Over de grenzen
MENSEN EN BELANGEN
In zijn vroegere kantoor aan de Westzijde had Ab Heijn een bordje staan met de tekst:
There is no limit what a man can do or where he can go if he doesn’t mind who gets the
credit.' Deze wijsheid was in de nadagen van de autocratische Gerrit een signaal voor
Abs omgeving geweest maar had inmiddels toch veel van haar zeggingskracht verloren.
Het concern was zo omvangrijk en complex geworden dat bijna niemand meer the cre
dit voor iets kon opeisen. Ideeën ontstonden, zoals dat heet, in de boezem van het
bedrijf. Er werden nota’s over geschreven die vervolgens de rangen ingingen en na
allerlei amendementen werden zij ten slotte door een ploeg mensen uitgevoerd.
Afgezien daarvan: er was niet langer sprake van enkele vernieuwingen, maar van een
permanente stroom van vernieuwingen.
Die stroom begon met name te zwellen sinds met behulp van headhunters een
generatie managers werd binnengehaald die eerst elders haar sporen had verdiend. In
1972 werd de ziek geworden Legerstee vervangen door de Zweed Fritz Ahlqvist, een eco
noom die voor luierfabrikant Mölnlycke een dochterbedrijf in Nederland had opgericht
en als de eerste professionele marketing-man binnen Ahold gold. Het jaar daarop werd
bij SHV de socioloog drs. Peter van Dun weggehaald om de post sociale zaken te bezet
ten. Weer drie jaar later kwam van Intradal drs. Leon Coren over voor economische en
financiële zaken. En in 1977 werd Rob Zwartendijk, die destijds Ahlqvist bij Mölnlycke
had opgevolgd, op Aholds produktiebedrijven gezet.
Deze mensen, voor wie elke vernieuwing bespreekbaar was, werden nog eens
opgezweept door een grote groep jonge academici, die aangestoken leek door een soort
detailhandelskoorts. Jarenlang was detailhandel een onderwerp geweest waar intellectu
elen nauwelijks belangstelling voor konden opbrengen, maar sinds de eigen kracht en
de maatschappelijke implicaties van het vak waren ontdekt, werd het voor sommige van
hen een lusthof van commerciële experimenten binnen een algehele betrokkenheid op
mensen. Twee medewerkers, Wim van der Ster MBA en drs. Peter van Wissen, zouden
ook voor de eerste Nederlandstalige inleiding in het vak zorgen: Marketing
t