305
Vrijwel niets werd bij het oude gelaten. Het pand, een oude fabriekshal, werd met
een staketsel van stalen pijpen omgetoverd tot een futuristisch geheel, waarbij voor
het eerst ook het naastgelegen parkeerterrein esthetisch werd betrokken. Binnen
begon men naar Amerikaans voorbeeld met de afdeling groenten in plaats van de
traditionele droogwaren, om meteen de nadruk op vers te leggen en meer emotie
teweeg te brengen. Een pontificale saladebar diende hetzelfde doel, evenals een
grote afdeling met bereide voeding. Ook de slagerij en de bakkerij waren levendiger
dan ooit, al was het maar doordat de medewerkers met de klanten overleg voerden;
de dagen van de stille schappenvuller waren voorbij.
De verlichting zorgde voor nog meer ambiance. De produkten werden
beschenen als in een lederwarenzaak, waarbij van verschillende kleuren en intensi
teiten gebruik werd gemaakt: helder wit voor wasmiddelen, zachte tinten voor de
koffie, daglicht voor groenten. Via relatief donkere plekken (en over geluiddem
pende tegels) werd de klant vervolgens van afdeling naar afdeling geleid. De artike
len sprongen daarbij bijna in zijn aangezicht, want de stellingen bestonden slechts
uit draadwerk. Dit effect werd versterkt door de extra brede paden die tussen de
stellingen waren aangelegd en door Holle Bolle Gijs-achtige beelden bij de bedie
ningsafdelingen. Daarnaast werd het reukorgaan geprikkeld door een koffiebrande
rij en -proeverij, plus een demonstratie-eiland in het hart van de winkel. Een apar
te sensatie bood de overkapte ‘huiverstraat’ met diepvriesartikelen.
Er werd niets nagelaten om het winkelgemak te vergroten. De Nieuwe
Supermarkt kende als eerste een informatiebalie, een garderobe, toiletten en een
speelhoek met videofilmpjes, waar de klanten hun kinderen tijdelijk konden achter
laten. Aan de buitenkant van de winkel zat een automatiek met basisprodukten als
brood, melk en suiker voor de avondwerker. En wie zijn boodschappen niet direct
wilde meenemen, kon ze opbergen in een kluis met cijferslot, die vanaf het par
keerterrein was te openen. In de winkel zelf stonden beeldschermen die informatie
gaven over produkten en gerechten; desgewenst drukten ze zelfs recepten af. Verder
waren er maar liefst eenentwintig extra lange kassa’s, met aan het eind een draai
plateau naar eigen ontwerp, dat de klant meer tijd gaf om zijn boodschappen in te
pakken. En totaal nieuw waren winkelwagentjes met zelf-scanning, ontworpen door
TNO, waarmee bij wijze van experiment tweehonderd klanten hun eigen bood
schappen met een handscanner konden aanslaan. De scanner werd daarna gekop
peld aan een speciale kassa die het overladen van de boodschappen overbodig
maakte en steekproefsgewijs kon controleren of alles eerlijk gebeurde.48
En dan het aantal artikelen in de Nieuwe Supermarkt: tienduizend, later
oplopend tot vijftienduizend. Het sprookje van Luilekkerland was in een klap om
zeep gebracht, want werkelijkheid geworden.49
DE GROTE WERELD
