46
jaar zeven minuten.” Toch is de beursgang achteraf de belangrijk
ste stap in de geschiedenis van Albert Heijn geweest. Om het pro
vocerend te zeggen: Albert Heijn heeft daardoor kunnen ontsnap
pen aan de egalitaire verhoudingen die binnen de Zaanstreek
heersen.
Kijk maar naar wat er met de rest van het Zaanse bedrijfsleven is
gebeurd! Op zichzelf waren die egalitaire verhoudingen prachtig,
maar op een of andere manier hielden ze de toekomstverwachtin
gen beperkt en leidden ze tot zelfgenoegzaamheid. Het was alsof
niemand die verhoudingen mocht verstoren door te groot te wor
den. Alle bekende bedrijven van weleer Verkade, Duyvis, Honig,
noem maar op - zijn namelijk op een bepaald niveau blijven steken
en uiteindelijk verzwolgen door de internationale fusiegolf tijdens
de jaren zeventig en tachtig. Het ging nota bene om bedrijven die
van oudsher boven op de commodity-trade zaten, want Nederland
was daarvan voor de oorlog het wereldcentrum. Je kunt als excuus
aanvoeren dat er structurele belemmeringen bestonden, zoals de
kleine thuismarkt en de traditionele geslotenheid van de Zaanse
familiebedrijven. Maar als je ziet wat een klein land als Zwitserland
internationaal presteert en wat Sara Lee en Walmart in luttele tijd
hebben gepresteerd, dan besef je dat structurele belemmeringen er
zijn om te worden overwonnen. Het gaat erom dat je de ambitie
hebt om dat te willen. En Albert Heijn heeft als enige in de Zaan
streek die ambitie gehad, al hebben we daarvoor wel ons stinkende
best moeten doen.
