139
Dit nieuwe middel wierp wel de vraag op welk imago het bedrijf eigenlijk moest
uitstralen. Men was niet helemaal tevreden. Prijsverlagingen, evenals incidentele
stunts, waren op zichzelf prima, maar de indruk moest worden vermeden dat het
bedrijf louter aanbiedingen deed. Aanbiedingen schrikten de klanten uit de hogere
inkomensklassen af en bezaten bovendien een devaluerende werking: ze lokten
nogal wat ‘koopjesjagers’ naar de winkels, met alle onrust vandien, en ze werden
niet gekocht op kwaliteit maar op prijs, zodat men ze later moeilijk duurder kon
maken. Daarom, er moest steeds een verhaal bij. Albert Heijn was voordelig maar
behield tegelijk een hoge standaard. Gerrit Heijn had met het oog hierop al eens
voorgesteld de slogan: ‘Albert Heijn maakt u het leven goedkoper’ te vervangen
door: ‘Wij leveren betere kwaliteit tegen dezelfde prijs als de concurrentie’ maar
de persconferentie sprak Gerrit Heijn de hoop uit dat andere kruideniers de koers
van zijn bedrijf zouden volgen.
Het nieuws sloeg enorm in. Het anp wilde niet de naam Albert Heijn noe
men en sprak slechts over een grootwinkelbedrijf, maar verder ging het bericht
vrijwel woordelijk op de telex. Vervolgens maakten tientallen kranten met grote
letters melding van de actie, waarbij alom het anonieme grootwinkelbedrijf om zijn
‘morele moed’ en zijn ‘geslaagde initiatief werd bejubeld. Simon de Wit was zo lis
tig in een advertentie te suggereren dat hij de bejubelde was (‘Groot levensmidde-
lenbedrijf verlaagt de prijzen! Dat hebt u in de krant kunnen lezen.’) maar iedereen
wist welk bedrijf er eigenlijk bedoeld was.
Niettemin, het was veelzeggend dat Simon de Wit deze poging tot mislei
ding kon wagen: hij was in feite vijf dagen eerder met een soortgelijke actie begon
nen, zij het met aanmerkelijk minder bombarie.19 En vrijwel tegelijk met Albert
Heijn kwamen de Centra, de Végé en andere bedrijven met overeenkomstige prijs
verlagingen. Onder aanvoering van de Christelijke Kruideniersbond, die woedend
was over ‘de klucht van het zogenaamd anonieme grootwinkelbedrijf, ontstond
dan ook een discussie in de pers of het anp zich niet had laten beetnemen. Dit was
allemaal naspel; voor het winkelend publiek was Albert Heijn degene die de spits
had afgebeten. Nooit eerder kwamen er zo veel instemmende reacties in Zaandam
binnen, waaronder hele gedichten: ‘Hulde aan de prijsverlager/ Aan de grote Albert
Heijn/ Die de handschoen moedig opnam/ Die de eerste dorst te zijn/ Die de vici
euze cirkel - ’t Loon omhoog, de prijs omhoog! - Als een kerel heeft doorbro
ken/ En niet langer voor hem boog.’20 En inderdaad, het moge zo zijn dat de hele
branche rijp was voor een structurele prijsverlaging, het psychologisch effect dat
daarbij hoorde, wist alleen Albert Heijn te bewerkstelligen. Het was duidelijk dat
men er een nieuw middel in de concurrentiestrijd bij had.
DE MARKT IN HUIS
