87
gankelijker klinkt. Hij was gelegen aan de Nieuwe Binnenweg in
Rotterdam, waarmee we De Gruyter andermaal een hak konden
zetten. De winkel had een oppervlakte van 340 vierkante meter,
waarbij het vlees in een afgeschoten ruimte werd verkocht (wat tot
in de jaren zeventig voorschrift bleef). Het vlees werd geleverd
door groothandelaar Frenk en wij verpakten het zelf in ademend
polytheen, een nieuwtje. De groenten kwamen van de Coöperatie
ve Veilingen van de Zuidhollandsche Eilanden, waarmee we ook
een verpakkingsbedrijfje oprichtten. Ik herinner me dat we over de
opstelling van de groenten heel lang gepalaverd hebben. We wisten
niet of we ze bij de ingang of de uitgang van de winkel moesten
plaatsen. Als wij Nederlanders vertellen wat we gaan eten, noemen
we als eerste de groente (in de VS en in Engeland is dat het vlees).
Dat pleitte voor een plek bij de ingang. Anderzijds begint elk
Nederlands boodschappenlijstje met zaken als koffie en thee. We
besloten dat boodschappenlijstje te volgen en de groenten bij de
uitgang neer te leggen, ook omdat groenten kwetsbaar zijn en beter
boven in het boodschappenwagentje konden liggen. Dit idee werd
door alle Nederlandse supermarkten overgenomen, maar we had
den blijkbaar niet door dat mensen zelf wel zorgen dat hun groen
ten niet worden geplet. Voorbij de kassa, bij het inladen in de tas
sen, staan ze immers voor hetzelfde probleem. Ik vind daarom de
huidige indeling bij Albert Heijn, met groenten vooraan, veel beter.
Anderhalf jaar na de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam openden
we in de Grote Houtstraat in Haarlem al een supermarkt van 560
vierkante meter, die ook in andere opzichten een vooruitgang te
zien gaf. We hadden gemerkt dat de klanten bij vlees graag iemand
in de buurt hebben die ze kunnen aanschieten. Daarom hadden we
in de Grote Houtstraat een echte slager neergezet. Bovendien had
den we veel werk van de aankleding gemaakt. De eerste super
markt had nog een aparte etalage gehad, maar in de Grote Hout
straat was de winkel zelf de etalage. Het plafond was lichtblauw
geschilderd, niet echt Nederlands. Er hing een luifel boven de kaas-
afdeling, er was een hoekje met bruine balken voor de Franse wij
nen en de groentenafdeling heette ‘vitaminenbar’. Als snufje had
den we een lopende band bij de kassa. En met snufjes zouden we