BALANSEN
Door al deze activiteiten legde Albert Heijn steeds meer zelfbewustzijn aan de dag.
Bij het vijftigjarig jubileum in 1937 werd voor het eerst de hele landelijke pers in
Zaandam uitgenodigd voor een excursie. Voor het personeel was er in dat jaar een
indrukwekkende gift van Albert senior - een compleet ontspanningsgebouw. Op
zichzelf was dit een uiting van ouderwets patriarchisme, maar er zat toch ook de
erkenning van het belang van het personeel in. Dat belang zou via de verkoopcur-
sussen en de ‘Omzet Prestatie-wedstrijden’ in de toekomst steeds groter worden.
Zelfs hiërarchisch kwam dit tot uitdrukking, doordat ter gelegenheid van het jubi
leum aan vijf medewerkers procuratie werd verleend. Deze vijf zouden met Johan
Hille en Gerrit en Jan Heijn de ‘gouden ploeg’ vormen. Alleen Johan Hille haakte
in april 1938 om gezondsheidsredenen af: hij verwisselde zijn directeurspost voor
een commissarisplaats. De balans van de jaren dertig kon worden opgemaakt...
In 1930 had de omzet 9,7 miljoen gulden bedragen. Veelzeggend was dat
de omzet daarna, ondanks de crisis, elk jaar steeg, tot 15,5 miljoen gulden in 1939.
Dit beeld kwam overeen met dat van andere grootwinkelbedrijven. Een schatting
uit 1938 meldde dat het omzetaandeel van de grootwinkelbedrijven in de kruide-
niersbranche 17 procent bedroeg, tegen 9 procent in 1928.27
Hoezeer de concurrentie was toegenomen blijkt echter wanneer de
omzetcijfers van het bedrijf worden omgeslagen over het aantal filialen. Voor 1930
leverde dat een gemiddelde op van 74.000 gulden, voor 1939 van 66.000 gulden. De
winstontwikkeling bood een nog somberder aanblik. In 1930 was de winst 600.000
gulden. In 1932 werd helemaal geen winst gemaakt en na enkele kwakkelende jaren
zat men in 1939 met 590.000 gulden weer op het niveau van het begin van het
decennium - zij het met een dubbel zo groot winkelapparaat! Dit was in de ware
zin van het woord: concurrentie om den brode.
88
