ACTIE-VERKOOP
De verkoop kon als het
liep, draafde de afdeling van
komen. Vaste prik daarbij
ken de meeste mensen naar rechts, zodat de rechterkant de mooiste uitstalmoge
lijkheid bood, met als summum de ‘gouden plank’ op ooghoogte. Deze plank werd
gereserveerd voor artikelen met hoge marges of artikelen waarmee men zich van
andere bedrijven wilde onderscheiden. Daarboven, op reikhoogte, konden kostbare
en kwetsbare artikelen staan, en daarbeneden, op grijphoogte, artikelen met een
hoge omzetsnelheid. De zogenaamde ‘bukzone’ was ten slotte geschikt voor zware
en goedkope artikelen.
Albert Heijn maakte van deze principes een bescheiden gebruik. Sommige
bedrijven plaatsten met opzet alle dagelijkse behoeften links, op buk- of reikhoogte
en verspreid over de hele winkel, zodat de klanten langs alle schappen werden
gevoerd. Andere bedrijven zetten hun stellingen zo neer dat er een verplichte
looproute ontstond, waarbij geen enkele artikelgroep kon worden overgeslagen. Bij
Albert Heijn daarentegen werd gekozen voor een vrije loop en huldigde men jaren
lang de opvatting dat benodigdheden als koffie, thee en melk juist vooraan in de
winkel moesten staan, opdat het publiek voor de rest in alle rust kon gaan winke
len. Van de beruchte Supermarket trap was dan ook geen sprake.23 Wel vond de
klant toen nog op plaatsen waar hij moest wachten net die artikelen in de aanbie
ding, die hij tijdens zijn gang door de winkel had kunnen overslaan...
ware beginnen. Zodra ergens een supermarkt van stapel
Henk van Petten op om tot een pittige presentatie te
was inmiddels de inschakeling van televisie-persoonlijk-
heden, de hogepriesters van het moderne massavermaak. Hele stoeten trokken
voorbij: van Ivanhoe tot Floris, van Pipo de Clown tot Batman. Daarnaast waren er
festijnen voor alle filialen, zoals het kienspel uit 1951. Dit was zelfs het grootste eve
nement dat Albert Heijn tot dusver had georganiseerd, niet in de laatste plaats van
wege de voor die tijd uitzonderlijke hoofdprijzen: twaalf Opel Rekords van het
garagebedrijf Riva, dat inmiddels weer was losgekoppeld van Zaandam maar nog
steeds toebehoorde aan de familie Heijn. Hiermee werd een bijna jaarlijkse traditie
ingeluid van publieksspelletjes, zoals ‘Appel en Ei’, het ‘Prijzentroefspel’, het ‘ah-
letter spel’ enzovoorts.
Op een bescheidener vlak waren er acties rond boeken, volgens een spe
ciale formule van Legerstee: niet goedkoop van inhoud, maar wel van prijs.24 In
1959 startte de uitgave van de Gouden Horizon-encyclopedie, waarvan de zestien
delen voor een luttel bedrag bij een pak koffie werden verkocht: honderdduizend
exemplaren zou men ervan wegzetten. Een Dieren-encyclopedie volgde in 1962 en
192
