zou
MARKT IN RUIME OMGEVING: MIRO
voortzetten.37 McDonald’s moest bijna weer van de grond beginnen. Het suc
ces zou pas halverwege de jaren tachtig komen, toen het publiek de snackcultuur
definitief had omarmd en de kritiek op Amerika allang was verstomd.
Een ander onderdeel van het Strategisch Plan behelsde de penetratie in general
merchandise, dus in de warenhuissector. De achterliggende reden was ook hier een
verschuiving in het bestedingspatroon. De gemiddelde consument besteedde een
steeds kleiner deel van zijn inkomen aan levensmiddelen: in 1959 was dat nog 38
procent, in 1969 dertig procent. Op zichzelf betekende dit geen ramp, want in
dezelfde periode was de omzet in levensmiddelen jaarlijks met vier procent geste
gen. Maar toch bleek de grootste groei bij de duurzame goederen te zitten, die ook
voor een kruidenier een uitstraling van luxe en status hadden. Los daarvan had
men bij het publiek een andere koopgewoonte ontdekt. Waar vroeger voor de aan
schaf van een koekepan nog een heel familieberaad nodig was, kocht de huisvrouw
nu impulsief allerlei kostbare artikelen als ze binnen handbereik lagen. Albert
Heijn was zakelijk genoeg om op deze trend in te spelen.38
Penetratie in de warenhuissector kon op twee manieren: in samenwer
kingsverband of zelfstandig. Toevallig polste J. Bons van De Bijenkorf begin 1970
Ab Heijn over een eventuele fusie tussen beide bedrijven. Ab ging hier serieus op
in. Hij liet McKinsey een onderhandelingsplan opstellen, maar uiteindelijk liep
alles spaak op onderlinge verschillen in aanpak en structuur, die samenhingen met
de zakelijke directheid van Albert Heijn en de bedachtzame verfijning van De
Bijenkorf.39 In dezelfde trant zouden er in 1974 onderhandelingen plaatsvinden met
Vroom Dreesmann, als uitvloeisel van een gesprek dat Ab met Anton
Dreesmann had op het bovendek van een Boeing 747, onderweg naar Hongkong.
Omdat een dergelijk samengaan toen voor Albert Heijn zou zijn neergekomen op
een overname door Vroom Dreesmann, in een eindeloze reeks overnames van de
laatste, hield Albert Heijn het op een bureau dat voortaan voor beide bedrijven de
plaatsing van dagbladadvertenties ging regelen: Retail Advertising BV.40
Zelf had Ab al voor de beraadslagingen over het Strategisch Plan aan de
mogelijkheid gedacht van een supermarkt met daaromheen een reeks boetiekjes.
Deze opzet leek op de Family Centers die juist in de Verenigde Staten verrezen, en
refereerde er ook in de werknaam aan: Familiaal.41 Zo’n centrum was echter kost
baar en men belandde vanzelf bij de zogeheten combination stores, waarvan er op
dat moment een paar honderd in Amerika stonden. Dit waren winkels met zowel
levensmiddelen als gebruiksgoederen, die bij aparte kassa’s moesten worden afge-
224
