werd nog
Een doorbraak, vooral in de ogen van buitenstaanders, kondigde zich aan met de
komst van de ‘nv Vereenigde Amsterdamsche Melkinrichtingen’, kortweg de Vami.
De Vami was een roemrucht bedrijf. De start ervan lag in 1878, toen enkele
Amsterdamse families zich hadden verbonden in de Amsterdamsche Melk
inrichting. In 1917 had deze inrichting zich ‘Vereenigd’ met drie andere bedrijven
(‘Plancius’ en ‘De Nijverheid’ in Amsterdam en ‘Neerlandia’ in Weesp). Ook werd
aan de Prinsengracht begonnen met de aanmaak van ice cream, volgens ‘Ameri-
kaansch systeem’.41 Dit werd gebracht onder de leus ‘Vami-ijs, veilig ijs’, waarmee
tevens de voornaamste zorg bij de toenmalige consument ten aanzien van dit nieu
we produkt was aangegeven. Dank zij die leus werd Vami-ijs populair. Het werd in
het hele land in kiosken en depots afgezet; daarnaast reden tweehonderd eigen ijs-
karretjes rond en was er een Vami-lunchroom in de Kalverstraat. Met de melksec-
tor ging het minder goed. De Vami kwam met verlies uit de oorlog en moest in
1947 de gretige Gerrit Heijn benaderen.
Omdat de aandelen van de Vami nogal verspreid zaten, kon in eerste
instantie slechts zestig procent worden opgespoord. Hiervoor moest 1,35 miljoen
gulden op tafel worden gelegd; begin januari 1948 werd de transactie gesloten.42 Op
de eerste van die maand was Sterovita alvast in een NV omgezet, met een geplaatst
aandelenkapitaal van één miljoen gulden. De Vami-melkfabriek aan de Overtoom
werd aan deze vennootschap gekoppeld; wat melk betreft bleef de naam Vami
slechts voor Amsterdam gehandhaafd in de combinatie ‘Sterovita-Vami’. Als
bedrijf bestond de Vami alleen nog maar als ijsfabriek, al was deze ‘de modernste
van Europa’.
Sterovita had hiermee andermaal haar produktiecapaciteit uitgebreid en
dat dit een gelukkige greep was, werd enkele maanden later duidelijk. Er kwam een
Amerikaanse ‘vijfprocenter’ bij Gerrit met de vraag of Sterovita genegen was weke
lijks honderdduizend liter melk te leveren aan Amerikaanse troepen in Europa. Als
de transactie zou lukken moest de man de in dit soort gevallen gebruikelijke vijf
de overheid worden gesloten, maar de overige werden op 6 december 1941 aaneen
gesmeed tot de cv Sterovita Melkproducten.
Sterovita zou tijdens de oorlog uitgroeien tot een van de grootste zuivel
bedrijven van het land, al bestonden er geen echte grote bedrijven op dit vlak; die
zouden zich eerst na ettelijke fusiegolven manifesteren. Direct na de bevrijding
een Delftse melkinrichting gekocht, evenals het bedrijf Insulinde in
Breukelen, dat kaas, melkpoeder en condensmelk voor de export vervaardigde 40
Ook werd voor de fabriek aan de Bilderdijkkade een nieuw pand in Amsterdam-
Oost opgetrokken.
AFBRAAK EN WEDEROPBOUW
107
