord kunt u zien als
een heel groot mozaïek. Een me
talen bord met honderden gaatjes.
De bedoeling van het schakelen is
nu, dat steeds een snoertje met 2
stekkers in twee bepaalde gaatjes
wordt gestoken. Honderden en
honderden snoertjes per bord. En
nu is het funeste dat indien ook
maar één stekkertje in een ver
keerd gaatje wordt gestoken, de
machine alles verkeerd gaat doen.
Fout tellen, aftrekken inplaats van
Met z'n allen op de foto.
Een lachend groepje van de ponskamer.
VATERDAG 17 JUNI heeft de brandweer wederom een bij-
zonder geslaagd uitstapje aan de reeks toegevoegd Om
7 uur vertrokken we met 29 man naar het Zilvermuseum te
Schoonhoven, waar we ongeveer drie kwartier hebben rondge
neusd.
Om 10 uur waren we echt aan
een kopje koffie toe, en dat
hebben we dan ook genomen,
en wel in Lekzicht.
De naam spreekt voor zichzelf.
We hadden een prachtig rivier
gezicht.
Euromast
De volgende stopplaats was de j
Euromast. Ondanks dat het wat
heiig was, hadden we hier een
pracht gezicht over Rotterdam.
Na het vertrek hier vandaan
hebben we ergens op een dijk
ons traditionele pick-nickje
gehouden en daarna ging het
naar de Delta-werken. Dit
was echt iets bijzonders.
Een goede voorlichting d.m.v.
een film, een prettig bootreis
je heen en terug en daartus
sen een wandeling op de bouw
put. Dit was echt het hoogte
punt van de dag.
Kompliment
Het diner in Den Haag was af.
Voordat we binnen gingen, kregen
we al een compliment van Ir. Eg
gers voor de keus van het restau
rant. Ir. Eggers was nl. even ko
men kijken, doch kon niet mee di
neren.
Naar de Pier
Na een heerlijke maaltijd gingen
we om 8.15 uur rijden, via de
Scheveningse pier naar huis, waar
we om 11 uur aankwamen.
't Was weer een dag waarvan we
kunnen zeggen: 't was weer zo!!
optellen, onzin schrijven, in plaats
van baarden worden schoenenma
ten uitgesorteerd enz. enz. En dan
maar zoeken waar de fout ligt.
Dat hierbij soms wel eens een
woord valt dat niet in Flitsen ge
drukt mag worden... ach wie zal
het ze kwalijk nemen.
Er zou nog heel wat meer te ver
tellen zijn van „de Hollerith", maar
uit het voorgaande zal u genoeg
duidelijk zijn geworden, waarom
voor het gehele bedrijf deze afde
ling die alleen „maar diensten ver
leent" toch zo uiterst belangrijk
De dames van de ponskamer aan het werk.
40-jarig zakenjubileum
20-7: de heer J. Cobelens
(V.R.I.O.
12'/2-jarig zakenjubileum
1-8: de heer M. de Boer (inkoop)
7-8: de heer J. Broek (V.A.)
De schaakrubriek in wedstrijd-
vorm in een vorige AH-Flitsen
aangekondigd en gelanceerd, heeft
weinig reakties gekregen. Uw re-
daktie is van mening, dat zij voor
zo'n gering aantal belangstellen
den niet langer een beroep op de
samensteller de hr A. Slob mag
doen. Zij heeft de rubriek daarom
opgeschort. Het is misschien be
ter in een wat kouder jaargetijde
de poging nog eens te herhalen.
23-5: Victor Jan, z. v. J. Mulder
(org. afd.)
30-5: Karla, d. v. A. Visser (Post
kamer)
6-6: Paulus, z. v. J. Kok (Adm.-
controleur)
6-6: Marcellus, z. v. J. v. d. Meer
(P.Z. fil.)
17-6: Reinoud Eelco z. v. B. Tals-
ma (H.K.)
18-6: Ryta, d. v. J. Kramer (Con-
tr.-Afd.)
