198
Franse meesterkok Georges Pralus geïntroduceerd. We hebben
eenvoudige wegrestaurants omgetoverd tot restaurants-langs-de-
weg. Maar wat ons opbrak waren onze dure c a o ’s. De a c -directie
stelde daarom voor bij de wegrestaurants motels neer te zetten, die
een veel hoger rendement kunnen opleveren. En daar hadden wij
eigenlijk geen zin meer in, gelet op de geringe resultaten. Het enige
onderdeel van de restaurantdivisie dat aardig scoorde, was De
Hoop op d’ Swarte Walvis in het ‘museumdorp’ de Zaanse Schans.
Toen daar destijds een eetgelegenheid moest komen, wilde nie
mand dat op zich nemen, zodat ik als bestuurslid heb gezegd: “Dan
zullen wij het maar doen.” Onder manager Willem Zandt groeide
d’ Swarte Walvis vervolgens uit van een pannenkoekenhuis tot een
sterrenrestaurant, waar Aholders hun gasten trots mee naar toe
namen (vandaar dat het liep, zeiden sommigen oneerbiedig). Even
zo goed kwam d’ Swarte Walvis tegelijk met de wegrestaurants op
de nominatie te staan om aan de ac-directie te worden verkocht,
met als reden dat horeca niet tot onze competentie behoort. Ik heb
nog voorgesteld om d’ Swarte Walvis zelf over te nemen, maar mis
schien had ik dat niet zo enthousiast moeten doen, want de reken
meesters van Ahold kwamen er snel achter dat het restaurant een
visitekaartje was dat uitbetaalde.
Ook bij de productiebedrijven werd er ingegrepen. Sinds de ver
ticale prijsbinding was verdwenen, konden onze fabrieken stukken
minder voordelig produceren. Tijdens de eerste oliecrisis kreeg je
nog eens het verschijnsel dat fabrikanten bereid waren onder hun
kostprijs te gaan zitten, om hun machines draaiend te houden, en
daarna ontstonden door fusies conglomeraten die productievolu
mes hadden waartegen niet was op te blazen. Het was gewoon een
kwestie van rekenen. We schrapten successievelijk de lijnen voor
limonade, pudding, suikerwerken, deegwaren en voor de verpak
king van meel. De chocoladefabriek deden we over aan Verkade, en
later zag ik bij Lindt in Zwitserland een machine met de complexi
teit van een ruimteraket, waaruit bleek dat we de juiste beslissing
hadden genomen. We konden alleen dingen handhaven, waarin
extra verdiensten zaten of die een toegevoegde waarde opleverden.
Dat gold voor koffie (Douwe Egberts heeft een marktaandeel van
