„De neus is belangrijker dan de smaak
Nozem
gedachte
Korrektie
6
AH-FLITSEN
dienst
verschillet
12-12: W. G. Kuylenburg en H.
Langenberg, fil. Stadion-
weg Amsterdam
24-12: T. van Ooyen en Anneke
Weert, fil. Wieringen
29-12: G. Miltenburg en Rieki
Veldkamp, fil. Damstraat
Utrecht
9-1 T. Eywoudt en Els Maes-
sen, fil. Valkenburg
12-1 E. Schooneveld en Marie
van Rosmalen, fil. Oude
Hoogstr. Amsterdam
13-1 C. Rijsdam en Antje Vis
ser, fil. Wassenaar
20-1 G. Hondelink en Celia Ge-
leijns, fil. Hommelstraat
Arnhem
20-1 N. A. Bollebakker en Maria
C. Reijn, fil. Bodemannstr.,
Hilversum.
20-1 H. Kooistra en Rinske van
Polen, fil. Nijkerk.
Velen zullen zich wel eens hebben
afgevraagd waar het woord „no
zem" vandaan komt. Is het ontleend
aan een andere taal, overgewaaid
uit Amerika, of heeft het zelf be
paalde betekenis
Het is een taalkundige gelukt de
herkomst van dit nieuwe woord, dat
thans door iedereen in ons land ge
kend en gebruikt wordt, na te gaan.
Volgens Dr. E. Eeckhoff blijkt No
zem te zijn gevormd uit een Jiddisch
scheldwoord. Eigenaardig is, dat al
leen in Nederland de Joden als naam
gevers hebben gefungeerd.
In andere landen kent men deze jeug
dige personen eveneens. In Duits
land gebruikt men de term „Halb-
starken", in Engeland spreekt men
van „Teddy-boys", in de Verenigde
Staten heten zij „beat-niks"Italië
geeft de welluidende betiteling van
„vitellone" (groot-kalf) en in Au
stralië zijn het „angry young men"
(boze jongelui).
Ook in Rusland kent men deze groep
jongelieden en men noemt ze „stil-
jagi".
Het Nederlandse woord is ouder dan
men denkt. Reeds voor de oorlog be
titelde men liefhebbers van (destijds)
moderne muziek als „jazz-nozem" of
„swing-nozem"
Omdat er bij dit slag jongelui vaak
bepaalde gezichtstrekken en haar
dracht karakteristiek waren, is wel
gedacht aan samentrekking van de
woorden nummer of nommer (b.v.
fuifnummer) met het Jiddische woord,
„porem" (gelaat).
In elk geval was het vermoeden ge
wettigd, dat het woord het eerst
door de Joden gebruikt is.
Dr. Eeckhoff heeft de onderlinge
spreektaal van Amsterdamse en Duit
se Joden aan een onderzoek onder
worpen.
Hij ondervroeg personen, die tussen
1930 en 1939 bekend waren in krin
gen van jeugdclubs en zijn nasporin
gen zijn met verrassend resultaat be
kroond.
Het Jiddisch kent een scheldwoord
nozrim dat in genoemde jaren
reeds in gebruik was en door andere
jonge Amsterdammers als „nozem"
verder is gebruikt.
Het woord nozrim betekent letterlijk
„Nazarener", een inwoner van Na
zareth, de geboorteplaats van de
ouders van Christus.
Omdat men Hem in Palestina als een
valse profeet zag, kreeg het woord
„nozrim" een onprettige klank en
vormde een scheldwoord, zoals b.v.
,£odommiete r" (inwoners van de
goddeloze stad Sodom).
Naar aanleiding hiervan moet te
Amsterdam een jonge Jood, die „bar
baarse" christelijke muziek en dans
minde, voor „nozrim" uitgescholden
zijn.
En zijn Amsterdamse vrienden be
titelden dergelijke typen prompt als
,,Eind 1946 kwam ik in dienst
van Albert Heijn op de kost-
prijsafdeling," vertelt de heer
Hermanides, ,,maar twee maan
den later werd ik als assistent
toegevoegd aan de heer J. Oos
terhuis, inkoper van koffie
thee, wijnen en cacao. Omdat
er toen zo kort na de oorlog
nog niet veel te doen was in die
artikelen, hebben wij de export
van koek, suikerwerk, chocola
de etc. behartigd.
Toe wij zliBgeu
Maar in 1948 kwam er weer wat
thee aan de markt. Dat waren nog
geen veilingen, je zou het verdelin
gen kunnen noemen. Een toewij
zing van 240 kisten werd bijvoor
beeld volgens een bepaald systeem
in zes ronden van 40 kisten heel
eerlijk verdeeld. Je moest zorgen
dat je bijhield wat voor soorten er
al verkocht waren, zodat je wan
neer je aan de beurt kwam, zo goed
mogelijk je keus kon maken uit de
overige partijen.
Zo gebeurde het, dat een collega
met een snor als Gerbrandy ijverig
had zitten strepen, hij had nog 10
kisten op zijn verlanglijstje staan
toen zijn voorganger precies die 10
kisten voor zijn neus wegkocht. Ik
zie nog hoe hij woedend opsprong
en scheldend al zijn papieren op de
grond smeet.
50 per «lag
In 1949 werd thee proeven weer
belangrijk, nou ja, belangrijk, nu
proeven we ongeveer 50 partijen
per dag, toen 15 in de maand. Dat
proeven ging toen nog in een heel
klein keukentje, waar we even la
ter werden weggekeken omdat de
heer Ligtenstein Sr. zalm en an
dere vis moest proeven. Nu proe
ven wij alleen al van de Londense
veilingen in drie dagen ongeveer
200 belangrijke soorten. De meeste
thee kopen we op de veilingen bij
opbod van de importeurs omdat..."
Stop, stop meneer Hermanides, we
moeten ook nog over koffie en wijn
praten.
„Nou goed dan, in 1951 ging de
heer Oosterhuis met pensioen, juist
op het moment dat de koffie weer
aan bod kwam. Ik stond er toen
alleen voor en dat was natuurlijk
niet gemakkelijk. Nederland is het
koffiecentrum van W.-Europa, de
handel is behoorlijk vast in handen
van importeurs die met zeer ge
ringe winstmarges doorverkopen.
iVaar «Ie oorsprong
Toch wordt het momenteel weer
interessant in de landen van oor
sprong kontakten te gaan leggen.
Koffie ruiken en proeven neemt
ontzettend veel tijd, maar het is
beslist nodig om dit altyd volgens
een uitgekiend systeem te blijven
doen om verzekerd te zijn dat de
basis-melange van onze soorten
altijd haar eigen smaak en karak
ter behoudt".
,Hoe gaat dat proeven in zijn
werk?"
„Wel, we gaan om te beginnen bij
voorbeeld 20 verschillende mon
sters branden, zoeken er op smaak
In het vorige nummer, in de ru
briek „Gedenkwaardige data in
1960" zijn enige foutjes geslopen.
De heer J. Admiraal (fil. 133) is
eerst in 1961 25 jaar in dienst en
de heer en mevr. J. D. Korzilius
(fil. 298) zijn op 13-11-1960 25
jaar gehuwd, tevens is de heer
Korzilius op 12 juni a.s. 40 jaar
in dienst.
Het echtpaar Otten (fil. Den Dol-
der) is op 21 januari 1961 12 y2 jaar
getrouwd.
De heer P. J. van Rooy (rayon-,
leider rayon 2) is op 29 aug. 1960
25 jaar getrouwd.
De heer C. A. Janse (Etaleur) is
op 23 dec. 1960 12'/2 jaar gehuwd.
en uiterlijk de beste uit 3 op
de 20). Van die drie beste gaan
we 3 x 100 potten van 5 gram ge
malen koffie op geur beoordelen,
daarna gedeeltelijk op smaak en
houden dan uiteindelijk een enkele
partij over die gekocht wordt en
vastgelegd voor de melanges. La
ter ontvangen we van het veem
open- en verzegelde monsters van
10 van de gekochte partij. Van
deze monsters zetten we weer 100
porties van 8 potten. Indien ak
koord, dan de melange voor de fa
briek samenstellen, de proefmelan-
ge van de fabriek ook weer via
100 potten op geur beoordelen, 7
potten nieuwe melange en 1 pot
oude melange blind proeven. Geen
verschil geproefd, dan is de koop
en de melange geslaagd. Daar-
enoegwe moeten
ook nog iets vertellen over wijn en
het duizelt ons al een flink beetje,
mogen we wel zeggen."
Wijn enorme vlucht
„Goed, laten wij het dan nu over
mijn hobby-artikel, wijn hebben.
Onze verkoop van wijn heeft voor
al de laatste jaren een enorme
vlucht genomen. Oorzaken?
tja, het teruglopen van gedistil
leerd, het uitgebreide tourisme, het
feit dat wij veel goedkoper zijn dan
de specialist en last but not least,
het vertrouwen dat wij hebben ge
kweekt door onze kwaliteit. Grote
verkoopstunts (denk aan Sherry,
de Fidalgo Port, de Pfalzer Win-
zerschoppen, de Bordeaux etc. etc.)
en het grote enthousiasme van de
bedrijfsleiders voor de wijnverkoop,
hebben er verder aan meegewerkt
dat bijvoorbeeld de omzet in 1959
tien maal zo groot was als in 1955.
Wij hebben eens 5 heren op bezoek
gehad van een bevriende relatie, die
beweerden dat wij kruideniers on
mogelijk wijnen van zeer hoge
kwaliteit konden leveren. Wij heb
ben die heren toen zonder meer
enkele flessen meegegeven.
Resultaat: zij bestelden tezamen
driehonderd flessen wijn.
Ook het genootschap van de vrien
den van de goede wijn is een groot
succes geweest natuurlijk.
Cacao
Wat cacao betreft valt er niet zo
veel te vertellen. De kwaliteiten
debiet en natuurlijk het grote suc
ces van onze MacQueen Tea".
„Nog één vraagwat zijn Uw
hobbies?"
„Kamperen, tennissen, sinds kort
fotograferen en natuurlijk mijn
drie kwajongens".
Na aankomst van vaten wijn in het entrepot in Amsterdam worden deze
door onze inkoper nauwkeurig gecontroleerd.
hiervan worden n.l. volgens vaste
normen door een semi-regerings-
instantie, de cacao marketing
board, vastgesteld.
Afwijkingen van deze kwaliteit,
die een arbitrage noodzakelijk ma
ken, komen pi'aktisch niet voor.
Het is dus hier zuiver een com
merciële zaak, waarbij zo laag mo
gelijk dient te worden gekocht en
tijdens een hausse-periode risico's
op langere termijn op de termijn-
markt kunnen worden gedekt
(hedging)."
Mijnheer Hermanides, wat zijn
tot dusver de hoogtepunten ge
weest in Uw loopbaan?"
,In de eerste plaats het enorme
succes van onze viersmaken cam
pagne koffie. Verkoop-Reklame en
Inkoop hebben dit succes door goed
teamwork tot stand gebracht.
Dan de enorme sprong in het wijn-
Fil.
579 Mej. A. M. Verbiest 6-1
79 Bed. J. Nijssen 6-1
535 Mej. E. E. Wassing 6-1
239 Mej. A. G. v. Lit 6-1
564 Mej. P. v, Kessel6-1
279 Bed. E. A. Dech 13-1
886 Mej. R. Smeels 13-1
701 Bed. A. P. Batenburg 13-1
703 Mej. E. Jansen 20-1
565 Mej. A. H. Lijbers 20-1
21 Mej. M. C. L. Coorens 25-1
530 Mej. A. Beekman 27-1
180 Bed. H. J. van Dijk 27-1
559 Mej. L. E. v. Wijk 27-1
68 Bed. P. T. G. Lagard 27-1
220 Mej. E. Jansen 27-1
592 Mej. P. B. A. Wullems 27-1
243 Bed, J. Werdler 29-1
11 Mej. J. v. d. Meer 30-1
534 Mej. A. J. Haasnoot 3-2
145 Bed. M. A M. v. Ier-
sel 3-2
118 Mej. J. H. Salari 3-2
554 Mej. G. J. Frolich 3-2
563 Mej. S. H. de Langen 8-2
165 Mej. E. de Wilt 8-2
157 Bed. A. A. v, d. Wulp 10-2
50 Mej. H. de Vries 10-2
584 Mej. A. Hupert 10-2
211 Mej. A. M. Coenen 10-2
510 Mej. M. J. G. Dohmen 10-2
701 Mej. A. E. v. d. Hor 10-2
171 Bed. J. P. B. M. v. Enc-
Icevort 13-2
127 Mej. T. G. Schouten 17-2
539 Mej. B. Steynvoorden 17-2
542 Bed. S. J. Hofstra 17-2
70 Mej. G. A. F. v. d. Grift 17-2
161 Mej. A. C. M. Bartels 17-2
184 Bed. J. G. J. Huppetz 17-2
92 W. J. M, Driessen 17-2
596 Mej. A. W. Dijkgraaf 20-2
263 Bed. P. M. Grebe24-2
341 Mej. H. M. v. Teeffelen 24-2
233 Mej. G. v. d. Voort 24-2
59 Mej. G. M. v. Welie 24-2
549 Mej. M. H. C. Haak 24-2
166 Mej. P. A. Fens 24-2
585 Mej. W. Middelkoop 24-2
575 J. H. Lammers 24-2
Fil.
230 Mej. C. M. v. Schep
pingen 3-1
112 Bed. J. Haizman. 3-1
553 Mej. E. T. Gerads 3-1
541 Bed. K. Leunissen 17-1
237 Bed. J. C. G. Paffen 24-1
6ól Mej. A. H. M. Rossel 24-1
11S Bed. J. H. Kooymans 26-1
197 Bed. H. Lammerts 21-2
235 Bed. L. Quist 28-2
De neus is belangrijker dan de smaak." Dat zegt onze inkope
van koffie, thee en wijnen, de heer G. J. Hermanides en
hij kan het weten, want samen met zijn assistent de heer G. IJskes
mikt en proeft hij per maand duizenden monsters koffie en thee.
loen wij voor een praatje bij hem kwamen werden er juist i
de keurige, goed uitgeruste monsterkamer aan een grote draai
bare ronde tafel tientallen monsters thee met een snurkend ge
luid geproefd en sierlijk weer uitgespuwd in een spoelbak, die
ons sterk aan de tandarts deed denken.
